قاسىم-جومارت توقايەۆ «Nur Otan» سەزىندە قانداي ماسەلەلەر كوتەردى
سونداي-اق جيىنعا تۇڭعىش پرەزيدەنت - ەلباسى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىلىعى، پارتيانىڭ ساياسي كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى قاتىستى.
وتىرىستى پارتيا ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى جۇرگىزدى. ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ سوزىنەن جانە داۋىس بەرۋ راسىمىنەن كەيىن قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتى «Nur Otan» پارتياسىنىڭ ءتوراعالىعىنا سايلاۋ تۋرالى سەزد قاۋلىسى قابىلداندى.
سودان كەيىن مەملەكەت باسشىسى جيىنعا قاتىسۋشىلار الدىندا ءسوز سويلەدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ پارتيانىڭ جاڭا كوشباسشىسى رەتىندە سويلەگەن سوزىندە پارتيانى باسقارۋعا ۇسىنىس جاساعانى جانە قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ءبىلىدىرىپ، «Nur Otan» پارتياسىنا ءتوراعالىق ەتۋ اسا جاۋاپتى جۇمىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنت حالقىمىزدى دۇربەلەڭگە سالعان قاڭتاردىڭ باسىنداعى قايعىلى وقيعالار تۋرالى ايتا كەلە، لاڭكەستەر مەن قىلمىسكەرلەرگە تويتارىس بەرىپ، مەملەكەتىمىزدىڭ تۇتاستىعىن ساقتاپ قالعانىمىزدى مالىمدەدى.
- قۇزىرلى ورگاندار كىنالى ادامداردى انىقتاپ، جاۋاپقا تارتۋ ءۇشىن تەرگەۋ جۇرگىزۋدە. بۇل جۇمىس تەك زاڭ اياسىندا جۇزەگە اسىرىلاتىنىنا كۇمان بولماۋعا ءتيىس. ءبارى باس پروكۋراتۋرانىڭ جانە مەنىڭ جەكە باقىلاۋىمدا بولادى. ادام قۇقىعىن مىندەتتى تۇردە ساقتايمىز. بۇدان بىلاي مۇنداي قاسىرەتكە جول بەرمەيمىز، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى قوعامدىق قۇندىلىقتار جۇيەسىنە، ساياسي جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق سالالارعا تۇبەگەيلى وزگەرىس ەنگىزۋ قاجەت ەكەنىنە نازار اۋداردى.
- ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىنا زور مىندەت جۇكتەلەدى. اسىرەسە، ساياسي پارتيالار ايرىقشا ءرول اتقارۋعا ءتيىس. سونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ پارتيامىزدىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. «Nur Otan» قازاقستاندى نىعايتۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى رەفورمالاردىڭ باستاۋىندا بولىپ، ءتۇرلى سالادا ناقتى جەتىستىككە جەتۋىمىزگە ەلەۋلى ۇلەسىن قوستى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ءوز سوزىندە ەلباسىنىڭ جەكە باسىنا قاتىستى ەل ىشىندە تاراپ جاتقان ءتۇرلى جاعىمسىز اڭگىمەلەرگە تۇسىندىرمە بەردى.
- تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز ەلىمىزدى ىرگەسى بەرىك مەملەكەتكە اينالدىرۋ ءۇشىن زور ەڭبەك ءسىڭىردى. ول وتانىمىزدىڭ جانە الەم تاريحىندا تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ نەگىزىن قالاعان تۇلعا رەتىندە قالاتىنى ءسوزسىز. ەلباسىنىڭ 30 جىلدا ەل مۇددەسى ءۇشىن اتقارعان جۇمىسىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. بۇل - تاريحقا قيانات جاساۋ دەگەن ءسوز، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان حالقى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تۇلعاسىنا باعا بەرگەن كەزدە تاريحي دەرەكتەرگە شىنايى تۇردە سۇيەنۋى قاجەت.
- نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ وتاندىق جانە الەمدىك جىلنامادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى دەگەن اتپەن قالادى. 90-جىلداردىڭ باسىندا قازاقستاننىڭ دەموگرافيالىق ەرەكشەلىگىنە جانە شەكاراسىنىڭ شەگەندەلمەۋىنە بايلانىستى بەلگىلى ساياساتكەرلەر مەن ساياساتتانۋشىلار ەلىمىزدى ىدىراپ كەتەدى دەپ بولجام جاساعان بولاتىن. وسىنداي قيلى زامان، تاريحي كەزەڭدە نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ مەملەكەت قۇرۋ جونىندەگى كۇردەلى ميسسيانى ءوز موينىنا الدى. بۇل، شىن مانىندە، وتە اۋىر مىندەت ەدى، - دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلباسىنىڭ نارىقتىق ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋعا، جان-جاقتى رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋعا، تاۋەلسىزدىكتىڭ ەلەڭ-الاڭ كەزىندە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق سيپاتتاعى كوپتەگەن پروبلەمانى شەشۋگە قوسقان ۇلەسىن ەسكە سالدى.
سونداي-اق مەملەكەتتىك شەكارانى راسىمدەۋگە، قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە، ەلىمىزدىڭ گەوساياسي تۇعىرىن نىعايتۋعا جانە استانانى كوشىرۋ ىسىنە سىڭىرگەن زور ەڭبەگىن اتاپ ءوتتى.
- ول امەريكانىڭ بەس پرەزيدەنتىمەن، كەڭەستىك جانە رەسەيلىك بەس باسشىمەن، قىتايدىڭ ءبىرقاتار توراعالارىمەن جانە باسقا دا كوپتەگەن مەملەكەتتىڭ باسشىلارىمەن، سونداي-اق ب ۇ ۇ- نىڭ ءتورت باس حاتشىسىمەن جۇمىس ىستەدى. الەمدىك قوعامداستىقتا ونى جاھاندىق يادرولىق قارۋعا قارسى قوزعالىستىڭ كوشباسشىسى دەپ اتايدى. سونىمەن قاتار تاۋەلسىزدىك جىلدارى قازاقستاننىڭ بارلىق ەكونوميكالىق كورسەتكىش بويىنشا ورتالىق ازيا كەڭىستىگىندە الدىڭعى ورىنعا شىققانىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. سوندىقتان تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ تاريحي ەڭبەگىن ۇمىتپايىق. تۇپتەپ كەلگەندە، شىنايى ءارى ءادىل بولعان ءجون. وتكەنىن قارالاعان حالىقتىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت ەل باسقارۋ ىسىندە جىبەرىلەتىن كەمشىلىكتەر تۋرالى ايتا كەلە، قاتەلىكتەرگە امەريكانىڭ دا، قىتايدىڭ دا باسشىلارى، ءتىپتى سينگاپۋردىڭ العاشقى پرەمەر-ءمينيسترى لي كۋان يۋ دا بوي الدىردى دەگەن پىكىر ءبىلدىردى.
- ءبىراق سينگاپۋردىڭ دا، ا ق ش- تىڭ دا، قىتايدىڭ دا حالىقتارى جانە باسقارۋشى توپتارى كۇرىشتى كۇرمەكتەن اجىراتا ءبىلىپ، وزدەرىنىڭ باسشىلارىن كەمشىلىكتەردەن جوعارى قويدى. جۇمىس ىستەمەيتىن ادام عانا قاتەلەسپەيدى دەگەن ءسوز بۇرىننان بەلگىلى. سوندىقتان تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ ءتيىستى تاريحي ەڭبەگىنە لايىقتى باعاسىن بەرەيىك. ال كەتكەن قاتەلىكتەر، ەلىمىزدىڭ كەلەشەك باسشىلارىنا ساباق بولسىن. مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاعى تۇرعىسىنان العاندا بۇنىڭ دۇرىس بولاتىنىنا سەنىمدىمىن، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە «قاسىرەتتى قاڭتار» وقيعاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك العان جىلدارداعى ەڭ اۋىر سىناق بولعانىن اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنت قوعامنىڭ كەمەلدىگى مەن مەملەكەتتىڭ كۇش-قۋاتىن سىناپ كورۋگە ارنالعان ەمتيحاندى ءساتتى تاپسىرعانىمىزدى ايتتى. وسى رەتتە پرەزيدەنت بۇل وقيعالاردىڭ بارلىق سەبەپ-سالدارىن تەرەڭ تالداپ، ءتيىستى ساباق الۋ قاجەت دەپ سانايدى.
- ەلىمىز دامۋدىڭ وتە كۇردەلى كەزەڭىنە اياق باسقانىن تۇسىنە وتىرىپ، «Nur Otan» پارتياسىن باسقارۋ ۇسىنىسىن ريزاشىلىقپەن قابىلدايمىن. بۇل شەشىم پارتيانى ترانسفورماتسيالاۋ جانە بۇكىل قوعامدى ۇيىستىرۋ جۇمىستارىنا كىرىسۋگە دايىندىقتى بىلدىرەدى. وسى رەتتە مەن مەملەكەت باسشىسى رەتىندە اشىق جانە ءادىل ساياسي باسەكەلەستىك بولاتىنىنا كەپىلدىك بەرەمىن. مەنىڭ كونستيتۋتسيالىق مىندەتىم - بارلىق بيلىك تارماعىنىڭ كەلىسىلگەن ءىس-ارەكەتىن جانە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ حالىق الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ. ارينە، بۇل جاعدايلار پرەزيدەنتتىڭ كەز كەلگەن پارتيا مەن قوزعالىستاردىڭ قىزمەتىنەن بەلگىلى ءبىر دارەجەدە الشاقتاۋىن تالاپ ەتەدى. سوندىقتان ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن، بالكىم وسى جىلدىڭ ىشىندە، «Nur Otan» پارتياسىنا ودان ءارى ءتوراعالىق ەتۋىمنىڭ ورىندىلىعى تۋرالى ماسەلەگە قايتا ورالامىز. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تەڭ قاشىقتىقتاعى مارتەبەسى ساياسي رەفورمالاردىڭ اۋقىمدى توپتاماسىندا ءبىرجولا بەكىتىلۋى كەرەك، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت ەلىمىزدى جان-جاقتى جاڭعىرتۋ ءۇشىن ۇسىنىلعان اۋقىمدى ماسەلەنى ەسكە سالدى.
ونىڭ پىكىرىنشە، «Nur Otan» رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋعا بەلسەنە اتسالىسۋعا، قازاقستاندى قارقىندى تۇردە قايتا قۇرۋدىڭ جانە جاڭارتۋدىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشى رەتىندە ارەكەت ەتۋگە ءتيىس.
- بۇل ءۇشىن «Nur Otan» ءوزىن-ءوزى جاڭارتۋى كەرەك. پارتيانىڭ بۇكىل جۇمىسىن ءسوز جۇزىندە عانا ەمەس، تۇبەگەيلى قايتا قۇرۋ قاجەت، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى پارتيا مۇشەلەرىن تومەندەگى باسىمدىقتارعا باسا ءمان بەرۋگە شاقىردى.
پرەزيدەنت پارتيا ىشىندەگى ىنتىماقتى نىعايتۋدى، قوعامداعى بارلىق كونسترۋكتيۆتى كۇشتى بىرىكتىرۋدى ءبىرىنشى مىندەت رەتىندە اتادى. ونىڭ ايتۋىنشا، جاڭا قازاقستاندى قۇرۋ ءۇشىن اۋىزبىرشىلىكتىڭ، سەرىكتەستىكتىڭ، نىق ۇستانىم مەن بولاشاققا سەنىمنىڭ ماڭىزى زور.
سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ايتۋىنشا، پارتيا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇمىسىن قايتالاماۋى كەرەك.
پرەزيدەنت «Nur Otan» پارتياسى نەگىزىنەن يدەولوگيالىق جانە كادرلىق جۇمىستارمەن اينالىسىپ، قاجەت جاعدايدا مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ جۇمىسىنا جول سىلتەپ وتىرۋى كەرەك ەكەنىنە نازار اۋداردى.
- پارتيانىڭ ومىرشەڭدىگى سايلاۋالدى ۋادەلەردىڭ قانشالىقتى ورىندالاتىنىنا بايلانىستى ەكەنىن ءتۇسىنۋ كەرەك. مەنىڭ ويىمشا، شىندىققا جاناسپايتىن جانە ورىندالمايتىن ۋادە بەرمەگەن ابزال. «ارىق ايتىپ، سەمىز شىققان» ءجون. اقيقاتقا تۋرا قاراۋ قاجەت. سوندىقتان پارتيا ۇكىمەتپەن جانە اكىمدىكتەرمەن بىرلەسە وتىرىپ، سايلاۋ الدىنداعى ۋادەلەردىڭ ورىندالۋىن تۇبەگەيلى قاداعالاۋى كەرەك، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
بۇدان بولەك، پرەزيدەنت پارتيانىڭ ۇيىمدىق قۇرىلىمىن قايتا قاراۋدى، اتاپ ايتقاندا، ءبىرىنشى ورىنباسار لاۋازىمىن اتقارۋشى حاتشى قىزمەتىمەن الماستىرۋدى، سونداي-اق ءتيىستى باعىتتار بويىنشا باسقا دا حاتشىلاردىڭ لاۋازىمدارىن قايتا قاراستىرۋدى تاپسىردى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قوعامدىق كەڭەستەردىڭ قازىرگى جوسپارلارىن، ولاردىڭ جەكە قۇرامدارىن قوسا العاندا تۇبەگەيلى جاڭارتۋعا، باسقا پارتيالار مەن قوعامدىق بىرلەستىكتەرمەن اراداعى ىنتىماقتاستىقتى جولعا قويۋعا شاقىردى.
پرەزيدەنت ماجىلىستەگى پارتيانىڭ فراكتسياسىن قايتا قاراۋ، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ وڭىرلەردەگى وزەكتى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماسەلەلەردى شەشۋگە اتسالىسۋىن كۇشەيتۋ، قوعامدىق قابىلداۋلار قىزمەتىن جانداندىرۋ، پارتيانىڭ سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس جونىندەگى ستراتەگياسىن جاڭا مازمۇندا تولىقتىرۋ، پارتيا قۇرامىنداعى تولىپ جاتقان تياناقسىز، تابانسىز، مانساپقۇمار تۇلعالاردى ورىندارىنان الۋ، سونداي-اق پارتيانىڭ «Jas Otan» جاستار قاناتىنىڭ جۇمىسىن ساپالى تۇردە كۇشەيتۋ قاجەت دەپ سانايدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ «قازاقستان حالقىنا» قورىنىڭ قىزمەتىنە ارنايى توقتالدى. قورعا اقشالاي ۇلەس قوسقان كاسىپكەرلەرگە ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. سونىمەن قاتار وليگوپوليانىڭ ءبىر بولىگى، ءتىپتى سونىڭ ءدال ءوزى بولىپ تابىلاتىن بيزنەستەگى كەيبىر بەلگىلى تۇلعالاردىڭ پرەزيدەنت باستاماشى بولعان قايىرىمدىلىق اكتسياسىنا قاتىسۋعا اسىقپايتىندارىن اتاپ ءوتتى.
- بۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ ساراڭدىق پا، نيگيليزم بە، سالعىرتتىق پا الدە مەنسىنبەۋ مە؟ قالاي بولعاندا دا، بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن الۋعا مەملەكەتتىڭ قۇزىرەتى جەتەدى. ءىرى بيزنەس تاراپىنان جاسالاتىن قايىرىمدىلىق ۇدەرىسىن رەتتەيتىن ارناۋلى جارلىق شىعارۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ءسوزىنىڭ سوڭىندا پرەزيدەنت قىزمەتىندە بولسىن جانە پارتيا جۇمىسىندا بولسىن ەل مۇددەسىنە بەرىك بولۋ قاعيداتىن ۇستاناتىنىن جەتكىزدى.
- «Nur Otan» - ەلىمىزدىڭ نەگىزگى ساياسي كۇشى. سوندىقتان قازاقستاننىڭ بولاشاعى ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، ءبىزدىڭ پارتيامىز جاۋاپتى. ءارقايسىمىز وسى جاۋاپكەرشىلىكتى تەرەڭ سەزىنىپ، جۇمىس ىستەۋىمىز قاجەت. شىن مانىندە، «Nur Otan» مەملەكەتشىلدەر پارتياسى بولۋى كەرەك. ۇيىم مۇشەلەرى مەملەكەت مۇددەسىن بارىنەن بيىك قويۋعا ءتيىس، - دەدى پارتيا ءتوراعاسى.