نەلىكتەن «ەيفەل» مۇناراسى جازدا 15 سانتيمەترگە وسەدى؟

فرانسيا استاناسىنىڭ باستى سيمۆولى ەيفەل مۇناراسى جازدىڭ ىستىق كۇندەرىندە شامامەن 12-15 س م-گە وسە الادى. بۇل قۇبىلىس مەتالدىڭ جىلۋلىق ۇلعايۋ زاڭىمەن تۇسىندىرىلەدى، دەپ حابارلايدى The Conversation.

эйфель мұнарасы
فوتو: pixabay.com

زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، مۇنارانىڭ بيىكتىگى اۋا تەمپەراتۋراسى مەن كۇن ساۋلەسىنەن قىزعان مەتالدىڭ اسەرىنە قاراي وزگەرەدى. قىستا مۇنارا باستاپقى كولەمىنە قايتا ورالادى.

1889 -جىلى گيۋستاۆ ەيفەل سالعان 300 مەترلىك قۇرىلىس پۋدلينگتى تەمىردەن جاسالعان. بۇل ماتەريال جەڭىل ءارى مىقتى، ءبىراق كەز كەلگەن قاتتى دەنە سياقتى جىلۋعا اسەر ەتكەندە كولەمى ازداپ ۇلعايادى. تەمىردىڭ جىلۋلىق ۇلعايۋ كوەففيتسيەنتى - 12×10⁻⁶ (°C) ⁻¹. مەترلىك تەمىر وزەك تەمپەراتۋرا 1 گرادۋس كوتەرىلگەندە بار بولعانى 12 ميكرومەترگە ۇزارادى، ءبىراق 300 مەترلىك مۇنارا ءۇشىن بۇل ەلەۋلى كورسەتكىش.

پاريجدە قىستا تەمپەراتۋرا - 20 گرادۋسقا دەيىن تومەندەپ، جازدا 40+ گرادۋسقا دەيىن كوتەرىلەدى، ال كۇن ساۋلەسىندە مەتالل 70+ گرادۋسقا دەيىن قىزۋى مۇمكىن. مۇنداي جاعدايدا مۇنارانىڭ ءبىر جاعى كوبىرەك ۇلعايىپ، كونسترۋكتسيا ازداپ ەڭكەيەدى.

ەيفەليەۆا مۇناراسى - ينجەنەرلىك شەديەۆر عانا ەمەس، سونىمەن قاتار تابيعات زاڭدارىن كوزبەن كورۋگە بولاتىن الىپ «تەرمومەتر». جازعى اپتاپ كۇندەرى ول پاريجدى سوزبە-ءسوز ءسال بيىكتەتە تۇسەدى.

سوڭعى جاڭالىقتار