نەلىكتەن ەسەيگەن سايىن ۋاقىت زىمىراپ وتەدى؟ - جاڭا زەرتتەۋ تۇسىندىرەدى
ادامداردىڭ كوبى جاسى ۇلعايعان سايىن ۋاقىت تەز وتەتىنىن بايقايدى. ءبىراق بۇل سەزىمنىڭ تۇپكى سەبەبى نەدە؟ Personality and Social Psychology Bulletin جۋرنالىندا جاريالانعان جاڭا زەرتتەۋ ادامنىڭ ءومىر كەزەڭدەرىن نەگە «زىمىراپ وتكەندەي» قابىلدايتىنىنا ناقتىراق جاۋاپ بەرەدى.
ءتورت بىردەي زەرتتەۋدى قامتىعان بۇل عىلىمي جۇمىسقا شامامەن 2500 ادام قاتىسقان. ناتيجەسىندە، ۋاقىتتىڭ تەز وتكەنىن سەزىنۋ كوبىنە كۇندەلىكتى ءومىردىڭ ءبىرسارىندى بولۋىمەن ەمەس، جەكە دامۋمەن، ومىرگە قاناعاتتانۋشىلىقپەن جانە نوستالگيامەن تىعىز بايلانىستى ەكەنى انىقتالدى.
زەرتتەۋشىلەر ءارتۇرلى جاستاعى جانە ءتۇرلى مادەنيەت وكىلدەرىنەن وتكەن جىل، ۋنيۆەرسيتەتتەگى ءبىر سەمەستر نەمەسە جاز مەزگىلى سەكىلدى كەزەڭدەردى ەسكە ءتۇسىرۋىن سۇرادى. ولار قاتىسۋشىلاردىڭ سول ۋاقىت ارالىعىندا قانشالىقتى دامىعانىن سەزىنگەنىن، ەرەكشە ەستە قالعان وقيعالاردىڭ سانىن، قانشالىقتى رۋتينالى نەمەسە الۋان ءتۇرلى بولعانىن، سونداي-اق جالپى سول كەزەڭگە دەگەن نوستالگيا مەن قاناعات دەڭگەيىن باعالادى.
ءداستۇرلى تۇردە ۋاقىتتىڭ «قىسقارىپ كەتۋىن» تۇسىندىرەتىن routine-compression تەورياسى ءجيى ايتىلاتىن. بۇل تەوريا بويىنشا، ادام ومىرىندە جاڭالىق ازايىپ، كۇندەر ءبىر-بىرىنە ۇقساي بەرسە، ەستە ساقتالاتىن ەرەكشە ساتتەر دە از بولادى. سول سەبەپتى، ارتقا قاراعاندا ول ۋاقىت بوس، مازمۇنسىز بولىپ كورىنەدى.
الايدا جاڭا زەرتتەۋ بۇل كوزقاراستى تولىقتىردى. عالىمدار ادامنىڭ ۋاقىتتى قالاي وتكەنى ەمەس، سول كەزەڭدى قالاي سەزىنگەنى ماڭىزدى ەكەنىن ايتادى. ەگەر ادام وتكەن كەزەڭدى دامۋمەن، ماڭىزدى تاجىريبەلەرمەن جانە جاعىمدى ەستەلىكتەرمەن بايلانىستىرسا، ول ۋاقىت تەز، ءبىراق «تولىق» ءوتتى دەپ قابىلدانادى.
بۇل زەرتتەۋ ناتيجەسى ۋاقىتقا دەگەن سۋبەكتيۆتى كوزقاراس ءومىر ساپاسىنا، ءومىر ءمانىن سەزىنۋگە جانە بولاشاققا جوسپار قۇرۋعا اسەر ەتەتىنىن كورسەتەدى. دەمەك، ۋاقىتتىڭ قالاي وتەتىنى تەك كۇنتىزبەگە ەمەس، ىشكى كۇيىمىزگە دە بايلانىستى.
