ناۋرىزكوجەنىڭ دەنساۋلىققا قانداي پايداسى بار
استانا. KAZINFORM - قوعامنىڭ مادەني-تاريحي مۇرالارعا دەگەن ىقىلاسى زامان كەلبەتىنە تىكەلەي اسەر ەتەدى.
مىسالى، سالاۋاتتى تاماقتانۋعا كوشۋگە قاتىستى ترەندتەر تەك تابيعي ينگرەديەنتتەر قولدانىلاتىن ءداستۇرلى قازاق تاعامدارىنا دەگەن ىقىلاستى ارتتىردى. نۋتريتسيولوگ مامان ەلەنا ۋشانسكايا ءداستۇرلى تاعام ناۋرىزكوجە مەن قۇرتتىڭ دەنساۋلىققا قانشالىقتى پايدالى ەكەنىن ايتىپ بەردى.
ونىڭ ايتۋىنشا، ناۋرىزكوجەدەگى بارلىق جەتى ءتۇرلى تاعام ءبىر-بىرىمەن جاقسى ۇيلەسەدى جانە بىرگە پايدالى جانە قورەكتىك ءونىم بولىپ شىعادى.
«بۇل تاعام جوعارى بيولوگيالىق قۇندىلىعىمەن ەرەكشەلەنەدى جانە گيپوۆيتامينوزدىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا بارلىعىنا ىشۋگە كەڭەس بەرىلەدى»، - دەيدى ەلەنا ۋشانسكايا اگەنتتىك تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا.
ماماننىڭ ايتۋىنشا، ناۋرىز كوجە قۇرامىنداعى ءداندى داقىلدار كۇش-قۋات بەرەدى، جۇيكە جۇيەسى مەن جۇرەكتىڭ جۇمىسىنا پايدالى اسەر ەتەتىن ۆ توبىنداعى دارۋمەندەر كوزى بولىپ سانالادى. ال ەت قۇرامىندا تولىق اقۋىز، مايلار، تەمىر، مىرىش، مىس سەكىلدى مينەرالدى ەلەمەنتتەر، سۋدا جانە مايدا ەريتىن دارۋمەندەر بار.
«بۇل تاعامنىڭ قۋىرىلمايتىنى، كەرىسىنشە قايناتىلاتىنى ونى اناعۇرلىم ديەتالىق تاعام ەتەدى»، - دەپ تولىقتىردى ساراپشى.
سونداي-اق، ينگرەديەنتتەر اراسىندا ءسۇت نەمەسە اشىتىلعان ءسۇت ونىمدەرىنىڭ بولعاندىقتان، ناۋرىزكوجە - تەز بۇزىلاتىن تاعام، سوندىقتان ونى ساقتاۋعا بەلگىلى ءبىر تالاپتار قويىلادى. بىرىنشىدەن، تاعامدى ساقتاۋ كەزىندەگى تەمپەراتۋرالىق رەجيم 6 گرادۋستان اسپاۋى كەرەك. ەكىنشىدەن، ءبىر كۇننەن ارتىق ساقتاۋعا بولمايدى.
ال ناۋرىز كوجەگە ءجيى قوسىلاتىن قۇرتتى كالتسيي مەن اقۋىز كونتسەنتراتى رەتىندە قاراستىرۋ كەرەك. ونداعى اقۋىز اعزاعا جاقسى سىڭەدى، ال كالتسيي سۇيەكتەردى، ءتىس ەمالىن نىعايتادى جانە جۇرەك ىرعاعىنىڭ ەلەكتر وتكىزگىشتىگىن، جۇيكە يمپۋلستارىنىڭ بەرىلۋىن جاقسارتادى.
«قۇرتتىڭ قۇرامىندا كوپتەگەن دارۋمەندەر مەن مينەرالدار بار جانە ول اس قورىتۋعا دا جاقسى ىقپال ەتەدى. ءبىراق قان قىسىمى جوعارى، بۇيرەك اۋرۋى، لاكتوزاعا توزبەۋشىلىگى بار ادامدارعا قۇرت جەۋگە كەڭەس بەرمەيمىز. ويتكەنى تۇزدىڭ كوپ مولشەرىنەن ءىسىنۋ پايدا بولادى»، - دەپ ءتۇسىندىردى نۋتريتسيولوگ.
ەلەنا ۋشانسكايا كوكتەمدە قالاي دۇرىس تاماقتانۋ كەرەكتىگىن ايتتى جانە قاتاڭ ديەتالار ۇستانۋعا بولمايتىنىن، ويتكەنى اعزاعا ءۆيتاميندى كوپتەپ قابىلداۋ كەرەگىن جەتكىزدى.
«سوندىقتان كوكتەمگى راتسيوندى مۇمكىندىگىنشە ءارتۇرلى ەتۋ كەرەك. مۇندا ارينە، گارۆارد تاباقشاسى نەمەسە دۇرىس تاماقتانۋ تاباقشاسى ءپرينتسيپىن قولدانۋعا كەڭەس بەرەمىن. سونداي- اق، باعدارشام ۇستانىمىن قوسۋ ۇسىنىلادى. ياعني، ديەتادا ءتۇرلى ءتۇستى تاعامداردى، كوكونىستەردى، جەمىستەردى كوپ قولدانىپ، كۇندەلىكتى ديەتاعا قوسۋ كەرەك. وسىلايشا ادام تابيعي دارۋمەندەردى الادى»، - دەپ ءتۇسىندىردى نۋتريتسيولوگ.
انىقتاما: گارۆارد تاباقشاسى ءپرينتسيپى - ديامەترى 23-24 س م بولاتىن جالپاق تاباقتى ءۇش شارتتى بولىككە ءبولۋ كەرەك. تاباقتىڭ جارتىسىن كوكونىستەرمەن، قالعانىن اقۋىز ونىمدەرىمەن جانە ءداندى كومىرسۋلارمەن تولتىرۋ قاجەت.
دارىگەر-نۋتريتسيولوگ د ءۆيتامينىنىڭ دەڭگەيىن باقىلاۋدى، تازا اۋادا كوبىرەك سەرۋەندەپ، سپورتپەن اينالىسۋعا دا كەڭەس بەرەدى.
اۆتورايجان سەرىكجان قىزى
