موڭعوليادا «جاڭا حارحورۋم» قالاسىنىڭ ىرگەتاسى قالاندى
استانا. KAZINFORM - موڭعوليا پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىنا سايكەس، حارحورۋم قالاسىنىڭ قۇرىلىسى سالتاناتتى تۇردە مەملەكەتتىك تۋدى كوتەرۋ راسىمىمەن باستالدى. بۇل تۋ « ۇلى حاندار باعىندا» ماڭگى جەلبىرەيتىن بولادى، دەپ حابارلايدى مونتسامە.
2022 -جىلى شىڭعىس حاننىڭ تۋعانىنا 860 جىل تولۋىنا وراي، موڭعوليا پرەزيدەنتى ۋحنااگيين حۋرەلسۇح ورحون وزەنىنىڭ اڭعارىندا ورنالاسقان، دۇنيەجۇزىلىك تاريحي جانە مادەني مۇرا سانالاتىن حارحورۋم قالاسىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويعان بولاتىن. وسى جارلىققا سايكەس، جاڭا قالانىڭ قۇرىلىسى رەسمي تۇردە باستالدى.
سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىندە پرەزيدەنت ۋحنااگيين حۋرەلسۇح ءسوز سويلەپ، حارحورۋم قالاسىن كەڭ ورحون اڭعارىندا سالۋ بارىسىندا تاريحي قۇجاتتار، ارحەولوگيالىق تابىلعان دەرەكتەر جانە كۋالىكتەر نەگىزىندە 800 جىلدان استام ۋاقىت بۇرىنعى ۇلى حاندار ءداۋىرىنىڭ كەلبەتىن قايتا جاڭعىرتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
- بۇل رەتتە، ەڭ الدىمەن، اۆتوكولىك جانە تەمىرجول جولدارى، اۋەجايلار، جىلۋ جانە ەلەكتر ەنەرگياسى كوزدەرى، قوقىس وڭدەۋ زاۋىتتارى، تازارتۋ قۇرىلىستارى، قالالىق جاسىل ايماقتار، اۋىل شارۋاشىلىق كلاستەرلەرىن قۇرۋ، سونداي-اق وزەندەر مەن كولدەردى قالپىنا كەلتىرۋ سياقتى ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ قاجەت، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
جالپى اۋدانى 1500 گەكتار اۋماقتا دامىتىلاتىن حارحورۋم قالاسى اياسىندا 1 ميلليوننان استام قىلقان جاپىراقتى جانە جاپىراقتى اعاشتار مەن بۇتالار وتىرعىزىلادى. وتكەن ءبىر اي ىشىندە مەملەكەتتىك جانە جەكە سەكتوردان 800 دەن استام ادام 550 مىڭنان استام اعاش وتىرعىزدى. تەك «ۇلى حاندار باعىندا» مەملەكەتتىك جانە جەكە سەكتور وكىلدەرى بىرىگىپ 11 مىڭ اعاش ەگىپ، 13 مىڭ شارشى مەتر اۆتوتۇراق، 11 مىڭ شارشى مەتر تروتۋار سالىپ، ەلەكترمەن جابدىقتاۋ، جارىقتاندىرۋ، قۇدىقتار جانە سۋارۋ جۇيەسىمەن قامتاماسىز ەتتى.
«جاڭا حارحورۋم» 500 مىڭ ادامعا شاقتالىپ سالىنادى، سونىمەن قوسا 285 مىڭ جۇمىس ورنىن اشادى. بۇل ونى ايماقتىق دامۋدىڭ ماڭىزدى ورتالىعىنا اينالدىرادى. سونداي-اق، بۇل جەردە مەملەكەتتىك مەكەمەلەر، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدىكتەرى مەن شەتەلدىك ەلشىلىكتەر ورنالاسقان «اقىلدى» قالا قۇرىلاتىن بولادى. قالادا الەۋمەتتىك، مەديتسينالىق، ينفراقۇرىلىمدىق، جوعارى تەحنولوگيالىق ءوندىرىس، تۇرعىن ءۇي، مادەنيەت، ونەر، تۋريزم، كوگالداندىرۋ جانە باسقا دا قىزمەتتەر دامىتىلادى. مىسالى، قالانىڭ جالپى اۋدانىنىڭ %50- ىن جاسىل ايماقتار، %30- ىن قۇرىلىس نىساندارى، ال %20- ىن جولدار الىپ جاتادى.
حارحورۋم قالاسى حالىق تىعىزدىعىن ازايتۋعا، بۇل ءوز كەزەگىندە قوعامعا، ەكونوميكاعا، ازاماتتاردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا كەرى اسەر ەتەتىن ماسەلەلەر - شامادان تىس جۇكتەمە، اۋا، سۋ جانە توپىراقتىڭ لاستانۋىن شەشۋگە سەپتەسەدى. جاڭا قالا ازاماتتار ءۇشىن قاۋىپسىز ءارى سالاۋاتتى ورتادا ءومىر سۇرۋگە جاعداي جاساپ، نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەتتەرمەن قامتاماسىز ەتەدى جانە جاڭا قونىستانۋ ايماقتارىنىڭ قالىپتاسۋىنا نەگىز بولادى.
موڭعوليانىڭ ۇلى مەملەكەتتىك حۋرالى حارحورۋم قالاسىن جوسپارلاۋ، سالۋ جانە دامىتۋ تۋرالى زاڭدى ماقۇلدادى، ال ۇكىمەت حارحورۋم قالاسىن دامىتۋ اكىمشىلىگىن، ونىڭ ىشىندە قالالىق كەڭەس پەن عالىمدار كەڭەسىن قۇردى.
بۇعان دەيىن موڭعوليادا ۇكىمەت باسشىسى اۋىسقانى تۋرالى جازعان ەدىك.
