مۇنايدى سۋشا ساپىرىپ وتىرعان ساۋد ارابياسىندا بيۋدجەت تاپشى

استانا. قازاقپارات - مۇنايدى سۋشا ساپىرىپ وتىرعان ساۋد ارابياسى ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋعا ءماجبۇر. تۋريزم، قۇرىلىس، ونەركاسىپ جانە قىزمەت كورسەتۋ سالالارىنا مەملەكەت قىرۋار قارجى قۇيىپ، تىڭنان جول ىزدەۋگە كىرىستى. الايدا ناتيجە ايتارلىقتاي ەمەس. 

 جاعداي وسىلاي جالعاسا بەرسە، ساۋد ارابياسى قارا التىن كەنىشتەرىن كوپتەپ يگەرۋگە بەت بۇرۋى مۇمكىن. ساراپشىلار مۇنداي قادام وپەك ەلدەرىنىڭ، ورتاق مۇددەسىنە قايشى كەلەدى دەپ سانايدى. ساۋد ارابياسى بيۋدجەتىنىڭ 60-70 پايىزى مۇناي ساۋداسىنان تۇسەتىن كىرىستەن تۇرادى.

ەلدەگى قارا التىن كەنىشتەرىن يگەرەتىن كومپانيالار مەملەكەتكە ورتاق تابىستىڭ ەلەۋلى بولىگىن سالىق رەتىندە تولەيدى. ەڭ ءىرى ءوندىرۋشى «Saudi Aramco» نەگىزىنەن ۇكىمەتكە تيەسىلى. سول سەبەپتى كورولدىك جىلدار بويى كول-كوسىر پايداعا كەنەلىپ كەلدى. الايدا بيىل تاعى بيۋدجەت جەتىسپەۋشىلىگى سەزىلدى. ونىڭ مولشەرى 4-5 پايىزعا شامالاس. جاعدايدى تۋريزم، قۇرىلىس، ونەركاسىپ جانە قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنداعى رەفورمالار وزگەرتۋگە ءتيىس.

 ستيۆەن گروفف، ساۋد ارابياسى ۇلتتىق دامۋ قورىنىڭ باسقارۋشىسى:

- كورولدىك ۇكىمەتى ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ كەرەگىن 10 جىل بۇرىن ءتۇسىندى. وعان قاجەتتىلىك قازىر قاتتى بايقالىپ وتىر. مۇناي الەمدىك نارىق ءۇشىن ءالى دە ماڭىزدى. دەگەنمەن قازىرگىدەي تۇراقسىزدىق كەزەڭىندە باسقا دا كىرىس كوزدەرىن دامىتقان ءجون. ۇزاقمەرزىمدى ستراتەگيالار قوماقتى ينۆەستيتسيانى قاجەت ەتەدى. ال كاپيتالى اعىنىن ارتتىرۋعا جاڭا زاڭدار مەن ۇعىنىقتى ۇستانىم كەرەك.

 وسىنىڭ ءبارىن ەر-رياد قازىر قارقىندى ىسكە اسىرىپ جاتىر. ساۋديادا قور نارىقتارى ءبىرشاما قۇلدىراپ، بەلسەندىلىك تومەندەگەن. وسى كۇنى ەلدە كەي ءىرى ينفراقۇرىلىم جوبالارى توقتاپ تۇر. ال ەكونوميكا كىرىسىن ارتتىراتىن سپورتتىق جانە تۋريستىك جوبالاردان باس تارتۋ قيىن. اراب تاراپى وسى سالادا الداعى 10-15 جىلدا كوپتەگەن ءىرى باسەكەنى وتكىزۋگە نيەتتى. جوسپار بويىنشا بۇل ءىس-شارالار ينۆەستورلار نازارىن بۇرۋى قاجەت.

 مايك ماككەيب، كيبەرسپورت بويىنشا الەمدىك ۇيىمنىڭ ديرەكتورى:

 - ەر-ريادتاعى ارىپتەستەرىمىز ءبىزدىڭ سپورتتىق ءىس-شارالارىمىزدى تۇراقتى تۇردە ۇيىمداستىرىپ بەرەدى. ولار ءۇشىن بۇل تۋريستىك تۇرعىدا بەلگىلى ءبىر ناتيجەگە قول جەتكىزۋگە كومەكتەسەدى. ادامدار تەك كيبەرسپورت باسەكەسىنە ەمەس، ەلدى كەڭىرەك تانۋ ءۇشىن كەلەدى. بۇل ىنتىماقتاستىقتان ەكى جاق وزىنە قاجەتىن الادى.

ەرەكشەلىگى سول، ارابتار جاعدايدى شەتەلدىك ساراپشى ءارى نۇسقاۋشى ماماندار كومەگىمەن رەتتەۋگە كىرىسىپ كەتتى. الەمدىك تاجىريبەلەرگە سۇيەنىپ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋعا اسىق. ازىرگە بيلىك بيۋدجەت تاپشىلىعى كەسىرىنەن ۇلتتىق قورعا ءجيى قول سالىپ ءجۇر. ال مۇنىڭ سوڭى قارا التىن ءوندىرىسىن ءماجبۇرلى تۇردە كوبەيتۋگە اكەلەدى.

ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، ەر-رياد نارىقتاعى ىقپالىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كەلەر جىلى وسىنداي قادامعا بارۋى مۇمكىن.

 24.kz