ەلىمىزدىڭ عىلىمىنا قارجى بولمەگەن الپاۋىت كومپانيالاردى تەكسەرۋ كەرەك - دەپۋتات
استانا. KAZINFORM - جەر قويناۋىن پايدالانۋشى كومپانيالاردىڭ قازىرگە دەيىن عىلىمعا ناقتى قانشا قارجى بولگەنىن، ونىڭ قايدا جۇمسالعانىن قاتاڭ تەكسەرۋ كەرەك. بۇل ۇسىنىستى بۇگىن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا دەپۋتات نارتاي سارسەنعاليەۆ ايتتى.
«ال بىزدەگى جاعداي قالاي؟ وتاندىق عىلىمعا بولىنەتىن قاراجات «جەتىم قىزدىڭ جۇگىندەي» بولىپ تۇر. الەم، كەلەسى كەزەكتە عىلىمنىڭ قاي سالاسىندا تىڭنان تۇرەن سالامىز، قاي بيىكتى باعىندىرامىز دەپ جۇرگەندە، ءبىز عىلىمعا اقشانى قايدان تابامىز دەپ ءتۇبى تەسىك قالتامىزدى تۇرتكىلەپ وتىرمىز. سودان كەيىن ەلدەن اقىلدى باستار كەتىپ جاتىر دەپ سان سوعاتىنىمىز جانە بار. عىلىمعا جاۋاپتىلاردىڭ «جالپى ىشكى ءونىمنىڭ كەم دەگەندە 1 پروتسەنتى عىلىمي زەرتتەۋلەر مەن وندىرىسكە جۇمسالسا» دەپ جاق ساۋىپ ايتىپ جۇرگەنىنە تالاي جىلدىڭ ءجۇزى بولدى. ءبىراق جىل سايىن تەك بيۋدجەتكە قول جايۋعا ءماجبۇر. بيىل رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن عىلىمدى قارجىلاندىرۋعا 204 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعان. بۇل سوما 2025 -جىلى 242,6 ميلليارد تەڭگەگە، 2026 -جىلى 259,5 ميلليارد تەڭگەگە جەتەدى. ءبىر ەلدىڭ عىلىمىن اياققا تۇرعىزىپ، دامىتۋ ءۇشىن بۇل قارجى جەتكىلىكسىز. دەگەنمەن، ونسىزدا ىشەر اس، كيەر كيىمگە جارىماي، جۇمىسسىزدىقتان قينالىپ جۇرگەن جۇرتتىڭ اۋزىنان ارتىق اقشانى جىرىپ الۋ مۇمكىن ەمەس، وعان ەشكىم قۇقىعى دا جوق!»، - دەدى ن. سارسەنعاليەۆ ۇكىمەت باسشىسى ولجاس بەكتەنوۆتىڭ اتىنا جولداعان ساۋالىندا.
بۇل تۇرعىدا ول وسى ماسەلەدە بيۋدجەتكە سالماق سالماي شەشىم جاساۋدىڭ ءتاسىلى بار ەكەنىن ايتتى.
«ول تالاپ زاڭدا تايعا تاڭبا باسقانداي جازىلعان. ياعني، قازاقستاننىڭ جەراستى بايلىعىن قالاعانىنشا يگەرىپ، قيساپسىز قارجى تاۋىپ وتىرعان كومپانيالار اقشاسىنىڭ 1 پايىزىن عىلىمدى دامىتۋعا بەرۋى ءتيىس. زاڭدا سولاي كورسەتىلگەن. بار بولعانى 1 پايىزىن عانا. ءبىراق سول تالاپتىڭ ءوزىن كوكپارعا سالعان الىپ كومپانيالار وتاندىق عىلىمدى بيۋدجەتكە ءموليتىپ قويدى. قازاقتىڭ جەرىندەگى بايلىقتى بارىنشا قازىپ وتىرعان جەر قويناۋىن پايدالانۋشى كومپانيالاردىڭ سول 1 پايىز قارجىسىن عىلىمعا جولداپ جاتقانى جونىندە اشىق اقپارات جوق. عىلىمنىڭ ناقتى قاي سالاسىنا قارجىلىق قولداۋ كورسەتىلگەنى تۋرالى دا انىق دەرەك جوق. جەر بايلىعىن بىلگەنىنشە يگەرىپ، قىمباتشىلىقتان ابدەن زارەزاپ بولعان قازاق حالقىنىڭ عىلىمىن دامىتۋعا اقشاسىنىڭ 1 پايىزىن قيماي، زاڭدى تيىسىنشە ورىنداماي وتىرعان كومپانيالاردى قاتاڭ تارتىپكە شاقىرار كەز كەلدى»، - دەدى دەپۋتات.
ونىڭ پايىمىنشا، جەر قويناۋىن پايدالانۋشى كومپانيالاردىڭ قازىرگە دەيىن عىلىمعا ناقتى قانشا قارجى بولگەنىن، ونىڭ قايدا جۇمسالعانىن قاتاڭ تەكسەرۋ كەرەك.
سونىمەن قاتار، جەر قويناۋىن پايدالانۋشى كومپانيالار عىلىمعا دەپ بولگەن 1 پايىز قاراجاتقا جاسالاتىن عىلىمي جوبالارعا ارنايى اشىق بايقاۋ جاريالاۋى ءتيىس. قاي جوبانىڭ ۇتقانى، وعان قانشا تەڭگە اۋدارىلعانى انىق كورسەتىلۋى قاجەت.
«1 پايىزدىق مەجەنى ورىنداماعان كومپانيالارعا زاڭعا سايكەس شارا قولدانۋ كەرەك. جەر قويناۋىن پايدالانۋشى كومپانيالار عىلىمعا دەپ بولگەن قارجىنى ورتالىقتاندىرۋدىڭ تەتىگىن ىزدەۋ كەرەك. سول ءۇشىن ارنايى قور قۇرىپ، عىلىمدى قولداۋعا ارنالعان قاراجاتتىڭ بارلىعى سونىڭ قامباسىنا اۋدارىلۋى ءتيىس. بۇل قوردىڭ جۇمىسىن تاۋەلسىز كوميسسيا باقىلاۋى كەرەك، ونىڭ قۇرامىنا قوعام بەلسەندىلەرى مىندەتتى تۇردە كىرۋى قاجەت»، - دەدى دەپۋتات.
