ەلوردا حالقىنىڭ سانى 2 ميلليوننان اسادى
استانا. قازاقپارات - الداعى ونجىلدىقتا ەلوردا حالقى تاعى 1 ميلليونعا كوبەيەدى ەكەن. حالىق سانىنىڭ وسكەنى، باس قالانىڭ وركەندەگەنى دۇرىس. ءبىراق بۇعان ءبىز ەكونوميكالىق تۇرعىدا دايىنبىز با؟
ءيا، سوندىقتان استانا اگلومەراتسياسىن دامىتۋ - وزەكتى ماسەلە. ارينە، ۇكىمەت بۇل باعىتتا ناقتى مىندەتتەر تىزبەگىن ايقىندادى. تاياۋدا استانا اگلومەراتسياسىن دامىتۋدىڭ 2024-2028-جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپارىن بەكىتتى. ەندى جوسپار قانداي؟ ناقتى قانداي شارالار جۇزەگە اسادى؟
الداعى جىلدارى استانا، استانامەن ىرگەلەس ەلدى مەكەندەردىڭ دامۋى قالاي جۇزەگە اسپاق؟ راس، استانا حالقى الداعى 10 جىلدا 1 ميلليونعا كوبەيەدى دەگەن بولجام بار. سوندىقتان باس قالامەن ىرگەلەس اۋىلداردى دا دامىتۋ وزەكتى بولىپ تۇر. وسى باعىتتا الدىمەن 2028-جىلعا دەيىن 1 تريلليون تەڭگەدەن استام قارجى بولىنبەك.
ەلوردا حالقىنىڭ سانى 2 ميلليوننان اسادى
قازىر باس قالادا 1 ميلليون 400 مىڭنىڭ شاماسىندا تۇرعىن بار. كەيىنگى 10 جىلدا استانالىقتار سانى %46-كە ءوستى. جىل سايىن قالا حالقى 60 مىڭعا دەيىن كوبەيىپ وتىر. ال قالاعا جاقىن ماڭداعى ەلدى مەكەندەرگە كەلىپ قازىعىن قاققاندار سانى 10 جىلدا %72-كە ارتتى. ۇكىمەتتىڭ بولجامىنا سۇيەنسەك، 2035-جىلعا قاراي استانا حالقى 2 ميلليون 300 مىڭ ادامنان اسادى. ارينە، «ەلگە ەل قوسىلسا - قۇت» دەگەن. ءبىراق جاڭادان قوسىلعان ميلليون جاندى باسپانامەن، ازىق-تۇلىكپەن، باسقا دا تۇرمىستىق يگىلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ وڭاي ەمەسى بەلگىلى.
ۇكىمەت بەكىتكەن 2028-جىلعا دەيىنگى كەشەندى جوسپار اياسىندا استانا قالاسىنىڭ ءوزى مەن ءوڭىر حالقىنىڭ %40- ءى تۇراتىن قوسشى قالاسى قامتىلىپ وتىر. سونىمەن قاتار اگلومەراتسيا قۇرامىنا اقمولا وبلىسىنداعى ارشالى، سەلينوگراد جانە شورتاندى اۋداندارىنىڭ 46 ەلدى مەكەنى ەنگىزىلدى.
جوعارىدا ايتقانىمىزداي، اگلومەراتسيا حالقى 10 جىلدا %72- كە ارتتى. الايدا شەنەۋنىكتەر بۇل رەسمي مالىمەتتىڭ شىنايى دەرەكتەن الشاق ەكەنىن ايتادى.
«بۇل رەسمي ساناق بويىنشا، ال ناقتى جاعدايعا كەلەتىن بولساق، اۋىلدى مەكەندەر 6 ەسەگە ءوسىم كورسەتىپ وتىر. ماسەلەن، جىبەك جولى اۋىلىنىڭ حالقى 5,5 ەسە وسكەن، 2014-جىلى تۇرعىندار سانى 4675 ادام بولسا، 2023-جىلى - 10622 ادام، قازىرگى ناقتى ساناق بويىنشا 30 مىڭعا جۋىقتاپ وتىر. ال تالاپكەر اۋىلىندا 2014-جىلعى ساناق بويىنشا 6882 ادام تىركەلسە، قازىر ناقتى 30000 ادام تۇرىپ جاتىر. قوسشى قالاسىندا تۇراتىندار سانى 5 ەسە وسكەن، 2014-جىلعى ساناق بويىنشا 21000 ادام، 2023-جىلى 54000 ادام، قازىر ناقتى 112000 ادام تۇرادى»، - مارات احمەتجانوۆ، اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى.
اكىمنىڭ ايتۋىنشا، حالىق سانىنىڭ وسىمىنە قۇرىلىس قارقىنى ىلەسە الماي كەلەدى. اگلومەراتسيانى دامىتۋعا ₸1,13 تريلليون بولىنەدى سونىمەن قاتار ماڭايداعى ەلدى مەكەندەردەن باس قالاعا كۇندەلىكتى كەلىپ-كەتەتىن جۇرت قاراسى قالىڭ. بۇل ءوز كەزەگىندە قالاداعى كولىك قوزعالىسىن قيىنداتىپ، كەلەڭسىزدىكتەر تۋدىرادى. ماسەلەن، استاناعا جاقىن اۋىلداردان كۇنىنە 200 مىڭنان استام ادام مەن 30 مىڭ كولىك كەلەدى. ارينە، بۇلاردىڭ باسىم كوپشىلىگى جۇمىس بابىمەن، كۇنكورىس قامىمەن جۇرەتىنى انىق. ۇكىمەت ماسەلەنى شەشۋگە قوماقتى قارجى جۇمساۋدى كوزدەپ وتىر.
«ەلوردادا ينفراقۇرىلىمنىڭ بارلىق تۇرلەرىنە جۇكتەمەنىڭ ۇلعايۋىنا، قالانىڭ شەت ايماقتارىنىڭ كەڭەيۋىنە، ىڭعايلى كولىك جۇيەسىنىڭ بولماۋىنا جانە الەۋمەتتىك وبەكتىلەردىڭ تاپشىلىعىنا الىپ كەلەتىن ءبىرقاتار پروبلەما بار. جوعارىدا ايتىلعان ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ازىرلەنگەن كەشەندى جوسپاردا جۇيەلى شارالار كوزدەلگەن. جالپى قالا قۇرىلىسىن دامىتۋعا، الەۋمەتتىك جانە ينجەنەرلىك- كولىك ينفراقۇرىلىمىن جاڭعىرتۋعا، سونداي- اق ەكولوگيالىق تۇراقتىلىقتى، قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى جانە توتەنشە جاعدايلاردىڭ الدىن الۋدى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان جالپى سوماسى 1,13 تريلليون تەڭگەگە 329 ءىس-شارانى ىسكە اسىرۋ كوزدەلگەن»، - نۇرلان بايبازاروۆ، ق ر پرەمەر- ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى - ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى.
329 ءىس-شارانىڭ قاتارىندا اۋقىمدى جۇمىس جوسپارلانىپ وتىر. ماسەلەن، 70 شاقىرىم كارىز بەن 500 شاقىرىم سۋ جەلىسى تارتىلادى. 800 شاقىرىم ەلەكتر جەلىسى مەن 3 قازاندىق سالىنادى. سونىمەن قاتار 400 شاقىرىمنان استام جول جوندەلەدى. 300 شاقىرىم جول مەن 4 كوپىر جاڭادان تۇرعىزىلادى. بۇل ءوز كەزەگىندە كولىك كەپتەلىسىن جەڭىلدەتۋگە ىقپال ەتپەك. كولىك قوزعالىسىن رەتتەۋدەگى تاعى ءبىر ءتيىمدى قۇرال - قوعامدىق كولىك سانىن ارتتىرۋ. استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، قازىر قالا ماڭىنداعى ەلدى مەكەندەرگە 26 اۆتوبۋس باعدارى بار. جالپى بىلتىر قالا ىشىندە 900 قوعامدىق كولىك قاتىناسا، قازىر ولاردىڭ سانى 1300-گە جەتتى. سونداي-اق بيىل اۆتوپاركتى تاعى 300 اۆتوبۋسقا ۇلعايتۋ جوسپارلانىپ وتىر. وسىلايشا، جاڭادان 20-عا جۋىق باعىت اشىلادى. مارشرۋتتار قاشىقتىعى ۇزارىپ، قارىم-قاتىناس جەدەلدەي تۇسپەك.
كۇنىنە 10 مىڭ بالا قاتىناپ وقيدى
استاناعا قاتىناپ وقيتىن بالا دا كوپ قازىر. قالا اكىمى جەڭىس قاسىمبەكتىڭ ايتۋىنشا، ولاردىڭ سانى 10 مىڭنان اسادى. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن بيىل استانانىڭ شەتكەرى اۋداندارىندا ءارقايسىسى 2000 ورىنعا ارنالعان 3 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى اياقتالماق. كەيىنگى جىلدارى ىرگەلەس قوسشى قالاسىندا ءبىرقاتار الەۋمەتتىك نىسان بوي كوتەردى. قۇرىلىس جۇرگىزۋدە جەكەلەگەن ينۆەستورلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى جوعارى.
الداعى جىلدارى شاعىن شاھاردا 1200 ورىندىق مەكتەپ پەن 280 ورىندىق بالاباقشا بوي كوتەرمەك. «استانا - ارماندار قالاسى» دەيمىز. ەندىگىسى سول ارماننىڭ جەتەگىندە استاناعا كەلىپ، ءۇيىن تىگەر جاننىڭ جىل ساناپ كوبەيە بەرەتىن انىق. كەشەندى جوسپاردا سول كوشكە جايلى جاعداي جاساۋ كوزدەلگەن. قالعانىن ۋاقىت كورسەتەدى. كەشەندى جوسپار اياسىندا 63 ىرگەلى جوبانى ىسكە اسىرۋ كوزدەلگەن. بۇل ورايدا ازىق-تۇلىك بەلدەۋىن دامىتۋ ماڭىزدى. ياعني، 25 تاماق كاسىپورنى سالىنادى. بۇلاردىڭ قاتارىندا ءىرى جىلىجاي، 2 كوكونىس قويماسى، وندىرىستىك كەشەن، 3 ءىرى قويما جانە لوگيستيكالىق ورتالىق تۇرعىزىلادى. جاقىندا بۇل نىسانداردىڭ جەتەۋى ىسكە قوسىلادى.
www.24.kz
