ۇلتتىق اۆياتسيا: الەمدەگى «توعىزىنشى اسپان» نەگە تابىس كوزىنە اينالماي تۇر
استانا. KAZINFORM - قازاقستان اسپانىن پايدالانۋدان تۇسكەن تابىس ەلدىڭ ازاماتتىق اۆياتسياسىن نەگە دامىتا العان جوق؟ بۇگىنگى ماتەريالدا وسى سۇراققا جاۋاپ ىزدەمەكپىز.

«قازايەروناۆيگاتسيا» ۇكىمەتتىڭ ەركە بالاسىنداي
قازاقستان جەر كولەمى جونىنەن الەمدە توعىزىنشى ورىن الاتىنىن، وسى الىپ جەردىڭ قويناۋى مەن بەتىندەگى بايلىق حالىقتىڭ يگىلىگىنە جۇمسالۋ كەرەكتىگىن ءجيى ايتامىز. ەلىمىز جەر كولەمىنەن عانا ەمەس، اسپاننىڭ كولەمى بويىنشا دا الەمدە توعىزىنشى ورىندا تۇر. اۆياتسيا، ايەروناۆيگاتسيا سالالارى دامىپ تۇرعان 21-عاسىردا «اۋادان اقشا جاساۋ»، «اسپاننان اقشا جاۋعىزۋ» دەگەن تۇراقتى تىركەستەر تۋرا ماعىناسىندا دا قولدانىلادى. ويتكەنى دامىعان ەلدەر ءوزىنىڭ اۋە كەڭىستىگىن تابىستىڭ كوزى ەتىپ وتىر.

قازاقستاندى «ۇلى دالا» دەپ اسپەتتەيتىن وتانداستارىمىز بار. اۆياتسيا تىلىنە سالساق، بۇل دا شىندىقتان الشاق ەمەس. ويتكەنى قازاق جازيراسىنىڭ جەر بەدەرى چيلي، تيبەت، نەپال سياقتى ۇشاقتىڭ ءوزى ارەڭ ەڭسەرەتىن الىپ تاۋلاردىڭ قۇرساۋىندا جاتقان جوق. باتىسىنان شىعىسىنا، سولتۇستىگىنەن وڭتۇستىگىنە ۇشاقپەن قاتىناۋعا قولايلى. وسىنىڭ ءبارىن ەسكەرسەك، ەلدىڭ اۋە كەڭىستىگىنەن دە ءبىراز تابىس كورۋگە بولادى.
اۋىزدى قۋ شوپپەن سۇرتۋگە كەلمەس، قازاقستان اسپانىنداعى اۋە قوزعالىسىن رەتتەپ وتىرعان «قازايەروناۆيگاتسيا» دەيتىن رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورىن تابىسىنىڭ ءبىر بولىگىن بيۋدجەتكە اۋدارىپ وتىرادى. الايدا سول اۋدارىپ وتىرعان اقشا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ كولەمىنە ساي ما؟ ماسەلە وسىندا.

ەلىمىزدە اپتاسىنا 54 مارشرۋتقا 637 اۋە رەيسى قاتىنايدى. ال سىرتقى اۋە قاتىناسىنا كەلسەك، اپتا سايىن 591 رەيس 29 ەلگە 111 مارشرۋتپەن ۇشىپ تۇرادى.
استانا، الماتى، تاراز، شىمكەنت، اقتاۋ، سەمەي، قاراعاندى، وسكەمەن، پاۆلودار، پەتروپاۆل، كوكشەتاۋ، تۇركىستان جانە اقتوبە قالالارى 13 وتاندىق اۋەجايدا «اشىق اسپان» رەجيمى جۇمىس ىستەيدى. مەملەكەتتىك تىزىلىمدە 947 اۋە كەمەسى تىركەلگەن. تۇراقتى كوممەرتسيالىق تاسىمالدارعا 96 ۇشاق جۇمىلدىرىلعان.
ال «قازايەروناۆيگاتسيا» باقىلايتىن اۋە كەڭىستىگىنىڭ جالپى اۋدانى - 2 ميلليون 757 مىڭ 300 شارشى شاقىرىم. قازاقستان 74 مەملەكەتپەن اۋە ءدالىزىن ورناتقان. ولاردىڭ اراسىن شارتتى تۇردە جالعاسا 113530 شاقىرىم بولادى. كاسىپورىن وسىنداي الىپ كەڭىستىكتە جىلىنا ورتا ەسەپپەن 400 مىڭنان استام اۋە ساپارىنا قىزمەت كورسەتەدى. قاۋىرت كەزەڭدەردە تاۋلىك سايىن 1320-دان استام اۋە كەمەسىن باقىلايدى. بۇل 400 مىڭنان استام ساپاردىڭ 100 مىڭنان استامىن قازاقستاننىڭ اۋە كومپانيالارى اتقارسا، قالعان 300 مىڭنان استامىن شەتەلدىك كومپانيالار اتقارادى. دەمەك، ەل اسپانى ارقىلى قاتىناپ جاتقان ۇشاقتاردىڭ 3\4 بولىگى ءبىزدىڭ ەلگە قونبايدى. ال ءار ۇشاقتىڭ ەلگە قونعانى - قوسىمشا قىزمەت، قوسىمشا تۋريست، قوسىمشا كىرىس.

كولىك مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، كەيىنگى 10 جىلدا «قازايەروناۆيگاتسيا» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنى بيۋدجەتكە 67 ميلليارد 494 ميلليون 940 مىڭ تەڭگە اۋدارعان. ونىڭ ىشىندە سوڭعى 5 جىلدا اۋدارعان 39,7 ميلليارد تەڭگەنىڭ 38,6 ميلليارد تەڭگەسى 2023 -جىلى اۋدارىلعان. جالپى كەيىنگى 10 جىلدا «قازايەروناۆيگاتسيا» ر م ك- نىڭ قازاقستان اسپانىندا اۋە قوزعالىسىنا اەروناۆيگاتسيالىق قىزمەت كورسەتۋىنەن 870,1 ميلليارد تەڭگە تۇسكەن. ونىڭ 527,9 ميلليارد تەڭگەسىن ءوز شىعىستارىنا جۇمساسا، 78,8 ميلليارد تەڭگەسىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنا تولەگەن. سوندا 10 جىلدا تاپقان تازا پايداسى - 263,4 ميلليارد تەڭگە دەگەن ءسوز.

2023 -جىلى كاسىپورىنعا ايەروناۆيگاتسيالىق قىزمەت كورسەتۋدەن 184 ميلليارد تەڭگە تۇسەدى. ونىڭ:
87,7 ميلليارد تەڭگەسى شىعىستارعا
19,1 ميلليارد تەڭگەسى كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنا جۇمسالعان
تازا پايدا - 77,3 ميلليارد تەڭگە.
دەمەك، سوڭعى 10 جىلدا بيۋدجەتكە تازا پايدانىڭ 25,6 پايىزىن اۋدارسا، 2023 -جىلى جىلدىق 49,9 پايىزىن باعىتتاعان.
بۇدان «قازايەروناۆيگاتسيانىڭ» تابىسىن ءتيىمدى جاراتۋدىڭ ناقتى رەگلامەنتى جوق پا دەگەن سۇراق تۋىندايدى. تابىستى مەملەكەتپەن بولىسۋدەگى تۇراقسىزدىق سەبەبى نەدە؟
شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ قۇقىعىنداعى مەملەكەتتىك كاسىپورىنداردىڭ تازا تابىسىنان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە بولىنەتىن اۋدارىمداردىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى ۇكىمەتتىڭ ءتيىستى قاۋلىسىمەن بەكىتىلگەن. ءبىر قىزىعى - وسى قاۋلىدا جالعىز «قازايەروناۆيگاتسيا» كاسىپورنىنىڭ اۋدارىم ۇلەسى عانا ناقتى پايىزبەن كورسەتىلمەيدى. «رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت كوميسسياسىنىڭ ءتيىستى قارجى جىلىنا ارنالعان شەشىمىمەن ماقۇلدانعان مولشەرگە سايكەس» دەپ بەلگىلەنگەن.
ال قالعان 13 سالاداعى كاسىپورىنداردىڭ بارىنە 15 پايىزدان 50 پايىزعا دەيىنگى ارالىقتا ناقتى مولشەرلەمە بەلگىلەنگەن.
ۇكىمەت ايەروناۆيگاتسيا مەكەمەسىنە نەگە «توعىز ۇلىن ءبىر توبە، ەر توستىگىن ءبىر توبە» سانايتىن ەرنازارداي ەرەكشە قارايدى دەگەن سۇراقتىڭ تۋىنداۋى زاڭدى.
شىعىس بار، ناتيجە جوق
كاسىپورىننىڭ رەسمي سايتىندا 2017-2022 -جىلدارداعى قارجىلىق ەسەپتەرى جاريالانعان. كاسىپورىن كورسەتىلگەن قىزمەتتەردەن:
2017 -جىلى 59,2 ميلليارد تەڭگە
2018 -جىلى 64,6 ميلليارد تەڭگە
2019 -جىلى 76,1 ميلليارد تەڭگە
2020 -جىلى 50,7 ميلليارد تەڭگە
2021 -جىلى 71,6 ميلليارد تەڭگە
2022 -جىلى 150,3 ميلليارد تەڭگە كىرىس كورەدى.
جيناقتاپ ايتساق، پاندەميا قىسقان 2020 -جىلدان باسقا جىلداردىڭ بارىندە كىرىس تۇراقتى تۇردە ءوسىپ وتىرعان.
ءسوز باسىندا دامىعان ەلدەردىڭ ءوز اسپانىن تابىس كوزىنە اينالدىرىپ وتىرعانىن ايتتىق. مىسالى، گەرمانيانىڭ اۋە كەڭىستىگىندەگى قاۋىپسىزدىككە جاۋاپتى DFS كومپانياسى (Deutsche FlugsicheRung) 1993 -جىلى عانا فەدەراتيۆتىك باسقارمادان جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك بولىپ قايتا قۇرىلعانىنا قاراماستان ءتيىمدى مەنەدجمەنتتىڭ ارقاسىندا ۆەنچۋرلىق قۇرىلىم دەڭگەيىنە كوتەرىلىپ كەتكەن. ايەروناۆيگاتسيالىق كاسىپورىننىڭ جارعىسىنا قاراساق، ول دا - «قازاەروناۆيگاتسيا» سياقتى كوممەرتسيالىق ەمەس ۇيىم. سوعان قاراماستان ەنشىلەس كومپانيالار مەن ينۆەستيتسيالىق قۇرىلىمدار ارقىلى جاھاندىق ۇيىمعا اينالعان. DFS كومپانيالار توبى گەرمانياداعى توعىز ءوڭىردىڭ اۋەجايلارىنداعى جانە ۇلى بريتانيانىڭ ءبىر ءىرى اۋەجايىنداعى قوزعالىستى باسقارادى. ونىڭ سىرتىندا اسكەري اۆياتسيا ماماندارىن دايارلاۋ، ۇشقىشسىز ۇشاتىن اپپاراتتار تەحنولوگياسى سياقتى ءتۇرلى قىزمەتتەرمەن اينالىسادى.
DFS- ءتىڭ مىسالى ساۋاتتى ءارى ادال مەنەدجمەنت بولعاندا ەلدىڭ اۋە كەڭىستىگى دامۋدىڭ قوسىمشا كوزى بولا الاتىنىن كورسەتەدى. يرلانديا مەن كانادانىڭ، ا ق ش پەن ۇلى بريتانيانىڭ تاجىريبەسى دە وسىعان ۇقساس.
«قازايەروناۆيگاتسيا» كەيىنگى 10 جىلدا ەلدىڭ اۋە كەڭىستىگىنەن تۇسكەن 870,1 ميلليارد تەڭگەنىڭ 527,9 ميلليارد (60,6 پايىز) تەڭگەسىن ءوز شىعىستارىنا جۇمساعانىن ايتتىق.
بۇل شىعىستار ازاماتتىق اۆياتسيانىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتىپ، ناۆيگاتسيا سالاسىنداعى وزىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە جۇمسالدى ما؟ بيىل اتالمىش كومپانيانىڭ قۇرىلعانىنا 30 جىل تولادى. جوعارىدا گەرمانيالىق DFS- ءتىڭ 1993 -جىلدان بەرى (32 جىلدا) قانداي جەتىستىكتەردى باعىندىرعانى ايتىلدى. ال «قازايەروناۆيگاتسيا» 30 جىلدا ەلدىڭ اۆياتسيا ينفراقۇرىلىمىن قاي جاعىنا وزگەرتە الدى؟
بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن 2029 -جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق ينفراقۇرىلىمدىق جوسپاردان الۋعا بولادى.
«قازاقستاندا 18 حالىقارالىق جانە 6 وڭىرلىك اۋەايلاقتى قوسا العاندا، 24 سەرتيفيكاتتالعان اۋەايلاق بار. تۇركىستان قالاسىنىڭ اۋەجايىن قوسپاعاندا، بارلىق اۋەجايلار كەڭەس زامانىندا سالىنىپ، جابدىقتالعان.
استانا مەن الماتى قالالارىن قوسپاعاندا، قازاقستاننىڭ حالىقارالىق اۋەجايلارىنىڭ كوپشىلىگىندە (اتىراۋ، اقتوبە، بالقاش، زايسان، قوستاناي، كوكشەتاۋ، قىزىلوردا، پاۆلودار، پەتروپاۆل، سەمەي، تالدىقورعان، وسكەمەن، ءۇشارال، ءۇرجار جانە شىمكەنت) اۋەايلاقتاردى كۇتىپ ۇستاۋ، ۇشۋعا اۆاريالىق قىزمەت كورسەتۋ جانە اۋە كەمەلەرىنە تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن ارناۋلى تەحنيكا مەن جابدىق تاپشىلىعى وتكىر بولىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتۋ قاجەت.
بۇل رەتتە ەلىمىزدىڭ اۋەجايلارىندا پايدالانىلاتىن ارنايى تەحنيكانىڭ شامامەن %72- ى 12 جىلدان استام ۋاقىت بويى پايدالانىلىپ كەلەدى جانە توزعان كۇيدە، 20 جىلدان اسقان تەحنيكا كەڭىنەن قولدانىلادى، قاجەتتى تەحنيكانىڭ جەكەلەگەن تۇرلەرى مۇلدەم جوق.
جالپى اۋەايلاقتاردا جاراقتاندىرۋ مەن كۇتىپ ۇستاۋ دەڭگەيى جەتكىلىكسىز، اتاپ ايتقاندا، كوپشىلىگى كۇردەلى مەتەورولوگيالىق جاعدايلاردا جانە تۇنگى ۋاقىتتا جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن قونۋعا ءدال كىرۋ جۇيەلەرىمەن (جارىقپەن سيگنال بەرۋ جابدىعى، ەلەكتر قۋاتى جابدىعى، كابەلدىك جەلىلەر، جانارماي قۇيۋ كەشەندەرىنىڭ ينفراقۇرىلىمى، ارنايى تەحنيكا) جەتكىلىكسىز جابدىقتالعان.
بۇدان باسقا، اۋەايلاقتاردى رەكونسترۋكسيالاۋ، جوندەۋ جانە قىزمەت كورسەتۋ جونىندەگى جۇمىستاردىڭ جيىلىگى مەن كولەمى بەلگىلەنگەن نورمالارعا سايكەس كەلمەيدى، بۇل اۆياتاسىمالداردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن سەنىمدىلىگىن ايتارلىقتاي تومەندەتەدى.
دەمەك، جۇك جانە جولاۋشىلار لەگىنىڭ وسۋىنە قاراي ەلدىڭ وڭىرلىك اۋەجايلارى، سونداي-اق جۇمىس ىستەپ تۇرعان اۋەجايلاردى جاڭعىرتۋ ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا اۋە ءترانزيتىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى فاكتورلارىنا اينالماق».
بۇل - قانداي دا ءبىر جەكە ساراپشىنىڭ نەمەسە ءجۋرناليستىڭ پايىمى ەمەس، پرەمەر- مينيستر ولجاس بەكتەنوۆتىڭ قولىمەن بەكىتىلگەن رەسمي قۇجاتتىڭ مالىمەتى.
كولىك مينيسترلىگى ەلدەگى 22 اۋەجايدى ينۆەستورلاردىڭ باسقارۋىنا بەرۋ پروتسەسىن باستاپ كەتتى. قوستاناي اۋەجايى بىرنەشە رەت ساتىلىمعا شىعارىلعانىمەن الەۋەتتى ينۆەستورلاردىڭ ەشبىرىنىڭ قىزىعۋشىلىق تانىتپاۋى ءبىراز پروبلەمانىڭ بەتىن اشىپ تۇر.
بۇل كەمشىلىكتەردىڭ «اۆتورى» كىم جانە جاۋاپقا تارتىلا ما؟ باس كولىك پروكۋراتۋراسى مەكەمەنىڭ ۇستىنەن تەكسەرۋ جۇرگىزىپ جاتىر.
- ازاماتتىق اۆياتسيا كوميتەتى، «قازايەروناۆيگاتسيا» ر م ك قىزمەتىندە تەكسەرۋ جالعاسۋدا جانە ونىڭ ناتيجەلەرى تۋرالى زاڭدا كوزدەلگەن بارلىق راسىمدەر اياقتالعاننان كەيىن جۇرتشىلىققا جەتكىزىلەتىن بولادى، - دەلىنگەن رەسمي ساۋالدىڭ جاۋابىندا.
«قازايەروناۆيگاتسيانىڭ» جارعىسى وزگەرتىلۋى مۇمكىن
كولىك مينيسترلىگى 2019 جانە 2020 -جىلدارى استانا جانە الماتى اۋە ايلاقتارى PBN سپۋتنيك سيگنالىن قولدانۋعا كوشكەنىن ءمالىم ەتتى. 2024 -جىلى اقتاۋ، اتىراۋ، شىمكەنت، ءۇشارال جانە وسكەمەن قالالارىنداعى اۋە ايلاقتارى دا وسى جۇيەگە كوشۋ كەرەك بولعان. ال بيىل ءۇرجار، قىزىلوردا، جەزقازعان، بالقاش اۋە ايلاقتارىندا (PBN) سحەمالاردى ەنگىزۋ جوسپارلانعان. بۇل - وزگە ەلدىڭ تەحنولوگياسىن ساتىپ الۋ دەگەن ءسوز.
2011-2012 -جىلدارى «قازايەروناۆيگاتسيا» مەكەمەسىنىڭ الدىنان بايقوڭىر عارىش ايلاعىنىڭ ارقاسىندا وزگەنىڭ تەحنولوگياسىنا تەلمىرمەي، حالىقارالىق جەلى قۇرىلتايشىلارىنىڭ ءبىرى بولۋ مۇمكىندىگى شىققان بولاتىن. اۋەدەگى كولىك قوزعالىسىن عارىشتان باسقارىپ سۇيەمەلدەۋمەن اينالىساتىن Aireon كومپانياسى بايقوڭىر عارىش ايلاعىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن ۇتىمدى پايدالانۋ ءۇشىن «قازايەروناۆيگاتسياعا» ءوزىنىڭ 10 پايىز اكسياسىن ساتىپ الىپ، 8 الپاۋىت قۇرىلتايشىنىڭ ءبىرى بولۋدى ۇسىنعان. ءبىراق كومپانيا باسشىلىعى مەن قازاقستان ۇكىمەتى ول ۇسىنىستى جاۋاپسىز قالدىرعان.
ال جىلىنا 2,2 ميلليون اۋە رەيسىنە قىزمەت كورسەتەتىن ۇلى بريتانيانىڭ NATS كومپانياسى 69 ميلليون دوللارعا (قازىرگى باعاممەن 36,6 ميلليارد تەڭگەدەي) Aireon-نىڭ 10 پايىز ۇلەسىن ساتىپ العان.
ساراپشىلار سول كەزدە بريتانيالىق كومپانيانىڭ بۇل قادامىن اۋە قوزعالىسىن جاھاندىق اۋقىمدا باقىلايتىن تۇڭعىش ريەۆوليۋتسيالىق تەحنولوگياعا قول جەتكىزۋ دەپ باعالادى.
قازىر سول Aireon جەرگە جاقىن ۇشاتىن 66 سپۋتنيكتىڭ كومەگىمەن ۇشاقتىڭ قاي جەردە كەلە جاتقانىن، الەمنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىندەگى ۇشاقتى كەز كەلگەن نۇكتەدەگى ديسپەتچەرمەن ونلاين رەجيمدە قوسا الاتىن جۇيەنىڭ قىزمەتىن ۇسىنىپ وتىر. بۇل اۋە ساپارلارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن عانا ارتتىرىپ قويماي، وتىن ۇنەمدەۋگە سەپتىك ەتەدى، قورشاعان ورتاعا ۇشاقتار تاستايتىن كومىرقىشقىل شىعارىندىلارىنىڭ كولەمىن ازايتادى.
اتالعان ۇتىمدى ۇسىنىستى قازاقستان دەر كەزىندە قابىل العاندا ۇلى بريتانيا، يتاليا، ا ق ش، سينگاپۋر، يرلانديا، كانادا، وڭتۇستىك افريكا سياقتى ەلدەرمەن بىرگە وزىق تەحنولوگيانىڭ يەسى بولىپ وتىرار ەدى.
پرەزيدەنت قاسىم- جومارت توقايەۆ 2024 -جىلعى جولداۋىندا الداعى 4 جىلدا شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى كاتونقاراعاي، زايسان اۋداندارىنىڭ، ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى كەندىرلى ولكەسىنىڭ تۋريزم سالاسىنداعى الەۋەتىن ۇتىمدى پايدالانۋ ءۇشىن ءۇش اۋەجاي سالۋدى تاپسىرعان.
كولىك مينيسترلىگىنىڭ بىزگە جولداعان مالىمەتىنە سۇيەنسەك، ول ءۇش نىساننىڭ جاقىن جىلدارى قولدانىسقا بەرىلۋى ەكىتالاي.
- قازىرگى ۋاقىتتا قۇرىلىسقا تاپسىرىس بەرۋشىلەر انىقتالماعان. جۇمىستاردى ساتىپ الۋ ءتاسىلى جانە اۋەجايلاردى سالۋ جونىندەگى مەردىگەرلەر «مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا سايكەس ايقىندالاتىن بولادى، - دەپ جازىلعان جاۋاپتا.
اۋەجايلاردى كىمنىڭ سالاتىنىن بىلاي قويىپ، قاي جەرگە سالىناتىنى دا ءالى انىقتالماعان دەيتىن دەرەك بار.
- كاتونقاراعاي، زايسان جانە كەندىرلى كۋرورتتىق ايماقتارىندا اۋەجايلار سالۋ جوباسىنان بۇرىن، جەر ۋچاسكەلەرىن تاڭداۋ جانە قۇرىلىس جۇمىستارىن قارجىلاندىرۋ ماسەلەلەرىن جان- جاقتى زەرتتەۋ قاجەت ەدى. كاتونقاراعاي مەن زايسان تاۋلى ايماقتاردا ورنالاسقاندىقتان، مۇنداي ايەرودرومدارعا ICAO تاراپىنان قوسىمشا تالاپتار قويىلادى.
مەندە بار مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، وبلىس اكىمدىكتەرى ۇسىنعان جەر ۋچاسكەلەرىن قازاقستاننىڭ اۆياتسيالىق اكىمشىلىگى مەن ازاماتتىق اۆياتسيا كوميتەتى ماقۇلداماي وتىر. اۋە ايلاقتارىن سالۋ ءۇشىن ورنالاسقان جەرى مەن تاڭداۋىن جاساۋ ءۇشىن ۇلتتىق ستاندارتتاردىڭ بولماۋى سەبەپ بولىپ تۇر، - دەيدى بەلگىلى اۆياتور ابىل كەكىلبايەۆ.
جالپى بۇل جوبانىڭ اينالاسىندا جاۋابى جوق سۇراق كوپ. ساراپشىلاردىڭ اراسىندا كەندىرلى اۋەجايىنا 50 ميلليارد تەڭگە، زايسان جانە كاتونقاراعاي اۋداندارىنداعى اۋەجايلاردى سالۋعا 60 ميلليارد تەڭگە جۇمسالاتىنى تۋرالى بەيرەسمي مالىمەتتەر ايتىلىپ قالىپ ءجۇر. ول قاراجات قانداي كوزدەن الىناتىنى دا ءالى بەيمالىم.
- پرەزيدەنت جولداۋىنداعى تاپسىرمانى ورىنداۋ اياسىندا اۋەجايلار قۇرىلىسىن «قازايەروناۆيگاتسيا» ر م ك قاراجاتى ەسەبىنەن قارجىلاندىرۋ ماسەلەلەرى قارالىپ جاتىر، - دەلىنگەن مينيسترلىك مالىمەتىندە.
اۋەجاي قۇرىلىسىنا قارجى ءبولۋ كاسىپورىننىڭ جارعىسىنا قايشى. مينيسترلىكتىڭ بۇل ۇستانىمىن ۇكىمەت ماقۇلداسا، «قازايەروناۆيگاتسيانىڭ» جارعىسىن وزگەرتۋ كەرەك بولادى دەگەن ءسوز.
- جارعىعا سايكەس كاسىپورىننىڭ قۇرىلتايشىسى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى. وسىلايشا، «قازايەروناۆيگاتسيا» ر م ك جارعىسىنا وزگەرىستەر ەنگىزۋ قاجەت بولعان جاعدايدا، بۇل وزگەرىستەردى مەملەكەتتىك ورگاندار ەنگىزۋى مۇمكىن، - دەپ جازادى مينيسترلىكتەگىلەر.
ال مۇنى بيۋدجەتتىك پروتسەستەردى اينالىپ ءوتىپ، «ءبىر كوزدەن ساتىپ الۋ» ءتاسىلى ارقىلى اقشا يگەرۋدىڭ ەڭ قارابايىر جولى دەپ قاراستىرۋعا بولادى.
ەسكە سالساق، بۇعان دەيىن قازاقستان حالقىنىڭ نەشە پايىزى ازاماتتىق اۆياتسيا قىزمەتىن تۇراقتى تۇردە پايدالاناتىنى جازىلعان بولاتىن.
ەسىمجان ناقتىباي