ەلدە 4800 جەراستى سۋ كەن ورنى بار
استانا. قازاقپارات - ەلدە تۇشى سۋ قورى جەتكىلىكتى. ءبىراق قاۋىپ تە بار. ەۋرازيانىڭ قاق ورتاسىنداعى قازاقستانعا تۇشى سۋدىڭ باسىم بولىگى كورشى ەلدەردەن كەلەدى. ياعني سۋ ماسەلەسىندە تاۋەلدىلىك بار دەگەن ءسوز.
سوندىقتان جەردىڭ ۇستىندەگىسىمەن قوسا استىنداعى سۋدىڭ دا قادىرىن ءبىلۋ قاجەت. ەلدە سۋ سالاسىن سيفرلاندىرۋ، ۇنەمدەۋ تەحنولوگياسىن ەنگىزۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. تاعى ءبىر ماسەلە - جەر استىنداعى تىرشىلىك ءنارىن پايدالانۋ. قازىر جەر استىنداعى 40 ميلليارد تەكشە مەتر سۋ قورى ناقتىلانعان. قازىر الەمدە اۋىزسۋ تاپشى. الداعى ۋاقىتتا ءبىزدىڭ ەلدە دە تۇشى سۋ كۇردەلى ماسەلەگە اينالۋى مۇمكىن. دەگەنمەن سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگىنىڭ ماماندارى بارلانعان جەراستى سۋ قورى جەتكىلىكتى دەيدى.
بۇگىنگە دەيىن 4800-دەن استام جەراستى سۋ ورنى بارلانىپ، كولەمى ناقتىلاندى. ەڭ ۇلكەن كەن ورنى - الماتى قالاسى ماڭىندا. تالعار كەن ورنىنىڭ قورى تاۋلىگىنە شامامەن 990 مىڭ تەكشە مەترگە جەتىپ وتىر. جامبىل وبلىسىنداعى مەركە كەن ورنىندا 770 مىڭ تەكشە مەتر سۋ بار. الماتى كەن ورنىنىڭ سۋ قورى - 457 مىڭ تەكشە مەتر. ال اقتوبە وبلىسىنداعى كوكجيدە مەن كەڭقياقتاعى سۋ قورى 200 مىڭ تەكشە مەتردەن اسادى.
كۇندەلىكتى اۋىز سۋ مەن تۇرمىستىق قاجەتتىلىكتىڭ 80 پايىزىن وسى جەراستى سۋلارى بەرىپ وتىر. بۇل كورسەتكىش ايماقتار بويىنشا ءارتۇرلى. ماسەلەن، اقمولا وبلىسىندا تۇتىناتىن سۋدىڭ 14 پايىزى جەراستى سۋلارىنا تيەسىلى بولسا، اقتوبە وبلىسىندا 90 پايىزعا جەتەدى. دەگەنمەن باتىس وڭىرلەردى اۋىز سۋمەن قامتۋ وزەكتى بولىپ تۇر.
ادىلەت تۇرعىنبەك، ق ر س ر ي م جەراستى سۋلارى دەپارتامەنتىنىڭ باس ساراپشىسى:
- كوكجيدە جەراستى سۋ كەن ورنى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن قازاقستاننىڭ باتىس وڭىرلەرىن اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مينيسترلىكپەن جوبا ازىرلەنۋدە. ەكونوميكالىق تيىمدىلىگى جاعىنان انىقتاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. بولاشاقتا اتالعان جوبا ىسكە اسىرىلعان جاعدايدا جەراستى سۋ كەن ورنىمەن ماڭعىستاۋ، اتىراۋ وبلىسى تۇرعىندارىن اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىنشىلىك پايدا بولادى.
ماڭعىستاۋ اۋىزسۋعا ءزارۋ
ماڭعىستاۋ ءوڭىرى تۇشى سۋعا ءزارۋ. وڭىردەگى حالىقتىڭ باسىم بولىگى تەڭىز سۋىن تۇشىتىپ ءىشىپ وتىر. قازىر ايماقتاعى 200 مىڭنان استام ادامعا سۋ جەتكىزەتىن سۋ قۇبىرى جوندەلىپ جاتىر. ۇزىندىعى 46 شاقىرىم. قۇبىر «قۇيىلىس- مەلوۆوە» كەن ورنىن «كاسپي» تۇشىتۋ زاۋىتىمەن جالعايدى. جاڭعىرتۋ جۇمىسى قازان ايىندا اياقتالماق. وسىلايشا اقتاۋ قالاسىن جانە مۇنايلى مەن قاراقيا اۋداندارىن سۋمەن قامتۋ ماسەلەسى شەشىلەدى دەيدى جاۋاپتىلار.
ەلدەگى جەراستى سۋ قورى شامامەن 40 ميلليارد تەكشە مەتر. ءبىر جىلدا ەل تۇرعىندارى 1 ميلليارد 200 ميلليون تەكشە مەتر سۋ تۇتىنادى. جاۋاپتى مينيسترلىك ەگىس القاپتارىن سۋعارۋدا وسى جەراستى سۋلارىن كوپتەپ پايدالانباق. بۇگىندە اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋلىگىنە 40 مىڭ توننادان استام سۋدى كادەگە جاراتادى. ياعني ەل اۋماعىنداعى سۋدىڭ 60 پايىزىن الىپ وتىر. ال مۇنىڭ ىشىندەگى جەراستى سۋلارىنىڭ ۇلەسى 1,2 پايىز. سونىمەن قاتار جاڭا قورلاردى بارلاۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. الايدا مامان تاپشى.
ادىلەت تۇرعىنبەك، ق ر س ر ي م جەراستى سۋلارى دەپارتامەنتىنىڭ باس ساراپشىسى:
- جەراستى سۋلارىن بارلاۋ ءۇشىن زاماناۋي ماماندار مەن تەحنيكا تاپشىلىعى راسىمەن سەزىلەدى. سەبەبى بۇل سالادا ەسكىرگەن تەحنولوگيالاردى جاڭارتۋ جانە كادرلاردى جۇيەلى دايىنداۋ قاجەت. وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن مينيسترلىكتىڭ جانىنان قازاق سۋ شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى قۇرىلعان. ول عىلىمي الەۋەتتى دامىتۋ، زاماناۋي ادىستەردى ەنگىزۋ جانە بىلىكتى مامانداردى دايارلاۋ جۇمىستارىمەن اينالىسادى.
قازىر سۋ سالاسىندا 10 مىڭعا جۋىق ادام ەڭبەك ەتەدى. مينيسترلىك ولاردىڭ سانىن كوبەيتىپ، ساپاسىن ارتتىرۋعا كۇش سالىپ جاتىر. ەلدەگى 10 جوعارى وقۋ ورنى مەن 8 كوللەدج سالا ماماندارىن دايارلايدى. سونداي-اق شەتەلدە ءبىلىم الىپ جاتقاندار دا بار. «بولاشاق» باعدارلاماسى ارقىلى ا ق ش پەن اۋستارليادا ءبىلىم الۋعا بولادى. ولار «گيدروگەولوگيا» جانە «سۋ رەسۋرستارى» باعدارلامالارى بويىنشا وقيدى. بۇدان بولەك جۇزدەگەن مامان ەۋروپا ەلدەرى مەن قىتايدا تاعىلىمدامادان ءوتتى. ەندىگى ماسەلە - ماماندىقتىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ. وسى ماقساتتا مينيسترلىك قىزمەتكەرلەر جالاقىسىن ورتا ەسەپپەن 35 پايىزدان 50 پايىزعا دەيىن كوبەيتۋدى كوزدەپ وتىر.
24.kz
