ۇكىمەت كولىك-ترانزيت سالاسىن دامىتۋ ماسەلەسىن پىسىقتايدى
استانا. KAZINFORM - بۇگىن ۇكىمەت وتىرىسى وتەدى. وندا مينيسترلەر كابينەتىنىڭ مۇشەلەرى ەلىمىزدىڭ كولىك-ترانزيت سالاسىن دامىتۋ مەن سيفرلاندىرۋ ماسەلەسىن تالقىعا سالادى.
وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا كولىك مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتى تۋرالى باسپا ءسوز كونفەرەنتسياسى وتەدى. وندا كولىك ءمينيسترى نۇرلان ساۋرانبايەۆ؛ ️«ق ت ج» ۇ ك» ا ق باسقارما ءتوراعاسى تالعات الدىبەرگەنوۆ؛ «قازاۆتوجول «ۇ ك» ا ق باسقارما ءتوراعاسى دارحان يماناشيەۆ ب ا ق وكىلدەرىنىڭ ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرەدى.
ايتا كەتەيىك، بيىل 6 ايدىڭ قورىتىندىسىندا كولىك جانە قويمالاۋ سالاسى 22,7 پايىزعا ارتتى. سالانىڭ ءوسۋ ديناميكاسىنا جۇك تاسىمالىنىڭ جالپى كولەمىنىڭ ارتۋى اسەر ەتتى. بۇل كورسەتكىش 551 ميلليون توننانى قۇراپ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 10,9 پايىزعا جوعارلادى.
ونىڭ ىشىندە تاسىمال سالاسىندا مىناداي ءوسىم بايقالىپ وتىر:
اۆتوموبيل كولىگىمەن جۇك تاسىمالى 1,8 پايىزعا؛
تەمىرجول كولىگىمەن جۇك تاسىمالى 12,4 پايىزعا؛
قۇبىر ارقىلى تاسىمالدار 18,2 پايىزعا ارتتى.
ال 10-ايدا قازاقستان ارقىلى وتەتىن قىتاي ترانزيتتىك جۇكتەرى 11 پايىز ءوسىپ، 11 ميلليون تونناعا جەتتى. ەلدىڭ تەمىرجول ينفراقۇرىلىمى حالىقارالىق لوگيستيكادا ماڭىزدى ءرول اتقارىپ، پويىزداردى راسىمدەۋ ۋاقىتى سيفرلاندىرۋ جوباسى ارقاسىندا 3 ساعاتتان 30 مينۋتقا دەيىن قىسقاردى.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، وتكەن اپتاداعى ۇكىمەت وتىرىسىندا وڭدەۋ ونەركاسىبىن دامىتۋ جانە سيفرلاندىرۋ ماسەلەسى قارالدى. سول كەزدە ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى ەرسايىن ناعاسپايەۆ 10 ايدا وڭدەۋ ونەركاسىبىندە 24 تريلليون تەڭگەنىڭ ءونىمى شىعارىلعانىن ايتقان بولاتىن.
- وڭدەۋ ونەركاسىبىندە سوڭعى جىلدارى قالىپتاسقان وڭ دامۋ ديناميكاسى بيىل دا ءوز جالعاسىن تاۋىپ جاتىر. 10 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا مەتاللۋرگيا، ماشينا جاساۋ، حيميا ونەركاسىبى، سونداي- اق قۇرىلىس ماتەريالدار وندىرىسىندە وڭ ديناميكا ەسەبىنەن ءوندىرىس كولەمى 24 تريلليون تەڭگەدەن اسىپ، 5,8 پايىزعا ءوستى. وڭدەۋ كولەمىنە ىسكە قوسىلعان جوبالار ءوز ۇلەسىن قوسىپ جاتىر. بيىلعا جوسپارلانعان جالپى قۇنى 1,5 تريلليون تەڭگە بولاتىن 190 جوبانىڭ 147 ى ىسكە قوسىلدى. ناتيجەسىندە 18 مىڭنان استام جۇمىس ورنى قۇرىلدى، - دەدى مينيستر.
ال دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا ءدارى اينالىمىن قاتاڭ رەتتەۋ 2026 -جىلى كۇشەيتىلەتىنىن ايتتى.
- ەلدە وندىرىلەتىن دارىلىك زاتتاردىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ جاھاندىق بەنچماركينگ قۇرالى بويىنشا ۇلتتىق رەتتەۋ جۇيەسىنىڭ جەتىلۋىنىڭ 3-دەڭگەيىنە قول جەتكىزۋ قاجەت. بيىل جۇرگىزىلگەن باعالاۋعا سايكەس ددۇ ساراپشىلارى 8 ينديكاتور بويىنشا جوعارى باعا بەردى، - دەدى ول.
وسى ورايدا ۇكىمەت باسشىسى ولجاس بەكتەنوۆ دارىلەر ءادىل باعامەن ساتىپ الىناتىنىن ەسكەرتتى.
- وتاندىق فارماتسيەۆتيكالىق وندىرۋشىلەرگە ايتارىم، ءبىز سىزدەردى ءارى قاراي دا قولدايمىز. وعان ەشقانداي كۇمان بولماسىن. ءبىراق مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى ساپالى مەديتسينالىق ءونىمدى جەتكىزەتىن جانە باعانى جاساندى تۇردە وسىرمەيتىن نارىقتىڭ ادال قاتىسۋشىلارىنا عانا كورسەتىلەدى، - دەدى پرەمەر-مينيستر.
ەنەرگەتيكا ءمينيسترى ەرلان اقكەنجەنوۆ الداعى 15 -جىلدا ەلدەگى كاسىپورىنداردىڭ مۇناي وڭدەۋ قۋاتى 30 ميلليون توننادان 40 ميلليون تونناعا ارتاتىنىنا نازار اۋدارتتى.
- 2040 -جىلعا قاراي قۋاتى 10 ميلليون توننا مۇناي وڭدەيتىن ءىرى زاۋىتتى ىسكە قوسىپ، وڭدەۋ قۋاتىن 30 دان 40 ميلليون تونناعا دەيىن ارتتىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. جاڭا زاۋىتتىڭ وڭدەۋ تەرەڭدىگى - 95 پايىز، - دەدى ەرلان اقكەنجەنوۆ
اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆتىڭ مالىمەتىنشە، تاماق ونىمدەرى ءوندىرىسى تۇراقتى ءوسىم كورسەتىپ وتىر. وسى جىلدىڭ 10 ايىندا تاماق ءوندىرىسى 3,1 تريلليون تەڭگە بولىپ، وتكەن جىلدان 9,1 پايىزعا ارتتى. جىل سوڭىنا دەيىنگى جوسپار - 9,3 پايىز. تاماق ونىمدەرىن وندىرۋدەگى نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيتسيالار 60 پايىزعا ءوسىپ، 225 ميلليارد تەڭگە بولدى. قايتا وڭدەلگەن ونىمدەردىڭ ەكسپورتى بويىنشا دا وڭ ديناميكا بايقالادى.
- بيىل 9 ايدا ەكسپورت كولەمى 2,5 ميلليارد ا ق ش دوللار بولىپ، وتكەن جىلدان 32,4 پايىزعا ارتتى. ءوسىمنىڭ ەداۋىر بولىگىن ۇن جانە ماي ءوندىرىسى سالالارى قامتاماسىز ەتىپ وتىر. اتالعان كەزەڭدە ۇن ءوندىرىسى 2,8 ميلليون تونناعا جەتىپ، وتكەن جىلدان 7 پايىزعا ۇلعايدى، وسىمدىك مايى 21,7 پايىزعا ءوسىپ، 726 مىڭ توننا بولدى. ءسۇت ءوندىرىسى 4,7 پايىزعا ۇلعايىپ، 550 مىڭ تونناعا جەتتى. جارما 10 پايىزعا، شۇجىق ونىمدەرى 7,8 پايىزعا ارتتى، - دەدى ايداربەك ساپاروۆ.
وتىرىستى قورىتىندىلاعان پرەمەر- مينيستر ولجاس بەكتەنوۆتى ايتۋىنشا، بۇگىندە جالپى ىشكى ءونىم قۇرىلىمىنداعى وڭدەۋ سەكتورىنىڭ ۇلەسى شامامەن 13 پايىزدى قۇرايدى. ەكونوميكانى بەلسەندى تۇردە ءارتاراپتاندىرۋ ءىسىن جالعاستىرۋ ماڭىزدى. سوڭعى جىلدارى اۋقىمدى جۇمىس اتقارىلدى. وڭدەۋ ونەركاسىبىندەگى ءوندىرىس كولەمى كەيىنگى بەس جىلدا شامامەن ۇشتەن بىرگە ءوستى.
- Kia, Sinopec ،John Deere ،Claas سياقتى جاھاندىق كوشباسشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن ونداعان جاڭا كاسىپورىن ىسكە قوسىلدى. وتكەن جىلى وڭدەلگەن ءونىم ەكسپورتى 23 ميلليارد دوللاردان استى. بۇل رەتتە مەتال بۇيىمدارى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ماشينا جاساۋ، حيميا، تاماق ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى دا ارتىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز - جالپى ىشكى ونىمدەگى وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ۇلەسىن 2030- جىلعا قاراي 15 پايىزعا دەيىن، ال 2035- جىلعا قاراي 18-20 پايىزعا دەيىن جەتكىزۋ. بۇل ناقتى ورىندالاتىن مىندەت ەكەنىن ەرەكشە اتاپ وتەمىن. ول ءۇشىن بىزدە شيكىزات، ەنەرگيا، قولايلى گەوگرافيالىق جاعداي، جاس ءارى ءبىلىمدى ادامي كاپيتال تاعى باسقا دا نە قاجەتتىنىڭ ءبارى بار، - دەدى ۇكىمەت باسشىسى.
سونداي-اق ولجاس بەكتەنوۆ ۇكىمەتتىڭ ءبىرقاتار نەگىزگى مىندەتىن اتاپ، مىناداي ناقتى تاپسىرمالار بەردى:
بىرىنشىدەن، ۇزاق مەرزىمدى شارتتار مەن وففتەيك- كەلىسىمشارتتار تەتىگى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى قولداۋدىڭ ءتيىمدى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى. بيىل قازاقستاندىق وندىرۋشىلەرمەن كاسىپورىندارعا ءوز وندىرىستەرى مەن دامۋىن سەنىمدى تۇردە جوسپارلاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن وسىنداي 879 كەلىسىم جاسالدى. وسىعان وراي، ونەركاسىپ مينيسترلىگى مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ، جاسالعان ۇزاق مەرزىمدى شارتتار مەن وففتەيك-كەلىسىمشارتتاردىڭ جالپى سانىن كەلەسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن كەمىندە 1 مىڭعا جەتكىزۋى ءتيىس.
ەكىنشىدەن، قازاقستاندا زاماناۋي سيفرلىق تەحنولوگيالاردى، سونىڭ ىشىندە جاساندى ينتەللەكتىنى پايدالانىپ وتىرعان وڭدەۋ كاسىپورىندارى 20 پايىزعا دا جەتپەيدى. ال، گەرمانيا مەن امەريكا قۇراما شتاتتارى سياقتى دامىعان ەلدەردە پرواكتيۆتى مونيتورينگ جۇيەلەرى جابدىققا قىزمەت كورسەتۋ شىعىندارىن 15 پايىزعا دەيىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سوندىقتان ونەركاسىپ جانە جاساندى ينتەللەكت مينيسترلىكتەرى وڭدەۋ ونەركاسىبى كاسىپورىندارىندا جابدىقتارعا پرەديكتيۆتى قىزمەت كورسەتۋ، ساپانى اۆتوماتتى باقىلاۋ جانە ءوندىرىستى وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن جاساندى ينتەللەكتىنى ەنگىزۋگە ارنالعان جاڭا جوبالاردى ىسكە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.
ۇشىنشىدەن، وڭدەۋ ونەركاسىبىنە ارنالعان عىلىمي زەرتتەۋلەر الەۋەتىن كەڭەيتۋ قاجەت. سول سەبەپتى ونەركاسىپ مينيسترلىگى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، وڭدەۋ سالاسىنداعى عىلىمي زەرتتەۋلەردى قولداۋدىڭ كەشەندى شارالار پاكەتىن ازىرلەۋى شارت.
اۆتور
مارلان جيەمباي
