ۇكىمەت بۇگىن ەگىن جيناۋ ناۋقانىن تالقىعا سالادى
استانا. KAZINFORM - بۇگىن ساعات 10:00-دە ۇكىمەت وتىرىسى ءوتىپ، وندا ەگىن جيناۋ ناۋقانى بارىسى تالقىلانادى.
وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا وتەتىن باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ پەن ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترى ارمان شاققاليەۆ ب ا ق وكىلدەرى تاراپىنان تۋىنداعان ساۋالدارعا جاۋاپ بەرەدى.
اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ 22-قىركۇيەكتەگى مالىمەتتەرىنە سايكەس، ءداندى جانە ءداندى-بۇرشاقتى داقىلداردىڭ بولجامدى جيناۋ الاڭى 16 ميلليون گەكتاردان اسادى. بۇگىنگى تاڭدا 9,8 ميلليون گەكتار نەمەسە جالپى ەگىس القاپتارىنىڭ 61,1 پايىزى جينالدى. ناتيجەسىندە 14,8 ميلليون توننا استىق باستىرىلدى. ءداندى داقىلداردان بولەك، اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر 656,1 مىڭ توننا مايلى داقىل، گەكتارىنا 227,4 سەنتنەر ونىمدىلىكپەن 1,8 ميلليون توننا كارتوپ جانە گەكتارىنا 297,9 سەنتنەر ونىمدىلىكپەن شامامەن 2,8 ميلليون توننا كوكونىس جينادى. اتاپ ايتقاندا، 323,9 س/گەكتار ونىمدىلىكپەن 404 مىڭ توننادان استام قىرىققابات، 412,5 س/گەكتار ونىمدىلىكپەن 717,3 مىڭ توننا پياز، سونداي-اق 290,4 س/گەكتار ونىمدىلىكپەن 282,8 مىڭ توننا ءسابىز قويماعا ءتۇستى.
تاياۋدا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ اقمولا وبلىسىنىڭ زەرەندى اۋدانىندا ايماق شارۋالارىمەن ەگىن جيناۋ ناۋقانىنا ارنالعان كەڭەس وتكىزگەن ەدى. سول كەزدە پرەزيدەنت اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا بيۋدجەتتەن قوماقتى قاراجات ءبولىنىپ جاتقانىنا توقتالدى.
- دەمەك، ىستەلىپ جاتقان ءاربىر جۇمىستىڭ، ءاربىر شارانىڭ ناقتى ناتيجەسى بولۋعا ءتيىس. ءبىر سوزبەن، اۋىل شارۋاشىلىعىنا وڭ ىقپال ەتۋى كەرەك. مەملەكەت ادال جۇمىس ىستەيتىن ديقاندارعا ءاردايىم قولداۋ كورسەتەدى. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جاي-كۇيى مەنىڭ ەرەكشە باقىلاۋىمدا، بۇل سالاعا باسا ءمان بەرەمىن. «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل» دەيدى ءبىزدىڭ حالقىمىز. سوندىقتان بىرلەسە وتىرىپ، وسى ماڭىزدى ناۋقاندى ۋاقىتىندا جانە تابىستى اياقتايمىز دەپ سەنەمىن، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ايتا كەتەيىك، وتكەن اپتاداعى ۇكىمەت وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى جالپىۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارى ماقۇلداندى.
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى - ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك ءجۇمانعاريننىڭ ايتۋىنشا، پرەزيدەنتتىڭ «جاساندى ينتەللەكت داۋىرىندەگى قازاقستان: وزەكتى ماسەلەلەر جانە ونى تۇبەگەيلى سيفرلىق وزگەرىستەر ارقىلى شەشۋ» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جالپىۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارى مىنانداي 8 باعىت بويىنشا 87 ءىس-شارادان تۇرادى:
ينۆەستيتسيالىق ساياسات جانە قارجى سەكتورىن دامىتۋ؛
ونەركاسىپتىك نەگىزدى نىعايتۋ؛
اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ جاڭا سەرپىنى؛
كولىك- لوگيستيكالىق جانە تۋريستىك الەۋەتتى ىسكە اسىرۋ؛
تكش جانە سۋ ينفراقۇرىلىمىن جاڭعىرتۋ؛
كاسىپكەرلىك ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى؛
ادامي كاپيتالدى دامىتۋ؛
پارلامەنتتىك رەفورما جۇرگىزۋ.
- ۇسىنىلعان جالپىۇلتتىق جوسپار جوباسىنىڭ ءىس-شارالارى ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ ورنىقتىلىعىن ارتتىرۋعا، ەكونوميكانىڭ نەگىزگى سالالارىن سيفرلىق جانە مەملەكەتتىك باسقارۋدى جاڭعىرتۋعا، ينۆەستيتسيالىق احۋالدى جاقسارتۋعا جانە ازاماتتاردىڭ جاعدايىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان، - دەدى سەرىك جۇمانعارين.
جالپىۇلتتىق ءىس- شارالار جوسپارىنا سايكەس، سيفرلىق اكتيۆتەردىڭ تولىققاندى ەكوجۇيەسىن قالىپتاستىرۋدى جەدەلدەتۋ ءۇشىن ۇلتتىق بانكپەن بىرلەسىپ، مەملەكەتتىك سيفرلىق اكتيۆتەر قورى قۇرىلادى. گەولوگيالىق دەرەكتەردى تولىق قامتۋ ءۇشىن جاساندى ينتەللەكتى قولدانۋ ارقىلى Big Data اقپاراتتىق جۇيەسىن قۇرۋ قولعا الىنادى. ينۆەستورلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ ماقساتىندا باس پروكۋراتۋرانىڭ اكتيۆتەردى قايتارۋ كوميتەتى ينۆەستورلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتى رەتىندە قايتا قۇرىلادى. «بانكتەر تۋرالى» زاڭ قابىلدانادى. 2026 -جىلى ۇلتتىق اۋە جۇك تاسىمالداۋشى كومپانياسى ىسكە قوسىلادى.
تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق (ت ك ش) جۇيەسىن رەفورمالاۋ سيفرلىق شەشىمدەردى بەلسەندى ەنگىزۋ، ونىڭ ىشىندە ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ارقىلى ىسكە اسىرىلادى.
پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆتىڭ اتاپ وتۋىنشە، جاپپاي سيفرلىق ترانسفورماتسيا، ەكونوميكانى جاڭعىرتۋ جانە ادام كاپيتالىن نىعايتۋ ارقىلى ەلىمىزدىڭ ورنىقتى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ قاجەت.
- مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جالپىۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارى العا قويىلعان مىندەتتەرگە ساي كەلەدى. مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ءبىرىنشى باسشىلارى جوسپارداعى ءىس-شارالاردىڭ ساپالى ءارى ۋاقىتىلى ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس. بارلىق قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن شۇعىل شەشۋ قاجەت، - دەدى ولجاس بەكتەنوۆ.
سونىمەن قاتار ۇكىمەت وتىرىسىندا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رومان سكليار وڭىرلەردىڭ جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىعىنا قاتىستى ەسەپ بەردى. ونىڭ دەرەگىنشە، ءبىرقاتار ءوڭىر جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىق جۇمىستارىن ءالى تولىق اياقتاماعان. وسىعان وراي، ولجاس بەكتەنوۆ اقمولا، باتىس قازاقستان، اباي جانە ۇلىتاۋ وبلىستارىنىڭ اكىمدەرىنە جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ اياقتالۋىن قاتاڭ باقىلاۋعا الۋدى تاپسىردى.
- كەلەسى وتىرىسقا دەيىن اياقتاڭىزدار. جۇمىستىڭ ساپاسى باستى نازاردا بولۋعا ءتيىس. تاپسىرما ورىندالماسا، ءتيىستى شەشىمدەر قابىلدانادى. بۇل - بارلىق وڭىرگە قاتىستى ماسەلە. جىلۋ بەرۋ ماۋسىمىن ۋاقىتىلى باستاۋ قاجەت. اعىمداعى احۋالدى كەلەسى ۇكىمەت وتىرىسىندا قارايتىن بولامىز، - دەپ ەسكەرتتى پرەمەر-مينيستر.
مۇنان بولەك، وتىرىستا جول قوزعالىسى مەن جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىن پىسىقتالدى. بايانداما جاساعان ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى يگور لەپەحانىڭ دەرەگىنشە، جىل باسىنان بەرى قايعىلى سالدارعا اكەلۋى مۇمكىن جول ەرەجەسىن بۇزۋ دەرەكتەرى %20 عا، قارسى قوزعالىس جولاعىنا شىعۋ فاكتىلەرى %16 عا ارتقان. سونداي-اق ماس كۇيىندە كولىك جۇرگىزگەن 16,6 مىڭ جۇرگىزۋشى ۇستالعان.
سونداي-اق 2016 -جىلى پوليتسيا وكىلدەرى مەملەكەتتىك جانە جۇمىس كوميسسيالارى قۇرامىنان شىعارىلعانىن، وسىدان كەيىن جول قوزعالىسىن ۇيىمداستىرۋدا جوبالىق قاتەلىكتەر ءجيى كەتە باستاعانىن ايتتى.
- سونىڭ سالدارىنان جولداردا كەپتەلىس كوبەيىپ، جول-كولىك وقيعالارىنىڭ سانى ارتتى. وعان قوسا، تۇرعىن ءۇي كەشەندەرى مەن ساۋدا- ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىن سالعاندا قاجەتتى اۆتوتۇراق ورىندارى قاراستىرىلمايدى. ءبىز پوليتسيانى جولداردى قابىلداۋ كوميسسيالارىنىڭ قۇرامىنا قايتا قوسۋدى ۇسىنامىز. قازىر قۇرىلىسشىلار ءبىزدىڭ قابىلداۋ كەزىندە قاتىسپايتىنىمىزدى بىلەدى، سوندىقتان جوبانىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋ ماقساتىندا قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىن ەلەمەيدى، - دەدى يگور لەپەحا.
تالقىلانعان ماسەلەنى قورىتىندىلاعان پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا ءبىرقاتار مىناداي ناقتى تاپسىرما بەردى:
كولىك مينيسترلىگى اكىمدىكتەرمەن بىرلەسىپ، اۆتوموبيل جولدارىن سالۋ، كۇردەلى جوندەۋ جانە كۇتىپ-ۇستاۋ كەزىندە جول قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋى؛
قۇرىلىس جانە جوندەۋ جۇمىستارى بارىسىندا ستاندارتتاردىڭ قاتاڭ ساقتالۋىنا باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتۋى؛
بارلىق قاۋىپتى جول ۋچاسكەلەرىنە تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، شارالار قولدانۋى؛
ءوڭىر اكىمدىكتەرى كۇرە جولداردىڭ ماڭىندا مال جايۋ ماسەلەسى بويىنشا ءتورت تۇلىك يەلەرىمەن ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن قامتاماسىز ەتۋى؛
سيفرلاندىرۋ مينيسترلىگى جولداردى موبيلدى بايلانىسپەن قامتۋ قارقىنىن جەدەلدەتۋى؛
ءوڭىر اكىمدىكتەرى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، ەلدى مەكەندەردە جول ەرەجەسىن بۇزۋ فاكتىلەرىن تىركەيتىن كامەرالار سانىن ارتتىرۋى؛
رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار جولداردا اپپاراتتىق- باعدارلامالىق كەشەندەردى، پيلوتسىز ۇشۋ اپپاراتتارىن بەلسەندى پايدالانۋى؛
ەلەكتر موپەدتەرى مەن ساموكاتتاردى پايدالانۋ بارىسىنا باقىلاۋدى كۇشەيتۋى قاجەت.
اۆتور
مارلان جيەمباي
