كوۋچينگ: ءسان بە، الدە قاۋىپ پە؟
استانا. KAZINFORM - بۇگىندە كوۋچ بولۋ سانگە اينالدى، ءبىراق ولاردىڭ بارلىعى بىلىكتى ەمەس. «ادام ساناسىمەن جۇمىس ىستەيمىن» دەگەندەردىڭ كوبى ارنايى دايىندىقتان وتپەگەن. پسيحولوگتەر الاڭداۋلى، ال دەپۋتاتتار ماسەلەنى زاڭمەن رەتتەۋدى ۇسىنىپ وتىر.
Kazinform ءتىلشىسى بۇل ءۇردىستىڭ ءمان-جايىن زەرتتەپ كوردى.
كوۋچينگتىڭ استارىندا نە بار؟
حالىقارالىق كوۋچينگ فەدەراتسياسىنىڭ (ICF) انىقتاماسىنا سايكەس، كوۋچينگ - كليەنتپەن ارىپتەستىك ورناتىپ، ونىڭ جەكە نەمەسە كاسىبي ماقساتتارىنا جەتۋىنە كومەكتەسەتىن قىزمەت.
PwC مالىمەتىنە سايكەس، 2023-جىلى كوۋچينگ يندۋسترياسىنىڭ جالپى تابىسى 4,564 ميلليارد دوللارعا جەتكەن. ال Verified Market Research ساراپشىلارى سوڭعى جىلدارى نارىقتىڭ ونلاين فورماتقا ويىسقانىن العا تارتادى جانە 2028-جىلعا قاراي ونلاين-كوۋچينگ نارىعىنىڭ كولەمى 4,5 ميلليارد دوللارعا دەيىن بارادى دەپ بولجايدى.
قازاقستاندا بۇل ءۇردىس، ادەتتەگىدەي، رەسەي ارقىلى تارالىپ، پاندەميا باستالعاننان كەيىن ۇدەدى. وسىلايشا ونلاين كۋرستار مەن ترەنينگتەرگە سۇرانىس كۇرت ارتتى. الايدا بۇل نارىقتا ليتسەنزيا مەن كاسىبي تالاپتاردىڭ بولماۋى ساپاسىز قىزمەت كورسەتۋشىلەردىڭ كوبەيۋىنە اكەپ سوعىپ وتىر.
«مەنتالدىق ەپيدەميا ءجۇرىپ جاتىر»
جاقىندا ءماجىلىس دەپۋتاتى ايدوس سارىم ەزوتەريكالىق، پسيەۆدوپسيحولوگيالىق جالعان ىلىمدەر مەن سەكتالاردىڭ اسىرە بەلسەندىلىگى الاڭداتىپ وتىرعانىن ايتتى. ونىڭ پىكىرىنشە، جالعان ديپلوم جاساتىپ، اتاعى جەر جاراتىن «اكادەميالاردىڭ»، الەمدىك «ۇيىمداردىڭ» اتىنان ءسوز سويلەپ جۇرگەن باقسى-قۇشناشتىڭ، ترەنەر-كوۋچتاردىڭ شارالارىنىڭ سانى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى.
- كەز كەلگەن الەۋمەتتىك جەلىنى اشساڭىز، الەمنىڭ بارشا قۇپياسىن مەڭگەرگەن، ادامنىڭ جان دۇنيەسىنىڭ بۇكىل كىلتىن بەلىنە بايلاعان مامانسىماقتار كوپشىلىكپەن كەزدەسۋلەر، كۋرستار، سەمينارلار وتكىزىپ جاتادى. وكىنىشتىسى، بۇنى جەكەلەگەن ادامداردىڭ ءوز تاڭداۋى، جەكە قۇقىعى دەپ تە ايتا المايمىز. رۋحاني الاياقتار مەملەكەتەتتىك مەكەمەلەرگە، كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورداعى ۇيىمدارعا دەيىن جەتىپ، مەملەكەتتىك، قوعامدىق پروبلەماعا اينالعانىن بايقاپ وتىرمىز، - دەيدى دەپۋتات.
دەپۋتات «سيۋتساي» دەپ اتالاتىن كۋرستاردى مىسالعا كەلتىردى.
- بۇل باعىت «ادامنىڭ ىشكى الەۋەتىن اشاتىن ساندىق پسيحولوگيا» دەپ تانىستىرىلعانىمەن، ءىس جۇزىندە عىلىمي نەگىزى جوق، ەزوتەريكالىق جانە ءدىني سيپاتتاعى كوممەرتسيالىق جوباعا اينالىپ وتىر. بۇگىندە «سيۋتساي» اتاۋىن جامىلعان توپتار جابىق فورماتتاعى شارالار وتكىزىپ، ءوز ۋاعىزدارىن كەڭىنەن تاراتىپ ءجۇر. ولاردىڭ باسىم بولىگى - ليسەنزياسىز، سەرتيفيكاتسىز، تىركەلمەگەن تۇلعالار. جالعان ءىلىمنىڭ باستى ماقساتى - ازاماتتاردى «رۋحاني دامۋ» ۇرانىمەن يلاندىرىپ، ساندار مەن سيمۆولدارعا سۇيەنگەن پسيەۆدوتەوريا ارقىلى ماتەريالدىق پايدا تابۋ. ناتيجەسىندە كوپتەگەن ادام، اسىرەسە، ايەلدەر مەن جاستار، قارجىلاي شىعىنعا ۇشىراپ، پسيحولوگيالىق تاۋەلدىلىككە تۇسۋدە، ال كەيبىرى وتباسىلىق جانە الەۋمەتتىك كۇيزەلىسكە تاپ بولىپ وتىر، - دەپ تولىقتىردى ا. سارىم.
ءماجىلىس دەپۋتاتى بۇل ءۇردىستى «رۋحاني ىندەت» نەمەسە «مەنتالدىق ەپيدەميا» دەپ اتادى.
- مەملەكەتتىك ورگاندار مۇنداي ۇيىمداردىڭ قىزمەتىنە مونيتورينگ جاساپ وتىر ما؟ وسىنداي ۇيىمدار مەن كوۋچ-ترەنەرلەر تاراپىنان جاستارعا، ايەلدەرگە جانە وزگە الەۋمەتتىك توپتارعا كەلتىرىلىپ جاتقان پسيحولوگيالىق، ماتەريالدىق جانە باسقا دا زيانداردى جۇيەلى تۇردە زەرتتەيتىن تاسىلدەر مەن ساراپتامالار بار ما؟ ازىرگە جوق. جاۋاپتى ورگاندار دەسترۋكتيۆتى قىزمەتكە قاتىستى زاڭنامالىق نەمەسە نورماتيۆتىك دەڭگەيدە شارا قابىلداۋدى جوسپارلاۋ كەرەك، - دەيدى دەپۋتات.
1 جىلدا 900 شاعىم تۇسكەن
وتكەن جىلى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ساپاسىز قىزمەتتەرگە قاتىستى 900 گە جۋىق شاعىم تۇسكەن. شاعىمداردىڭ باسىم بولىگى كوۋچتاردىڭ بىلىكسىزدىگىنە جانە اقشانى قايتارۋدان باس تارتۋىنا قاتىستى.
ماسەلەن، تالدىقورعاندىق جۇلدىز ىدىرىسوۆا تانىمال كوۋچتىڭ سوزىنە سەنىپ، 500 مىڭ تەڭگەگە كۋرس ساتىپ العان. ءتىپتى، سونى الۋ ءۇشىن بانك نەسيەسىن راسىمدەگەنىن ايتادى. الايدا ۋادە ەتىلگەن ءبىلىم تولىق بەرىلمەي، تەك 3-4 ساباقتان سوڭ وقۋ توقتاعان، كوۋچ ءىزىم-عايىم جوعالىپ كەتكەن.
- سەنبەۋ مۇمكىن ەمەس. ول كىسى ءىشى-باۋىرىما كىرىپ، سەنىمگە كىردى. نەسيەنى دە سونىڭ ايتۋىمەن الدىم. ءبىراق بىرنەشە ساباقتان سوڭ ءوزىن جايسىز سەزىنىپ ءجۇرمىن دەپ وقىتۋدى دوعاردى. كەيىن بايلانىسقا شىقپاي قويدى، - دەيدى جابىرلەنۋشى.
مۇنداي وقيعالار از ەمەس. ساۋدا جانە تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ دەپارتامەنتىنىڭ مامانى عازيز امانجول ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى ۋاقىتتا وسىنداي شاعىمدار سانى ەداۋىر ارتقان.
- كەي كوۋچتار «ميلليون تاباسىڭ» دەپ ۋادە بەرىپ، ناقتى ناتيجە كورسەتپەي، تۇتىنۋشىلاردى الداپ جاتىر. ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان سوتقا دەيىنگى نارازىلىق حاتتارى دايىندالىپ، ءبىرقاتار ءىس سوتقا جولداندى، - دەيدى مامان.
25 پەن 45 جاس ارالىعىنداعى ازاماتتار قاقپانعا تۇسەدى
جالعان كوۋچتار مەن ترەنەرلەردىڭ كوبەيۋى كاسىبي پسيحولوگتەر قاۋىمداستىعىن دا الاڭداتىپ وتىر. پسيحولوگ-پسيحوتەراپيەۆت سەرىكگۇل ءساليدىڭ پىكىرىنشە، كوۋچتار ادامنىڭ ەموتسياسىمەن جۇمىس ىستەيدى.
- ول جەردە كوماندالىق جۇمىس جۇرەدى. پيار مەنەدجەرلەر بار، ماركەتينگتىك قادامدار جاسالادى. «سەن كەرەمەتسىڭ! ءوزىڭدى تانىت!» دەگەن ۇراندار ايتىلادى، - دەپ ءتۇسىندىردى پسيحولوگ.
ماماننىڭ پىكىرىنشە، كوۋچتارعا جۇگىنەتىندەردىڭ باسىم بولىگى - 25 پەن 45 جاس ارالىعىنداعى، ىشكى داعدارىستا جۇرگەن، قارىم- قاتىناس تاپشىلىعىن سەزەتىن ادامدار. ونىڭ ۇستىنە، ءدارىس بارىسىندا مانيپۋلياتسيالار جاسالۋى دا ابدەن مۇمكىن.
- قانداي دا ءبىر سالادا گۋمانيزم ءپرينتسيپى بولماسا، وندا مانيپۋلياتسيا باستالادى. ال گۋمانيزم جوق جەردە ادامداردى پايدالانۋ - ۇيرەنشىكتى ءۇردىس. كوۋچينگتىڭ كەي وكىلدەرىنىڭ ماقساتى - ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ەمەس، ءوزىنىڭ قالتاسىن قامپايتۋ. الايدا كاسىبي ماماندار بارىن جوققا شىعارمايمىز، وكىنىشكە قاراي، جالعان كوۋچتاردىڭ كەسىرىنەن ولاردىڭ جۇمىسى الاياقتىققا بالانىپ جاتىر، - دەدى ول.
ال پسيحواناليتيك اننا قۇدياروۆانىڭ ايتۋىنشا، قايتالاما كۋرستارعا بارۋ دەپرەسسيانىڭ بەلگىسى بولۋى مۇمكىن.
- ەشبىر كۋرس، ەشبىر كىتاپ وقۋ، ەشبىر كوۋچ پسيحواناليتيك بەرگەن تەراپيانىڭ ورنىن الماستىرا المايدى. تۇلعالىق دامۋ جولىندا كاسىبي مامانداردىڭ كومەگىنە جۇگىنۋ ماڭىزدى، - دەپ اتاپ ءوتتى اننا قۇدياروۆا.
اشىقتىق پەن باقىلاۋ قاجەت
ماماندار سالاداعى ماسەلەنى شەشۋدىڭ بىرنەشە جولىن ۇسىنادى. ماسەلەن، ءماجىلىس دەپۋتاتى دينارا ناۋموۆا مىندەتتى سەرتيفيكاتتاۋ مەن اككرەديتتەۋ پروبلەماعا توسقاۋىل بولادى دەپ وتىر.
- سەرتيفيكاتتالعان مامانداردىڭ ءبىرىڭعاي ءتىزىلىمىن قۇرۋ اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتىپ، تۇتىنۋشىلارعا ماماننىڭ بىلىكتىلىگىن الدىن الا تەكسەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى، - دەپ اتاپ ءوتتى دەپۋتات.
ال ۆەنچۋرلىق ينۆەستور ايدار بايماحان ينفوبيزنەستى، كوۋچتاردىڭ جۇمىسىن ليسەنزيالاۋدان بۇرىن حالىقتى پايدالى ءارى پايداسىز كۋرستاردى اجىراتۋعا ۇيرەتۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
- ينفوبيزنەس، كوۋچتاردىڭ قىزمەتى اشىق، سالىق تولەيتىن جانە ەكونوميكاعا پايدا اكەلەتىن سالا بولۋى ءتيىس، - دەيدى مامان.
رۋحاني ىزدەنىسكە سۇرانىس ازايمايدى. ءبىراق ەلدى اداستىراتىنداردىڭ ارەكەتىنە باقىلاۋ بولماسا، زارداپتى قايتادان حالىق تارتاتىنىن ەستەن شىعارماۋ كەرەك.
اۆتور ءمولدىر سنادين
