ۋكراينا اۋقىمدى دروندار سوققىسىن رەسەيدىڭ ءوز ىشىنەن جاساۋى مۇمكىن - ساراپشى
استانا. قازاقپارات - ۋكراينانىڭ رەسەي تەرريتورياسىنداعى اسكەري اۋەجايلارعا جاساعان درون شابۋىلى حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ نازارىن اۋداردى. كەيبىر ساراپشىلار «پيلوتى بار جويعىش ۇشاقتاردىڭ ءداۋىرى اياقتالدى» دەپ جارىسا جازىپ جاتىر.
Qaz365.kz تىلشىسىنە بەرگەن پىكىرىندە اسكەري شولۋشى امانگەلدى قۇرمەت ۇلى بۇل وپەراتسيا رەسەي اۋماعىنداعى قۋاتتى اگەنتۋرالىق جۇمىس ارقىلى ۇيىمداستىرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى.
«ارينە، شابۋىلى تۋرالى ءتۇرلى بولجام ايتىلىپ جاتىر. ۋكراينا بيلىگى شابۋىلدى ۇيىمداستىرۋعا ءبىر جارىم جىل كەتكەنىن ايتادى. ءىس جۇزىندە تەڭدەسسىز وپەراتسيا بولدى. دەگەنمەن، ەگجەي- تەگجەيى انىق ەمەس ءارى جۋىق ارادا شىندىعى تولىق اشىلمايدى. سوندىقتان ءبىز دە تەك بولجام ايتامىز. ءوز باسىم بىرنەشە ماڭىزدى دۇنيەگە نازار اۋداردىم. بىرىنشىدەن، قولدانىلعان دروندار - FPV دروندار. سوڭعى جىلدارى مايداندى «ءموپ-ءمولدىر» ياعني الاقانداعىداي ەتىپ جۇرگەن دروندار وسىلار. ولار تىم قىمبات ەمەس. ءارى قازىر مۇنداي درونداردى قولداناتىندار كوپ. ۆيدەو تۇسىرەتىندەر دە، ەرمەك قىلاتىندار دا بار. ۋكراينادا ولار سوعىس قۇرالىنا اينالدى. ادەتتە FPV دروندار وتە اۋىر جۇك كوتەرمەيدى. ايتالىق، 1 كەلىدەن 10 كەلىگە دەيىن جارىلعىش تاسىمالداۋى عاجاپ ەمەس.
تاراعان ۆيدەولارعا قاراساق، شابۋىلعا قاتىستىرىلعان دروندار بىرنەشە كەلى عانا جارىلعىش تاسىمالدايتىن قابىلەتى بار قۇرالدار سياقتى. ياعني، شاعىن دروندار. ءارى First Person View تەحنولوگيالارى ادامعا تىكەلەي ەفير رەجيمىندە بەينەنى كورىپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇلار ادەتتە Wi-Fi-عا نەگىزدەلگەن سيفرلىق جانە 900 مگس، 1,2 گگس، 1,3 گگس، 5,8 گگس، 2,4 گگس ءتارىزدى جيىلىكتەردى پايدالاناتىن انالوگتىق جەلى سيگنالدارىمەن باسقارىلادى. سول سەبەپتى ءوز باسىم سوناۋ يركۋسك ماڭىنداعى «بەلايا» اۋەجايىنا دەيىن شابۋىل جاساعان دروندار ناقتى قانداي سيگنالمەن باسقارىلعانىن بولجاي المايمىن. مەنىڭشە، ينتەرنەت پايدالاعان. وندا دا رەسەيلىك بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ 4G ينتەرنەتى بار سيم- كارتالارى ورنالاستىرىلعان بولۋى مۇمكىن. ءسويتىپ الىستان باسقارۋ مۇمكىندىگى بولعان. ءبىراق بۇل جەردە اۋەجاي توڭىرەگى الدىن-الا مۇقيات زەرتتەلمەسە، 4G- دەن دە پايدا بولماس ەدى. ويتكەنى، سيگنالدار ءبىر جەردە ءالسىز، ءبىر ايماقتا قۋاتتى بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان درون ۇشىرعاندار تىم الىستا بولمادى دەپ ويلايمىن»، - دەيدى امانگەلدى قۇرمەت ۇلى.
اسكەري شولۋشىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل FPV دروندار قازىرگى كەزدە وتە كوپ قولدانىلىپ جاتىر. ولار انالوگتىق سيگنالمەن باسقارىلسا، راديوەلەكتروندى كۇرەس قۇرالدارىمەن ءبىرشاما كەدەرگى جاساۋعا بولادى. ال ينتەرنەتتى ايماقتاعى بارلىق سيگنالدى تۇنشىقتىرۋ ارقىلى بۇعاتتاۋعا بولادى. ءبىراق شابۋىلعا ۇشىراعان اۋەجايلار ماڭىندا مۇنداي قۇرالدار بولماعانعا ۇقسايدى.
«شابۋىلدىڭ ەكىنشى ءبىر ەرەكشەلىگى - درون پايدالانۋ تەحنولوگياسىنداعى تىڭ جاڭالىق بولىپ تۇر. شاماسى ۋكراينالىقتار دروندارعا ارنايى باعدارلاما ورناتقان سياقتى. ياعني قۇرىلعى جادىنا ورناتىلعان بەينە، فوتودەرەكتەردى اسپاپتىڭ وپتيكاسى تۇسىرگەن سۋرەتتەرمەن، بەينەجازبالارمەن سالىستىراتىن وپتيكا- ەلەكتروندى كوررەلياتسيا جۇيەسى ورناتىلادى دا، ول نىسانانى انىقتايدى. اسكەري تەحنيكادا، سونىڭ ىشىندە زىمىرانداردا بۇل تەحنولوگيا باياعىدان بەرى قولدانىلادى. ەندى ونى FPV- گە ورناتۋى مۇمكىن. ءسويتىپ دروندار اۆتونومدى جۇمىس ىستەي بەرەدى. دەگەنمەن، درونداردىڭ بارلىعى بولماسا دا ءىشىنارا بىرنەشەۋى بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ سيم- كارتاسى ارقىلى شتابقا ۆيدەو جولداپ وتىرۋى مۇمكىن. ودان بولەك الدىن- الا كونتەينەر ازىرلەۋ، ولاردى رەسەيلىك جۇك تاسىمالداۋشىلار ارقىلى ءتيىستى جەرگە جەتكىزۋ، كونتەينەردىڭ توبەسى اشىلىپ كەتەتىندەي ەتىپ ارنايى جۇيە ازىرلەۋ شىنىندا دا وپەراتسيانىڭ وتە مۇقيات بولعانىن كورسەتەدى. ءبىراق وپەراتسياعا قاتىسقانداردىڭ ءبارى رەسەيدەن كەتىپ قالدى دەگەنگە سەنبەيمىن. ەل ىشىندە باقىلاۋشى، كوورديناتور اگەنتتەردىڭ قالماۋى نەعايبىل»، - دەيدى امانگەلدى قۇرمەت ۇلى.
قازاقستاننىڭ قاتىسى جايلى
رەسەيلىك كەيبىر ب ا ق شابۋىلدا قولدانىلعان درونداردىڭ قازاقستان ارقىلى جەتكىزىلۋى مۇمكىن دەگەن بولجامدار تاراتتى. الايدا بۇل اقپارات رەسمي تۇردە راستالعان جوق.
«مەنىڭشە، بۇل وقيعاعا قازاقستاننىڭ ەش قاتىسى جوق. FPV درونداردى رەسەيگە ءتۇرلى جولدارمەن كىرگىزۋگە بولادى. گرۋزيادان، بەلارۋستان، موڭعوليادان، قيىر شىعىس ارقىلى قىتايدان كوپتەپ كىرگىزۋگە بولادى. جەكە ادامدار زاڭدى جولمەن اكەلسە، كونتراباندا زاڭسىز جولمەن جەتكىزۋى مۇمكىن. سول سەبەپتى رەسەيلىك كەيبىر مەديانىڭ قازاقستاندى ايىپتاۋى قيسىنسىز. ونىڭ ۇستىنە رەسەيدەگى جەمقورلىق بۇل وپەراتسيانىڭ جۇزەگە اسۋىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن. باياعىدا ءشامىل باسايەۆ ايتتى دەيتىن ءبىر ءسوز كەڭ تاراعان. «ول بۋددەنوۆسكىگە رەيد جاساعاننان كەيىن «اقشام ءبىتىپ قالدى، ايتپەسە، ماسكەۋگە دەيىن جەتەر ەدىم» دەپتى. ءسويتىپ رەسەيلىكتەر اراسىنداعى جەمقورلىقتى اشىق كورسەتتى» دەگەن اڭگىمە تاراعان. سول سياقتى اۋەجايلارعا شابۋىلدى ۇيىمداستىرۋ كەزىندە ۋكرايانالىق اگەنتۋرا سالعىرت-سالاقتىقتى، جەمقورلىقتى پايدالانۋى ابدەن مۇمكىن.
ۆولونتەر كەيپىنە ەنىپ «سوعىس ءۇشىن درون جيناپ جاتىرمىز» دەسە دە سەنەر ەدى. جارىلعىشتاردى دا وسىنداي سىلتاۋمەن تاۋىپ الۋعا بولادى. سوندىقتان شابۋىل رەسەيدىڭ ءوز ايماعىندا جوسپارلانىپ، ءوز اۋماعىنان باسقارىلعان شىعار دەپ بولجايمىن. وعان كەيبىر وقيعالار جاناما دالەل بولادى. مىسالى، «تاكتيك» دەيتىن رەسەيلىك تەلەگرام- ارناسى 31 -مامىردا ءبىر اقپارات جاريالاعان. وندا سوڭعى ەكى اپتادا 40 شاقتى تۋ-22م3 جانە ءبىرقاتار تۋ-92 م س ۇشاعىن «ولەنيا» اۋەجايىنا جيناپ جاتقانىن جازعان. ال 1- ماۋسىمدا شابۋىلعا ۇشىراعان اۋەجايلار اراسىندا وسى «ولەنيا» دا بار. ياعني، رەسەي باس شتابىنىڭ جوسپارىن ۋكراينالىقتار ءبىلىپ وتىردى دەگەن ءسوز. ءتىپتى بارلىق ۇشاقتى ءبىر جەرگە جيناۋ يدەياسى دا قۇپيا اگەنتتىڭ كەڭەسىنەن پايدا بولۋى عاجاپ ەمەس. وقيعانىڭ وسىنداي تىڭشىلىق-اگەنتۋرالىق استارىن دا قاراستىرۋدى ۇمىتپاۋ كەرەك. سونىمەن قاتار جەرسەرىكتىك سۋرەتتەردى دەر كەزىندە بەرۋ ارقىلى باتىس ەلدەرى دە ۋكرايناعا كوپ كومەگىن تيگىزگەن سياقتى. اۋەجايلاردىڭ 22 -مامىردان 31 -مامىرعا دەيىنگى فوتولارى كوپ تارادى. سوزىمە وسى فوتولار دالەل»، - دەيدى امانكەلدى قۇرمەت ۇلى.
كەلىسسوزدەرگە ىقپالى بار ما؟
ساراپشى وپەراتسيانىڭ ستامبۋلدا ءوتىپ جاتقان ۋكراينا مەن رەسەي اراسىنداعى كەلىسسوزدەرگە ىقپالىنا دا توقتالدى.
«ستامبۋلداعى كەلىسسوزدەر شىن مانىندە رەسەيدىڭ بەيبىت كەلىسىمگە ۇمتىلىپ وتىرعانىنىڭ بەلگىسى ەمەس. بۇل - ءبىر جاعىنان ۋاقىتتى سوزۋعا باعىتتالعان قادام، ەكىنشى جاعىنان ترامپتىڭ جىل باسىنان بەرى جاساپ كەلە جاتقان قىسىمىنا جاۋاپ رەتىندە قابىلداۋعا بولاتىن ديپلوماتيالىق يشارا. سوندىقتان بۇل كەلىسسوز - «ءبىز ديپلوماتيادان قاشپايمىز» دەگەن مەسسەدج بەرۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرىلعان، تاكتيكالىق سيپاتتاعى شارا عانا. ەگەر شىنىمەن دە اتىستى توقتاتىپ، بەيبىت كەلىسىمگە كەلۋ نيەتى بولسا، رەسەي مۇنداي اسكەري ارەكەتتەرگە بارماس ەدى. ال ۋكراينا جاعىنىڭ شابۋىلى - قىس بويى ءوز قالالارى مەن ينفراقۇرىلىمىنا جاسالعان بومبالاۋ مەن زىمىران شابۋىلدارىنا بەرىلگەن ناقتى جاۋاپ. بۇل وپەراتسيا كەلىسسوزدەردىڭ بارىسىنا تىكەلەي اسەر ەتپەسە دە، اقپاراتتىق جانە پسيحولوگيالىق تۇرعىدان ماسكەۋگە قىسىم تۇسىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەيدى ول.
Qaz365.kz
