كەنەسارى حان ۇڭگىرىنە قالاي ساياحات جاساۋعا بولادى
كوكشەتاۋ. KAZINFORM - بۋراباي كۋرورتىندا ورنالاسقان كەنەسارى ۇڭگىرى تاريحي، گەولوگيالىق جانە ارحەولوگيالىق قۇندىلىقتاردى بىرىكتىرەتىن ەلىمىزدەگى بىرەگەي ەسكەرتكىش بولىپ سانالادى.
ەجەلگى جارتاستاعى سۋرەتتەردەن باستاپ باي بيولوگيالىق الۋان تۇرلىلىك زەرتتەۋشىلەر مەن تابيعات اياسىندا دەمالۋشىلار ءۇشىن تاپتىرماس ورىن.
كەنەسارى ۇڭگىرىنىڭ اتاۋى اڭىزعا اينالعان قازاق حانى كەنەسارى قاسىموۆتىڭ ەسىمىمەن بايلانىستى. اڭىزدارعا سايكەس، مۇندا 19-عاسىردا رەسەي يمپەرياسىنا قارسى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ قاتىسۋشىلارى جاسىرىنعان. سونىمەن قاتار، ۇڭگىردەن ورتا عاسىرلارعا ءتان سۋرەتتەر تابىلعان، بۇل وسىندا ادامداردىڭ ەجەلدەن مەكەن ەتكەنىن كورسەتەدى. وسىدان-اق، كەنەسارى ۇڭگىرىنىڭ وتكەن تاريح پەن بۇگىنگىنى بايلانىستىراتىن قازاقستانداعى ماڭىزدى تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشى ەكەنىن بايقاۋعا بولادى.
ۇڭگىر ورنالاسقان جەر فلورا مەن فاۋناعا باي. مۇندا ءسىز تاۋلى كليماتتىڭ قاتال جاعدايلارىنا بەيىمدەلگەن قاۋىرسىن، بەتەگە، جۋسان ءتارىزدى وسىمدىكتەردىڭ كوپتەگەن تۇرلەرىن كەزدەستىرە الاسىز. ۇڭگىر مەن وعان ىرگەلەس اۋماقتاردىڭ فاۋناسى دا وتە الۋان ءتۇرلى تاۋ ەشكىلەرى، ارقارلار، قاسقىرلار، تۇلكىلەر، سونداي- اق، قۇستار مەن جاندىكتەردىڭ كوپتەگەن ءتۇرى مەكەندەيدى.
كەنەسارى ۇڭگىرى ارحەولوگيالىق قازىنانىڭ باي كوزى بولىپ تابىلادى. كوپتەگەن ەكسپەديتسيا كەزىندە وندا ەجەلگى ۇڭگىر سۋرەتتەرى، قىش ىدىستار، تاس قۇرالدارى جانە باسقا دا ارتەفاكتىلەر تابىلدى. ورتاعاسىرلىق داۋىرگە جاتاتىن قونىستاردىڭ قالدىقتارى، سونداي-اق كوشپەلى حالىقتاردىڭ جەرلەۋ راسىمدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن اشاتىن جەرلەۋ ورىندارى ەڭ قۇندى ولجا بولىپ سانالادى. ۇڭگىردى ودان ءارى ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ جاڭا قۇندى جاڭالىقتار اكەلەتىنى ءسوزسىز.
كەنەسارى ۇڭگىرى وسى جەردىڭ بىرەگەي تابيعي جانە تاريحي قازىنالارىن اشقىسى كەلەتىن كوپتەگەن تۋريست ءۇشىن تارتىمدى. ۇڭگىرگە جاياۋ جانە اتپەن جەتۋگە بولادى. جولداردىڭ ءارقايسىسى اينالاداعى تاۋلار مەن شاتقالداردىڭ كوركەم كورىنىستەرىن تاماشالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەڭ تانىمال باعىت ابىلاي حان الاڭىنان باستالىپ، ءبىر باعىتقا شامامەن ءبىر ساعاتتى الادى. كەنەسارى ۇڭگىرىنە بارۋ - قازاقستاننىڭ ەجەلگى تاريحىمەن جانە تازا تابيعاتىمەن بايلانىستا بولۋدىڭ بىرەگەي مۇمكىندىگى.
ءوزىنىڭ بىرەگەيلىگى مەن مادەني- تاريحي قۇندىلىعىنا بايلانىستى كەنەسارى ۇڭگىرى قازاقستاننىڭ بيلىگى مەن تابيعات قورعاۋ ۇيىمدارى تاراپىنان ەرەكشە نازار اۋداراتىن نىسان بولىپ سانالادى. بۇل تابيعي ەسكەرتكىشتى ساقتاۋ جانە قورعاۋ بويىنشا ءتۇرلى شارالار قابىلدانىپ جاتىر. جەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن قوناقتارعا ۇڭگىرگە جانە ونىڭ اينالاسىنا زيان كەلتىرۋگە قاتاڭ تىيىم سالىنعان. وسى كۇش-جىگەردىڭ ارقاسىندا كەنەسارى ۇڭگىرى تۋريستەر ءۇشىن ايماقتىڭ باستى كورىكتى جەرلەرىنىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرەدى.
«بۋراباي دامۋ» ج ش س ۇيىمداستىرۋىمەن جۇزەگە اسىرىلاتىن كەنەسارى حان ۇڭگىرىنە جاياۋ ەكسكۋرسيا 4 ساعاتتى الادى. تۋريستەر ۇڭگىرگە جەتۋ ءۇشىن كۇردەلى جولمەن گيدتىڭ كومەگىمەن قىزىقتى ساياحات جاساۋىنا بولادى.
«ۇڭگىر قاراعايلاردىڭ اراسىندا ورنالاسقان، ادامنىڭ كوزىنەن تاسادا. ۇڭگىرگە بارار جولدا بۋراباي كولىنىڭ كوركەم جاعالاۋىمەن سەرۋەندەپ، ءتىپتى ۇلتتىق ساياباقتا مەكەن ەتەتىن ءتيىن، سۋىر، بۇعى ءتارىزدى جابايى اڭداردى قىزىقتاۋعا بولادى. جالپى، ۇلتتىق پارك اۋماعىندا 20-دان استام باعىت بويىنشا ەكسكۋرسيا وتەدى. جاياۋ، اۆتوموبيل، ۆەلوسيپەد، سۋ، ات، تاۋ جولى سياقتى ءار ءتۇرلى مارشرۋتتار قاراستىرىلعان»، - دەيدى «بۋراباي دامۋ» ج ش س- نەن.
ايتا كەتسەك، بۇدان بۇرىن بۋرابايدىڭ تۋريستىك الەۋەتى تولىق پايدالانىلماي وتىرعانىن جازعان ەدىك.
اۆتور
اسلان وسپانوۆ
