كاسىپكەرلەر جازاسىن وتەۋ مەكەمەلەرىنىڭ جانىنان ءتۇرلى كاسىپورىن اشۋى كەرەك
استانا. KAZINFORM - مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ كەڭەيتىلگەن القا ماجىلىسىندە راقىمشىلىق جاساۋ بارلىق ماسەلەنىڭ شەشىمى ەمەس ەكەنىن ايتتى.
- مەملەكەت شالىس قادام باسقان ازاماتتان تەرىس اينالمايدى، تەك ونىڭ تۋرا، دۇرىس جولعا تۇسۋىنە جاردەم بەرەدى. ويتكەنى، ادىلەتتى ەلدىڭ سوتى - ءادىل، نيەتى ءتۇزۋ بولۋعا ءتيىس. ءبىراق راقىمشىلىق جاساۋ دەگەنىمىز، بۇل - بارلىق ماسەلەنىڭ شەشىمى ەمەس، ءبىر رەتتىك قانا شارا ەكەنىن تۇسىنگەن ءجون. سوندىقتان وسى باعىتتا ناقتى ناتيجە بولۋ ءۇشىن قىلمىستىق اتقارۋ جۇيەسىن بارىنشا جەتىلدىرۋ قاجەت. نەگىزگى ماقسات - سوتتالعان ادامدى قوعامنان الشاقتاتۋ ەمەس، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ءتيىستى تاربيە جۇمىسىن جۇرگىزۋ وتە ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ولاردىڭ بويىنا زاڭ مەن ءتارتىپ قۇندىلىعىن سىڭىرەتىن جانە قالىپتى ومىرگە ورالۋىنا ىقپال ەتەتىن وزىق تاسىلدەردى ەنگىزۋ كەرەك. ماسەلەن، كەيبىر ەلدە جازاسىن وتەۋشىلەر «قاماۋ مەرزىمىن قىسقارتۋعا» مۇمكىندىك بەرەتىن شارالاردى قولدانا الادى.
- اباقتىدا ەسكەرتۋ الماعان، جاڭا ءبىلىم يگەرگەن، سپورتتىق-مادەني شارالارعا قاتىسقان ادامدارعا وسىنداي جەڭىلدىك بەرىلەدى. ۇكىمەت باس پروكۋراتۋرامەن بىرلەسىپ، وسى ماسەلەنى مۇقيات پىسىقتاۋى قاجەت. شەتەلدىڭ وزىق تاجىريبەسىن زەرتتەگەن ءجون. بۇل جۇمىسقا وتاندىق ساراپشىلاردى دا تارتۋ قاجەت. جازاسىن وتەپ جۇرگەندەردى قالىپتى ومىرگە دايىنداۋدىڭ تاعى ءبىر ءتيىمدى جولى - ەڭبەكپەن، ياعني، جۇمىسپەن قامتۋ. بۇل باعىتتا ءبىراز تۇيتكىلدەر بار، ناقتى شارالار قولدانۋ كەرەك. وسى ورايدا ءبىزدىڭ كاسىپكەرلەرىمىز جازاسىن وتەۋ مەكەمەلەرىنىڭ جانىنان ءتۇرلى كاسىپورىن اشۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. مۇنداي سەرىكتەستىك شەتەلدە كەڭ تاراعان. بۇل شارانىڭ ەكى جاققا دا تيگىزەر پايداسى مول. جازاسىن وتەپ جۇرگەندەردىڭ تاپقان تابىسى بوستاندىققا شىققان سوڭ ولاردىڭ قالىپتى ومىرگە ورالۋىنا كومەكتەسەدى. ال وندىرىستە مەڭگەرگەن داعدىسى جاقسى جۇمىس تابۋىنا جول اشادى. جالپى، بيزنەس وكىلدەرى قىلمىستىق- اتقارۋ جۇيەسىمەن جان-جاقتى ىقپالداستىق ورناتۋ جولدارىن مۇقيات سارالاعانى ءجون. مىسالى، ەلىمىزدەگى كومپانيانىڭ ءبىرى ءوز قارجىسىن جۇمساپ، الماتىدا كامەلەت جاسىنا تولماعان قۇقىق بۇزۋشىلارعا ارنالعان زاماناۋي تاربيەلەۋ مەكەمەسىن سالىپ جاتىر. ۇكىمەت مۇنداي ءتاسىلدى بەلسەندى تۇردە قولدانۋى كەرەك، باسقا كومپانيالاردى وسىنداي سەرىكتەستىككە تارتۋ قاجەت، - دەدى پرەزيدەنت.
سونىمەن قاتار قاتەلىك جاساپ، قاماۋعا تۇسكەن ادامدى جانشىپ، باسىپ تاستاۋعا تىرىسۋ دۇرىس ەمەس ەكەنىن، ءبىز ونداي ادامنىڭ تۋرا جولعا ءتۇسىپ، تۇزەلىپ كەتۋىنە قول ۇشىن بەرۋىمىز كەرەك ەكەنىن ايتتى.
- ءبىز قازىر قىلمىستىق جازا ساياساتىن مەيلىنشە ىزگىلەندىرۋگە، جەتىلدىرۋگە باسا ءمان بەرەمىز، ياعني باس بوستاندىعىنان ايىرۋدان بولەك جازا تۇرلەرىنە باسىمدىق بەرىلەدى. بۇل پروباتسيا قىزمەتىنە اناعۇرلىم كوپ سالماق تۇسەدى دەگەن ءسوز. سوندىقتان ايماق اكىمدەرى وسى سالادا جۇمىس ىستەيتىن ادامداردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن بىرتىندەپ جاقسارتۋ جولدارىن قاراستىرۋى كەرەك. سونداي-اق پروباتسيالىق قىزمەتتىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن نىعايتۋدى قولعا الۋ قاجەت. پروباتسيالىق باقىلاۋدى ءتيىمدى جۇرگىزۋگە سەپتىگىن تيگىزەتىن سيفرلىق شەشىمدەردى بەلسەندى تۇردە ەنگىزگەن ءجون. جالپى، ءبىز كەز كەلگەن ماسەلەنىڭ سالدارىمەن ەمەس، سەبەبىمەن كۇرەسۋىمىز كەرەك. قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنىڭ باستى ماقساتى تەك جازالاۋ دەگەن تۇسىنىكتەن ارىلۋ قاجەت. قاتەلىك جاساپ، قاماۋعا تۇسكەن ادامدى جانشىپ، باسىپ تاستاۋعا تىرىسۋ - دۇرىس ەمەس، ءبىز ونداي ادامنىڭ تۋرا جولعا ءتۇسىپ، تۇزەلىپ كەتۋىنە قول ۇشىن بەرۋىمىز كەرەك. ءبارىمىز ءبىر ەل بولىپ وركەنيەتتى، وزىق جانە ادىلەتتى قوعام قۇرىپ جاتىرمىز. زاڭ دا، سوت تا - ءادىل بولۋعا مىندەتتى. بۇل - مىزعىماس قاعيدا، - دەدى پرەزيدەنت.
پرەزيدەنت ۇكىمەتكە موبيلدى وپەراتورلاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋدى تاپسىردى.
