كاسپي تەڭىزىنەن سپۋتنيكتەر اپتا سايىن جاڭا داقتى تىركەپ جاتىر
استانا. KAZINFORM - بيىل مامىردان بەرى Sentinel-1A جانە Sentinel-1 °C سپۋتنيگى كاسپي تەڭىزىندە مۇناي ونىمدەرى بار جاڭا داقتاردى اپتا سايىن تىركەپ وتىر.
بۇل تۋرالى «كاسپي تەڭىزىن ساقتايىق» جاھاندىق ەكولوگيالىق قوزعالىسى «كاسپيدەگى اشىق الەم» جوباسىنىڭ دەرەگىنە سىلتەمە جاساپ حابارلادى.
2025 -جىلعى 23 -ماۋسىمداعى جاعداي بويىنشا تەڭىزدىڭ جاعالاۋ ماڭىنداعى جانە اشىق ايماقتا جالپى اۋدانى 64 كۆادراتمەتردەن اساتىن شامامەن 40 داق انىقتالعان. تەڭىزدىڭ لاستانۋ جاعدايى قازاقستان، ازەربايجان، رەسەي جانە تۇرىكمەنستان اۋماعىندا تىركەلگەن.
تۇراقتى لاستانۋ جاعدايىنا قاراماستان، قۇزىرلى ورگاندار تاراپىنان رەسمي اقپارات جوق.
وسىعان بايلانىستى، 2025 -جىلعى 13 -ماۋسىمدا «كاسپي تەڭىزىن ساقتايىق» قوزعالىسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى ۆاديم ني قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنە رەسمي سۇراۋ جولداپ، كەلەسى ساۋالدارعا جاۋاپ بەرۋدى سۇرادى:
— مەملەكەتتىك سپۋتنيكتىك مونيتورينگ جۇرگىزىلە مە، داقتاردىڭ تىركەلگەنى راس پا؟
— لاستانۋ دەرەكتەرى بويىنشا ەسەپ پەن جويۋ جوسپارى بار ما؟
— قازاقستان اۋماعىندا كەمە قاتىناسى قاداعالانا ما؟
— كاسپيدىڭ نازىك ەكوجۇيەسىنىڭ جۇيەلى تۇردە لاستانۋىنا جول بەرە المايمىز. زاماناۋي تەحنولوگيا مۇناي داقتارىن، سونىڭ ىشىندە باللاست سۋىن توگۋمەن بايلانىستى لاستانۋدى جەدەل انىقتاپ، جويۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءبىزدىڭ قوزعالىس كاسپي تەڭىزىندەگى مۇناي داقتارىنا شۇعىل دەن قويۋ شارالارىن جۇزەگە اسىرۋدى مەملەكەتتىك ورگانداردان تالاپ ەتەدى، - دەدى ۆاديم ني.
بيىل مامىر-ماۋسىم ايىنداعى دەرەكتەرگە سايكەس، قازاقستان اۋماعىندا كەم دەگەندە 7 لاستانۋ جاعدايى تىركەلگەن، ولاردىڭ جالپى اۋدانى 18 ك م- ءدى قۇرايدى. رەسەي اۋماعىندا 25 داق انىقتالعان، ولاردىڭ اۋدانى شامامەن 14 ك م. ازەربايجان سەكتورىندا سپۋتنيكتەر جالپى اۋدانى 28,8 ك م بولاتىن 5 لاستانۋ جاعدايىن تىركەگەن. سونىمەن قاتار، تۇرىكمەنستان سەكتورىندا جالپى اۋدانى 4,1 ك م بولاتىن ەكى داق بايقالعان.
— ماسەلە لاستانۋدا ەمەس، ول جيناقتالىپ جاتىر. كاسپي تەڭىزىن عارىشتان ۇزدىكسىز جەدەل باقىلاۋ توتەنشە جاعدايعا دەر كەزىندە ارەكەت ەتۋگە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار عالىمدارعا تەڭىز ەكوجۇيەسىنە ۇزاق مەرزىمدى تەحنوگەندىك قىسىمدى باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مۇنداي كورىنىستى باسقا جولمەن الۋ مۇمكىن ەمەس، - دەپ اتاپ ءوتتى «كاسپيدەگى اشىق الەم» جوباسىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى اندرەي بالاگۋروۆ.
ەسكە سالايىق، بيىل ساۋىردە مۇناي ونىمدەرىمەن لاستانعان 15 داق انىقتالدى، ولاردىڭ جالپى اۋدانى شامامەن 32 ك م²- ءدى قۇراعان. ەكوجۇيەنى جويۋعا ءتىپتى شاعىن كولەمدەگى داقتاردىڭ كۋمۋلياتيۆتىك اسەرى دە جەتكىلىكتى. ونىڭ ىشىندە گاز الماسۋ پروتسەسى بۇزىلادى، بالىقتار، تەڭىز قۇستارى مەن پلانكتون زارداپ شەگەدى.
بۇعان دەيىن حابارلاعانىمىزداي، كاسپيي تەڭىزىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە جاڭا ارال پايدا بولدى.
جاقىندا رەسەي پرەزيدەنتى كاسپي تەڭىزىنىڭ تارتىلۋ ماسەلەسىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى.
اۆتور
داۋلەت ىزتىلەۋ
