جاۋىرىن سۇيەكتى «سويلەتكەن» سۋرەتشى بەكتاس كارىم ۇلى
ول قازاقتىڭ قۇندىلىقتارى مەن سالت-داستۇرلەرىن الەمگە ءبىر عانا سۇيەكپەن تانىتىپ ءجۇر. قازاق جاۋىرىن ۇستاپ بولاشاقتى بولجاعان. ال بەكتاس كارىم ۇلى قارا مالدىڭ جاۋىرىن سۇيەگىنە ويىپ تا، جونىپ تا سۋرەت سالادى جانە كوركەم تۋىندىلار جاسايدى. Turkystan.kz ءتىلشىسى بۇل سيرەك ونەردىڭ قىر-سىرى جايلى شەبەردىڭ وزىمەن اڭگىمەلەسكەن بولاتىن.
بەكتاس كارىم ۇلى اقمولا وبلىسى شورتاندى اۋدانىنداعى مادەنيەت ۇيىندە سۋرەتشى بولىپ ىستەيدى. 18 جىل بۇرىن موڭعوليا ەلىنىڭ بايان-ولگەي وڭىرىنەن كوشىپ كەلگەن.
جاۋىرىن سۇيەكتىڭ جالپاق بولۋى سۋرەتشىنىڭ شەبەرلىگىن تولىق جەتكىزە الادى جانە ول حالقىمىزدا ەرەكشە مانگە يە. سوندىقتان دا شەبەر وسى جاۋىرىن سۇيەكتى تاڭداعان ەكەن.
«اتالمىش ونەرمەن اينالىسىپ جۇرگەنىمە سەگىز جىلدان استى. جالپى جاۋىرىن سۇيەكتىڭ ءوز تاريحى بار. بالا كەزىمىزدە ۇلكەن كىسىلەردەن جاي سۇيەك ەمەس ەكەنىن ەستەيتىنبىز. قازاق حالقى مالدىڭ ۇساعى نەمەسە ءىرىسى بولسىن جاۋىرىن سۇيەگىن ەرەكشە قاستەرلەگەن. قانداي دا ءبىر قۇپيانى، تىلسىم سىرلاردى اشۋعا، بولجاپ بىلۋگە جاۋىرىن سۇيەكتى قولدانعان. سونداي-اق جاۋىرىندى كەز كەلگەن كىسى ەمەس، بويىندا قاسيەتى بار ادام پايدالانعان. ولاردى جاۋىرىنشى دەيدى.
سۇيەكتىڭ ءوزى ءپىشىنى جاعىنان ءار نارسەگە قولايلى عوي. ءبىر كەزدەرى عالامتوردا موڭعولدىڭ ءبىر شەبەرى جاۋىرىن سۇيەكتى قولدانىپ، ىسكە جاراتىپ جۇرگەنىن كوزىم شالىپ قالعانىم بار. ول دا ماعان قاتتى شابىت بەرگەن ەدى.
ءسويتىپ 2015 -جىلى جاۋىرىندى جونىپ، بەتىنە سۋرەت سالۋ ارقىلى قولونەر جاساۋدى باستاپ كەتتىم. وتانعا ورالىپ، مادەنيەت ۇيىندە جۇمىس ىستەپ جۇرگەن كەزىمدە كارتينالار سالدىم. ولاردى جيناپ، ءتۇرلى كورمەلەرگە قاتىسىپ جۇرەتىنمىن. ءدال سولاي سۇيەكتەن ىستەگەن تۋىندىلارىمدى جا كورمەگە اپارىپ كورسەتتىم. كوپشىلىكتىڭ بىردەن نازارى اۋىپ، كوڭىلىنەن شىقتى»، - دەيدى سۋرەتشى ب. كارىم ۇلى.
ءبىر تۋىندىعا باس-اياعى شامامەن 1-3 اپتا كەتەدى ەكەن. تۋىندى تاقىرىبى مەن قيىندىعىنا قاراي ءارتۇرلى مەرزىمدە ءازىر بولادى ەكەن.
«الدىمەن سۇيەكتىڭ مايىن كەتىرۋ ءۇشىن 3-4 ساعات سۋعا قايناتامىن. قايناتىلعان سۇيەك جۇمسارىپ، اعارادى. ودان سوڭ كەپتىرىپ، سۋرەتىن الدىمەن قالاممەن سالىپ الامىن. كەيىن توقسايمانمەن ويىپ، سۋرەتىن بويايمىن. سۋرەتشىنىڭ ويى، قيالى مەن جۇرەگى بىرگە جۇمىس ىستەسە عانا ادەمى تۋىندى شىعادى»، - دەيدى ب. كارىم ۇلى.
قازىر ول تەك ارا-تۇرا، بوس ۋاقىتىندا اينالىسادى. سەبەبى ونىڭ ارنايى شەبەرحاناسى جوق.
«سۇيەكتى ويىپ وتىرعاندا جاعىمسىز ءيىس شىعادى، ال قالدىقتارى شاڭ بولىپ ۇشادى. ءوزىم كوپقاباتتى ۇيدە تۇراتىندىقتان، كەيدە بالكوندا، كەيدە كۇن جىلى بولسا اۋلادا ءبىراز ەڭبەكتەنەمىن»، - دەيدى ول.
قولونەرشى موڭعوليادا «تەاتر ساحنا سۋرەتشىسى» ماماندىعىن وقىپ بىتىرگەن.
«ونەرگە دەگەن يكەمىمدى اللانىڭ بەرگەنى دەپ سانايمىن. تۋا بىتكەن دارىنىمدى دامىتۋعا دەمەۋشى بولعان - انام. ول كىسىنىڭ ءوزىنىڭ دە قولىنان كەلمەيتىن ءىس جوق، ناعىز شەبەر ەدى. كىشكەنتايىمنان سۋرەتكە بەيىم ەكەنىمدى بايقاپ، باۋلىعان دا - ءوزى»، - دەدى ب. كارىم ۇلى.
قازىر بەكتاس كارىم ۇلى تۇركيادا كەزەكتى كورمەسىندە تۋىندىلارىن تانىستىرىپ ءجۇر.
«الانيا قالاسىندا حالىقارالىق تۇركى ءسان جانە ونەر فەستۆيالىنە قاتىسىپ جاترمىن. وندا 5-6 ەلدىڭ كيىم ديزاينەرلەرى مەن قولونەر شەبەرلەرى كەلىپ، ۇلتتىق تۋىندىلارىن تانىستىرۋدا. ءوزىم «قىز قۋۋ»، «كوكپار»، «قۇسبەگىلىك»، «اۋىل ءومىرى»، «قورقىت اتا» اتتى تۋىندىلارىمدى الىپ كەلدىم. مەنەن باسقا كيىزدەن، اعاشتان دۇنيە جاسايتىن قازاقستاندىق شەبەرلەر دە كەلدى»، - دەيدى ول.
بۇعان دەيىن ب. كارىم ۇلى 2017 -جىلى 5 مەملەكەت قاتىسقان موڭعولياداعى كورمەدە باس جۇلدە الىپ، ا ق ش-قا جولداما ۇتىپ العان. الايدا امەريكاعا بەلگىلى ءبىر سەبەپتەرمەن بارا الماي، تەك جۇمىستارىن جىبەرگەن. ودان بولەك رەسەيدىڭ تاۋلى التاي، ماگادان قالاسىندا، وزبەكستاندا جۇلدەلى بولىپ، قازاقتىڭ قۇندىلىقتارى مەن سالت-داستۇرلەرىن ءبىر عانا سۇيەكپەن الەمگە تانىستىرىپ كەلگەن.
قولدان جاسالعان ەرەكشە بۇيىمدى ساتىپ الۋشىلار جوق ەمەس. ول شەتەلدەگى كورمەلەرگە قاتىسىپ جۇرگەننەن كەيىن، باسقا ەلدەردەن دە سۇرانىس كوپ بولادى دەيدى.
«ۇساق مالدىڭ سۇيەگىنەن شىققان تۋىندىنىڭ قۇنى 10 مىڭ تەڭگەدەن باستالادى. ال ءىرى قارانىڭ جاۋىرىنىنا سالىنعان سۋرەت كۇردەلى بولۋىنا قاراي - 30-50 مىڭ تەڭگە»، - دەيدى شەبەر.
شەبەردىڭ ازىرگە سۇيەكتى «سويلەتەتىن» شاكىرتتەرى جوق، ءبىراق سۋرەتشىلىككە باۋلىپ وتىرعان ءبىرشاما وقۋشىسى بار. 62 جاسقا كەلگەن سۋرەتشىنىڭ وسى ونەردى وزىنەن كەيىنگى جاستارعا ۇيرەتىپ، اتادان ۇرپاققا جەتسە دەگەن ارمان-نيەتى بار.
