جاسى ءتورت ءجۇز جىلدان اسقان جابايى ءجۇزىم اعاشى تابىلدى - شەتەلدەگى قازاق باسپا ءسوزى
Kazinform ح ا ا شەتەلدەگى قازاق تىلىندە تارايتىن اقپارات كوزدەرىنە اپتالىق شولۋىن ۇسىنادى.
وزبەكستان 7 ايدا 80,5 ميلليون دوللارلىق شابدالى ەكسپورتتادى – ءو ز ا
شابدالى - وزبەكستان ەڭ كوپ وسىرىلەتىن جەمىستەردىڭ ءبىرى. بۇل جەمىس س جانە ا دارۋمەندەرىنە باي بولىپ، كوزدىڭ كورۋ قابىلەتى مەن يممۋنيتەتتى نىعايتۋدا اسا ماڭىزدى. سونىمەن بىرگە، قۇرامىندا كرەمني، كالي، فوسفور، تەمىر سەكىلدى ميكرو جانە ماكرو ەلەمەنتتەر بار، دەپ حابارلايدى «ءو ز ا» اقپارات اگەنتتىگى.
حابارلامادا ايتىلعانداي، مەملەكەتتىك ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ مالىمەتىنشە، 2025-جىلدىڭ قاڭتار-شىلدە ايلارىندا وزبەكستان شابدالى ەكسپورتى بويىنشا تابىستى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزگەن. وسى كەزەڭدە 87,9 مىڭ توننا ءونىم ەكسپورتتالىپ، ودان 80,5 ميلليون دوللار كىرىس تۇسكەن.
- بۇل كورسەتكىش رەسپۋبليكا جەمىس ەكسپورتىنىڭ تۇراقتى ءوسىمىن جانە باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن دالەلدەيدى. شابدالى تەك ىشكى نارىقتا عانا ەمەس، حالىقارالىق دەڭگەيدە دە جوعارى سۇرانىسقا يە، - دەپ جازادى «ءو ز ا».
2025-جىلدىڭ العاشقى جەتى ايىندا وزبەكستان شابدالىسىنىڭ 69,9 مىڭ تونناسىن قابىلداعان نەگىزگى ساتىپ الۋشىسى رەسەي بولسا، بۇل جالپى ەكسپورتتىڭ نەگىزگى بولىگىن قۇرايدى. ال قازاقستان - 13,1 مىڭ توننامەن ەكىنشى ورىندا.
سونداي-اق وسى اپتادا «ءو ز ا» - دا «وزبەكستاندا «جاسىل» ەنەرگيا ءوندىرىسى جالپى كولەمنىڭ 20 پايىزىنان استى» دەگەن تاقىرىپتاعى اقپارات جاريالاندى.
حابارلامادا ايتىلعانداي، 23-قىركۇيەكتەگى جاعدايعا سايكەس، وزبەكستانداعى كۇن جانە جەل ەلەكتر ستانسيالارى 2025-جىلى 8 ميلليارد كۆت/ساعات ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىردى.
ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، بۇگىنگى تاڭدا ەل اۋماعىندا جالپى قۋاتى 4682 مەگاۆاتت بولاتىن 12 كۇن فوتوەلەكتر ستانتسياسى جانە 5 جەل ەلەكتر ستانسياسى جۇمىس ىستەپ تۇر.
بيىل جىل باسىنان بەرى 23-قىركۇيەككە دەيىن وزبەكستانداعى بارلىق سۋ، كۇن جانە جەل ستانسيالارى جالپى 13 ميلليارد 220 ميلليون كۆت/ساعات ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىردى. بۇل - ەلدەگى جالپى گەنەراتسيانىڭ 22 پايىزىن «جاسىل ەنەرگيا» قۇراپ وتىرعانىن بىلدىرەدى.
وزبەكستاندىق ب ا ق- تىڭ مالىمەتىنشە، بۇل كولەم 7,3 ميلليون ءۇي شارۋاشىلىعىنىڭ 9 ايلىق نەمەسە 5,5 ميلليون ءۇي شارۋاشىلىعىنىڭ ءبىر جىلدىق ەلەكتر قاجەتتىلىگىنە تەڭ.
قىتايلىق ەلەكتروبۋستارىنىڭ العاشقى پارتياسى قازاقستانداعى Astana Motors زاۋىتىندا شىعارىلدى - «حالىق گازەتى»
2025-جىلدىڭ قىركۇيەگىندە BYD توبىنىڭ 12 مەترلىك ۆ12 ەلەكتر اۆتوبۋسىنىڭ ءبىرىنشى پارتياسى رەسمي تۇردە «Astana Motors» كوممەرتسيالىق اۆتوكولىك زاۋىتىندا ءوندىرىس جەلىسىنەن شىقتى. بۇل جوبا - قىتاي مەن قازاقستاننىڭ جاڭا ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىعىنىڭ ماڭىزدى جەتىستىگى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ورتالىق ازياداعى «جاسىل» ساپار ءۇشىن جاڭا ەتالون.
بۇل تۋرالى وسى اپتادا قىتايدىڭ «حالىق گازەتى» باسىلىمى حابارلادى.
اتالعان ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، بۇل جولى جەلىدەن شىققان BYD B12 ەلەكتر اۆتوبۋسى CTC (Cell to Chassis) باتارەيا مەن شاسسيدى بىرىكتىرۋدىڭ سوڭعى تەحنولوگياسىمەن جابدىقتالعان، ول باتارەيانى شاسسيگە تەرەڭ بىرىكتىرىپ، ونى اۆتوبۋس قۇرىلىمىنىڭ نەگىزگى قۇرامداس بولىگىنە اينالدىرادى.
بۇل ديزاين كولىكتىڭ قۇرىلىمدىق بەرىكتىگىن جاقسارتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار باتارەيانىڭ كەڭىستىكتى پايدالانۋىن وڭتايلاندىرادى.
قىتايلىق باسىلىمنىڭ كەلتىرگەن دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، BYD كومپانياسىنىڭ نەگىزگى تەحنولوگياسى رەتىندە باتارەيانىڭ قاۋىپسىزدىگى الەمدەگى ەڭ قاتاڭ اكۋپۋنكتۋرا ەكسپەريمەنتتەرىمەن راستالعان، سىناق كەزىندە باتارەيا جانبادى نەمەسە ءتۇتىن شىقپادى. ول وتە جوعارى تەرميالىق تۇراقتىلىقتى كورسەتتى. بۇل قازاقستانداعى توتەنشە كليماتتىق جاعدايلاردا جۇمىس ىستەۋگە سەنىمدى كەپىلدىك بەرەدى.
قازاقستان مەن ارمەنيا يران ارقىلى وتەتىن ايماقتىق كولىك ءدالىزىن دامىتۋعا ەرەكشە ءمان بەرەدى - ParsToday
ارمەنيا پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى قازاقستاندىق ارىپتەسىمەن ۆيرتۋالدى كەزدەسۋدە يران ارقىلى ايماقتىق كولىك ءدالىزىن دامىتۋعا باسا نازار اۋداردى، دەپ جازدى ParsToday اقپارات اگەنتتىگى.
اتالعان اقپارات اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، ارمەنيا پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى كەڭسەسى تاراتقان مالىمدەمەدە، ارمەنيا مەن قازاقستان اراسىنداعى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ۇكىمەتارالىق كوميسسيانىڭ 11-وتىرىسى ۆيرتۋالدى تۇردە ءوتتى.
وتىرىسقا ارمەنيا پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى مەحر گريگوريان مەن ق ر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ءارى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين تەڭ ءتوراعالىق ەتكەن.
كەزدەسۋدە، اسىرەسە، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق (ە ا ە و) اياسىنداعى ىنتىماقتاستىق اياسىندا قازاقستانمەن قارىم-قاتىناستى نىعايتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالعان گريگوريان ەكى ەلدىڭ ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىعى سالاسىندا ءالى ىسكە اسىرىلماعان الەۋەت كوپ ەكەنىن مالىمدەگەن.
ول كولىك سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىققا توقتالىپ، ەريەۆان «قازاقستان-تۇركىمەنستان-يران-ارمەنيا» ءدالىزى بويىنشا مۋلتيمودالدى كولىك باعىتىن قۇرۋ باستاماسىن قولدايدى دەگەن.
ءتورت ءجۇز جىلدان استام جاساعان ءجۇزىم اعاشى تابىلدى - جەنمين جيباو
چاندۋ قالاسىنىڭ ورمان شارۋاشىلىعى جانە شابىندىق بيۋروسى جاقىندا تيبەت رەسمي تۇردە زۋۋگۋن ۋەزىنىڭ راوتسزين قالاشىعى زۋوبا اۋىلىنداعى جابايى ءجۇزىم اعاشىنىڭ 416 جاستا ەكەنىن راستادى، دەپ حابارلايدى قىتايلىق جەنمين جيباو اقپاراتتىق پورتالى.
اتالعان باسىلىمنىڭ دەرەگىنشە، اعاشتىڭ بيىكتىگى شامامەن 8 مەتر، ءتۇبىنىڭ ءبىر اينالىمىنىڭ ۇزىندىعى 209 سانتيمەتر، ورتا تۇسىنىڭ ءبىر اينالىمىنىڭ ۇزىندىعى 160 سانتيمەتر، سونداي-اق ورتا تۇسىنىڭ ديامەترى 67 سانتيمەتر بولعان.
مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇل جوعارى بيىكتىكتە بەلگىلى ەڭ ۇزاق ءومىر سۇرەتىن جابايى ءجۇزىم جانە قىتايدا وسى ۋاقىتقا دەيىن تابىلعان ەڭ كونە جابايى ءجۇزىم اعاشتارىنىڭ ءبىرى.
مالىمەتتەرگە سايكەس، بۇل جابايى ءجۇزىم اعاشى چاندۋ قالاسىنداعى ەجەلگى جانە ايگىلى اعاش رەسۋرستارىن ءۇشىنشى رەت جالپى قالالىق زەرتتەۋ كەزىندە تابىلعان. وڭتۇستىك-باتىس ورمان شارۋاشىلىعى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعاش تانۋ عىلىمي-زەرتتەۋ زەرتحاناسى زۋوگونگ وكرۋگى، راوتسزين قالاشىعى، زۋوبا اۋىلىنداعى ءجۇزىم اعاشىندا جىل سايىنعى ساقينانى انىقتاۋدى جۇرگىزدى جانە ولشەۋ ناتيجەلەرى مەن كەۋدە ديامەترى تۋرالى اقپارات نەگىزىندە اعاشتىڭ ناقتى جاسىن باعالادى. اقىرى ءجۇزىم اعاشىنىڭ 416 جاستا ەكەنى انىقتالعان.
ماماندار تەڭىز دەڭگەيىنەن 2400 مەتر بيىكتىكتە العاش رەت 400 جاستان اسقان جابايى ءجۇزىم اعاشتارىنىڭ تابىلۋى ءۇستىرت ايماعىنىڭ وسىمدىك الۋان تۇرلىلىگىن تولىق كورسەتەتىنىن جانە عىلىمي-تاريحي زەرتتەۋ قۇندىلىعى وتە جوعارى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
پەزەشكيان: يران يادرولىق قارۋ جاساۋدى حارام سانايدى - Eurasia Today
يران يسلام رەسپۋبليكاسى يسلام ريەۆوليۋتسياسى جەتەكشىسىنىڭ ءپاتۋاسىنا سايكەس يادرولىق قارۋ جاساۋدى حارام دەپ سانايدى. بۇل ءسوزدى يران پرەزيدەنتى ماسۋد پەزەشكيان 24-قىركۇيەك كۇنى كەشكە نيۋ-يوركتە شۆەيتساريا پرەزيدەنتى كارين كەللەر-ساتتەرمەن كەزدەسۋدە ايتتى، دەپ حابارلايدى قىرعىزستاندا شىعاتىن «eurasia Today» اقپارات اگەنتتى.
اتالعان باسىلىمنىڭ مالىمەتىنشە، كەزدەسۋدە يران پرەزيدەنتى تەگەران يسلام ريەۆوليۋتسياسى جەتەكشىسىنىڭ ءپاتۋاسىنا سايكەس يادرولىق قارۋ جاساۋدى حارام دەپ سانايتىنىن مالىمدەدى. ول يراننىڭ بۇل مالىمدەمەنى حالىقارالىق قۇقىق شەڭبەرىندە تەكسەرۋگە مۇمكىندىك بەرۋگە دايىن ەكەنىن ايتقان.
پەزەشكيان ءوز سوزىندە «ءبىز بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ديپلوماتيالىق كەلىسسوزدەردى قۇپتايمىز. دەگەنمەن، snapback تەتىگى ىسكە قوسىلسا، كەلىسسوزدەر ماعىناسىن جوعالتادى»، - دەگەن.
وسى كەزدەسۋدە شۆەيتساريا پرەزيدەنتى كارين كەللەر-ساتتەر دوكتور پەزەشكياننىڭ سىندارلى ۇستانىمدارىنا ريزاشىلىعىن بىلدىرگەن.
فرانسيادا شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ قۇرمەتىنە كونفەرەنسيا ءوتتى - TRT
پاريجدەگى يۋنەسكو شاراسى ايتماتوۆتىڭ ادامي مۇراسىن قۇرمەتتەۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرىلدى.
كەلتىرلىگەن دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، پاريجدەگى يۋنەسكو شتاب-پاتەرىندە قىرعىز جازۋشى، جۋرناليست، ديپلومات جانە مەملەكەت قايراتكەرى شىڭعىس ايتماتوۆتى ەسكە الۋعا ارنالعان كونفەرەنسيا ءوتتى.
بۇل تۋرالى تۇركيا راديو تەلەۆيزيا پورتالى حابارلادى.
TRT دەرەگىنشە، بۇل كونفەرەنتسيا قىرعىزستاننىڭ يۋنەسكوداعى تۇراقتى وكىلدىگى مەن تۇركسوي (تۇركى مادەنيەتى حالىقارالىق ۇيىمى) بىرلەسىپ ۇيىمداستىرعان «شىڭعىس ايتماتوۆ جانە يۋنەسكو: الەمدى بىرىكتىرەتىن ورتاق مۇرا» اتتى ءىس-شارا اياسىندا ءوتتى. كونفەرەنسيادا ايتماتوۆتىڭ ءومىرى تۋرالى دەرەكتى فيلم كورسەتىلىپ، ديپلوماتتار، وعان مادەنيەت قايراتكەرلەرى جانە حالىقارالىق قوناقتار قاتىسقان.
قىرعىزستاننىڭ يۋنەسكوداعى وكىلى سادىك شەر-نياز فيلمنىڭ ماقساتى ايتماتوۆتىڭ ماڭگىلىك مۇراسىن كورسەتۋ ەكەنىن ايتتى.
پاريجدە وتكەن بۇل شارا ايتماتوۆتىڭ جاھاندىق، مادەني ەستەلىك پەن ادامگەرشىلىك قادىر-قاسيەت تۋرالى ماڭگىلىك مۇراسى دارىپتەلدى. تۇركيانىڭ يۋنەسكو- داعى وكىلى ونى «XX عاسىردىڭ ەڭ ۇلى داۋىستارىنىڭ ءبىرى» دەپ اتادى.
سونداي-اق ول تۇركيانىڭ يۋنەسكوداعى وكىلى گۇلنۇر ايبەت ايتماتوۆتى «XX عاسىردىڭ ەڭ ۇلى داۋىستارىنىڭ ءبىرى» دەپ سيپاتتادى.
ال تۇركسوي باسشىسى سۇلتان رايەۆ «ايتماتوۆ ورتالىق ازيانى الەمگە اشتى» دەگەن.
اۆتور بەيسەن سۇلتان
