جاستاردىڭ جانازاعا بارۋى دۇرىس پا؟
جاستاردىڭ جانازاعا بارۋى دۇرىس پا؟ الدە جاستاردىڭ جاقىنىنا، دوسىنا كوڭىل ايتۋ ءۇشىن ءدال جانازا كۇنى ەمەس، باسقا كۇنى بارعانى دۇرىس پا؟
بۇل سۇراققا ق م د ب ماماندارى مەن بالالار پسيحولوگى جاۋاپ بەردى، - دەپ حابارلايدى Massaget.kz ءتىلشىسى.
قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى شاريعاتىمىزدا جاستاردىڭ جانازاعا بارماۋىنا قاتىستى ارنايى تىيىم جوق ەكەنىن ايتتى.
«اسىل دىنىمىزدە جانازاعا قاتىسىپ، ناماز وقۋ ساۋاپتى ءىس. ول ۇلكەن-كىشى دەمەي جالپىعا قاراتىلىپ ايتىلعان. ءابۋ ھۋرايرادان: «اللا ەلشىسى (اللانىڭ سالاۋاتىمەن سالەمى بولسىن): «كىم جانازا نامازىنا قاتىسسا، وعان ءبىر قيرات، ال جانازا نامازىنا جانە ءمايىتتى جەرلەگەنگە قاتىساتىن بولسا وعان ەكى قيرات» - دەدى. ادامدار: «ەكى قيرات دەگەنىڭىز نە؟» - دەپ سۇراعاندا، اللا ەلشىسى (اللانىڭ سالاۋاتىمەن سالەمى بولسىن): «ەكى ۇلكەن تاۋ كولەمىندەگى ساۋاپ»، - دەپ جاۋاپ بەردى»، - دەدى ق م د ب شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمى.
قازىر سىنىپتاسىنىڭ جاقىن تۋىسى قايتىس بولسا، مەكتەپ وقۋشىلارى جينالىپ، كوڭىل ايتۋعا جانازا كۇنى باراتىن جاعدايلار دا كەزدەسەدى. بۇل جايلى بالالار پسيحولوگى ساعىنعان بارشاگۇلدەن سۇرادىق.
پسيحولوگ قايعىرىپ تۇرعان بالا ءۇشىن ونىڭ جولداستارىنىڭ كەلۋى تەك پايداسىن تيگىزەتىنىن ايتتى.
«بالا - جەكە تۇلعا. وعان «ول ءالى بالا، كىشكەنتاي» دەپ ءبولىپ قاراۋدىڭ قاجەتى جوق. بالاعا دا ۇلكەن ادامعا سياقتى قارىم-قاتىناس جاساعان دۇرىس. جانازاعا بارۋ دا ەشقانداي ەرسى ەشتەڭە جوق. كەرىسىنشە، بالالار ءبىر-بىرىنە قولداۋ كورسەتەدى، قايعىرىپ تۇرعان بالاعا جولداستارى كەلسە، ول اكەسىنەن نەمەسە اناسىنان ايىرىلسا دا، بۇل ورتادا جالعىز قالماعانىن تۇسىنەدى، جانىندا قولدايتىن جولداستارىنىڭ، تۋىسقاندارىنىڭ بار ەكەنىن كورەدى. ول بىرىنشىدەن - بالانى قولداۋ، ەكىنشىدەن ءبىزدىڭ قازاقتىڭ جانازاسىندا بەتىن اشىپ قوياتىنداي ەشنارسە بولمايدى. وعان قوسا، ادام بولىپ قالىپتاسقاننان كەيىن قۋانىش، قورقىنىش، اشۋ، قايعى سەزىمدەرىن باستان وتكىزۋ قالىپتى جاعداي»، - دەدى مامان.
ساعىنعان بارشاگۇل بالانىڭ جاقىنى قايتىس بولسا، ونى جاسىرۋدىڭ، وعان وتىرىك ايتۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەنىن ءتۇسىندىردى.
«بالانىڭ جاقىندارى، مىسالى، اكەسى نەمەسە اناسى قايتىس بولسا، ونى تۋىستارى «ول كىشكەنتاي، بىلمەي-اق قويسىن، جۇرەگى جارالانىپ قالادى» دەپ قورعايدى. ءبىراق ولار بالانى قورعاپ جاتقان جوق، كەرىسىنشە، بالاعا زيان تيگىزىپ جاتىر. ءوزىمنىڭ جۇمىس تاجىريبەمدە مۇنداي جاعدايلار كەزدەسەدى. مىسالى، كەيدە «بالام اگرەسسيۆتى بولىپ كەتتى» دەپ اتا-انالار كەلەدى: ول بالانىڭ اكەسى قايتىس بولعان، ونى بالاعا ايتپاعان. ولار بالاعا اكەسىنىڭ جۇمىسقا كەتكەنىن ايتقان. بالا اكەسىن كۇندە كۇتەدى. كۇتۋ - ەڭ جامان نارسە، سودان بالادا اگرەسسيا پايدا بولادى. بالا تۇگىل ەرەسەكتەر دە كۇتە المايدى. سول بالانىڭ قايعىسىمەن جۇمىس ىستەدىم، اكەسىنىڭ قايتىس بولعانىن ايتقىزدىم، زيراتىنا اپاردىق، بالا قالىپتى جاعدايعا ورالدى»، - دەيدى بالالار پسيحولوگى.
سونداي-اق مامان بالاعا ءولىمنىڭ نە ەكەنىن بالا تىلىمەن تۇسىندىرۋگە كەڭەس بەردى.
«بالا ءولىمنىڭ نە ەكەنىن بىلمەۋى مۇمكىن، ءبىراق ونى جايمەن ءتۇسىندىرۋ كەرەك. مىسالى، اكەڭ قايتىس بولدى، قايتىس بولعان ادامدار ەندى كەلمەيدى، ءبىز ونى كورە المايمىز، ءبىراق ول ءبىزدى كورىپ وتىرادى، توبەدەن قاراپ وتىرادى، پەرىشتە بولىپ اسپاندا ۇشىپ ءجۇر دەگەن سەكىلدى بالا تىلىمەن جايلاپ ايتىڭىز. بالا دا ۇلكەندەرمەن بىرگە قايعىرا ءبىلۋ كەرەك. ادام ادەتتە جاقىنى قايتىس بولسا ءبىر جىل قايعىرادى ەكەن. بالا اناسىمەن، جاقىندارىمەن بىرگە قايعىرعان كەزدە وعان جەڭىلىرەك بولادى»، - دەپ قورىتىندىلادى ساعىنعان بارشاگۇل.
