جاستار نەگە اسكەرگە بارۋعا قۇلىقسىز
استانا. KAZINFORM - بۇرىندارى اعالارىمىز اسكەرگە الماسا، بۇكىل اۋىلعا قارابەت بولىپ، ىڭعايسىزدانىپ جۇرەتىنىن اڭگىمەلەپ وتىراتىن. قازىرگى جاستاردىڭ بەتى قىزارۋى بىلاي تۇرسىن، اسكەردەن قاشۋعا ەتى ۇيرەنىپ كەتكەن. قايتپەك كەرەك؟ بۇعان تەك جاستاردى عانا كىنالاۋ دۇرىس پا؟
«ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى»
جاسىراتىنى جوق، سوڭعى جىلدارى اسكەري بولىمدەردە ساربازداردىڭ ءولىمى جيىلەپ كەتتى. دەنساۋلىعى ناشارلادى دەۋگە كەلمەس. اسكەرگە الىناردا باسىنان باقايشاعىنا دەيىن تەكسەرەدى ەمەس پە؟ وزىنە قول جۇمسادى دەگەننىڭ وزىندە «ول ارەكەتكە نە يتەرمەلەدى؟» دەگەن زاڭدى ساۋال تۋىندايدى. اسكەري ءبولىم باسشىلارى كوپ جاعدايدا «قىزى تاستاپ كەتتى» دەپ، ماحاببات جىرىن نەمەسە «قارىزى كوپ بولعانىن» سەبەپ قىلىپ جاتادى. جارايدى، ءبىر-ەكى قايعىلى وقيعانىڭ سەبەبى سول شىعار. ءبىراق، تۇپكى سەبەبى «دەدوۆشينا» ەكەنىن ءبارى باعامداپ وتىر. «مەن تاياق جەدىم، ەندى مەن ۇرامىن» دەگەن ۇستانىم ۇزىلمەي كەلەدى. قىسقاسى، اسكەردەگى الىمجەتتىك كەسىرىنەن اتا-انا جالعىز ۇلىن اسكەرگە جىبەرگىسى كەلمەيدى. جاسوسپىرىمدەر دە بارعىسى جوق.
تەگىن اتاماۋدى وتىنگەن راحات ەسىمدى جىگىت اسكەرگە بارعانشا جۇمىس ىستەپ، ءناپاقا تاپقاندى ءجون كورەتىنىن ايتتى.
«اسكەردەگى جۇيە وزگەرسىن. شاقىرتۋ قاعازىن كۇتپەي، ءوزىم-اق بارار ەدىم. بارىپ كەلگەندەردىڭ اڭگىمەسىنەن ۇققانىم، ءبىر جىل ۋاقىتىڭ زايا كەتەدى. قارۋدى اسكەرگە بارماي-اق مەكتەپتە جۇرگەن كەزدە مەڭگەرىپ الۋعا بولادى. تاڭنان كەشكە دەيىن جۇگىرتە بەرگەننەن شىمىر بولىپ شىعارسىڭ، ءبىراق بۇل - اسكەر ۇيرەتەتىن شارۋا ەمەس. ودان دا ساربازداردىڭ ءبىلىمىن ارتتىرۋعا ءمان بەرسىن. وتان قورعاۋ ءۇشىن بىلەكتى بولۋ مىندەتتى ەمەس. «بىلەكتى ءبىردى جىعادى، ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى» دەمەكشى، قازىر الەمدە قارۋسىز سوعىس ءجۇرىپ جاتىر. كىمنىڭ ءبىلىمى مىقتى، سونىڭ ۇپايى تۇگەل. سوندىقتان دا، ەسكىلىكتەن قۇتىلىپ، جاڭاشىلدىققا ۇمتىلىپ، اسكەري جۇيەنى جاڭعىرتۋعا ءمان بەرۋ كەرەك»، - دەيدى ول.
مينيسترلىك نە دەيدى؟
قورعانىس مينيسترلىگى اسكەردەگى الىمجەتتىكتى ازايتىپ، جاستاردىڭ ىنتاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جۇيەلى جۇمىستار اتقارىلىپ جاتقانىن العا تارتادى. ساربازدار اتا-اناسىمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسەدى، ءتىپتى اسكەري ءبولىم ىشىندە كەزدەسۋگە دە مۇمكىندىك بار. ءانونيمدى ساۋالناما جۇرگىزىلىپ، ساربازداردىڭ دەنەسى دە تەكسەرىلەدى. قالا بەردى، «پروكۋرور ساعاتى»، «اشىق ەسىك كۇنى»، «كوشپەلى سوتتار» ۇيىمداستىرىلادى.
«مەملەكەتتى قورعاۋ - ءاربىر ازاماتتىڭ قاسيەتتى بورىشى. 18 جاسقا تولعاننان كەيىن كەز كەلگەن ازامات اسكەري بورىشىن وتەۋگە مىندەتتى. ال مەرزىمىن كەيىنگە قالدىرۋ شەشىمىن جەرگىلىكتى اسكەري كوميسساريات قابىلدايدى. بىزدە جاستاردىڭ بورىشىن وتەۋدەن قاشىپ، تىعىلىپ ءجۇرۋى ءجيى كەزدەسەدى. كەشىرىڭىزدەر، ءبىراق زاڭدى ورىنداۋ كەرەك»، - دەگەن بولاتىن قورعانىس ءمينيسترى رۋسلان جاقسىلىقوۆ جۋرناليستەرگە بەرگەن ءبىر جاۋابىندا.
اسكەرگە مىندەتتى بورىشكەرلەردىڭ ستاتيستيكاسىن ساراپتاساق، 60 پايىزى ەنجارلىق نەمەسە قورقاقتىقتان باس تارتسا، 30 پايىزى جارامسىزدىق سەبەبىنەن بارمايدى. تەك 10 پايىزى عانا وزدىگىنەن اسكەرگە بارۋعا سۇراناتىن كورىنەدى. رەسمي ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، ەكى-ءۇش جىل بۇرىن اسكەردەن جالتارۋشىلار سانى شامامەن 35-40 مىڭ ادام بولسا، بىلتىر كورسەتكىش 20 مىڭعا تومەندەگەن. قورعانىس مينيسترلىگى بۇل اسكەردەگى ءتارتىپتىڭ كۇشەيىپ، جاستاردىڭ ىنتاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ناتيجەسى ەكەنىن العا تارتادى.
جەرگىلىكتى اسكەري ورگاننىڭ شاقىرتۋى بويىنشا كەلمەگەن ازاماتقا 5 ا ە ك ايىپپۇل سالىناتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. ال اسكەرگە شاقىرىلۋشى اسكەردەن بىرنەشە رەت جالتاراتىن بولسا 1000 ا ە ك دەيىنگى ايىپپۇل، نە بولماسا 400 ساعاتقا قوعامدىق جۇمىسقا تارتىلادى نەمەسە 1 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى. ايىپپۇلمەن ماسەلە شەشىلە مە؟ جاستار ءوز ەركىمەن اسكەرگە بارۋعا ۇمتىلاتىن كۇن تۋار ما ەكەن...
اۆتور
ورالحان قوجانوۆ
