جاساندى ينتەللەكت مۇعالىمنىڭ ورنىن باسا الا ما؟
استانا. قازاقپارات - جاساندى ينتەللەكت ءبىلىم بەرۋ سالاسىن تۇبەگەيلى وزگەرتىپ جاتىر. ساباقتى اۆتوماتتاندىرۋ، تاپسىرمانى باعالاۋ، وقۋشىنىڭ ءالسىز تۇسىن انىقتاۋ، بۇنىڭ ءبارى ەندى قولجەتىمدى. وسى زاماناۋي تەحنولوگيانىڭ اسەرىنەن، قوعامدا: «مۇعالىم قاجەت بولماي قالا ما؟» - دەگەن ساۋال پايدا بولدى. دەگەنمەن قازىرگى جاعدايدا بۇل ىقتيمالدىقتىڭ شىندىققا اينالۋى مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ساراپشىلار ءجيى ايتادى.
مۇعالىم مەن ج ي-دى سالىستىرۋعا كەلمەيدى
ءبىلىم بەرۋ - تەك اقپارات بەرۋ عانا ەمەس. وقۋ ءۇردىسى ادامنىڭ دامۋىنىڭ كۇردەلى، كوپقىرلى پروتسەسى. ج ي بۇل پروتسەستىڭ ءبىر بولىگىن ءتيىمدى ورىنداي الادى، ءبىراق تولىق الماستىرا المايدى.
الدىمەن، ج ي ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە قالاي قولدانىلىپ جاتقانىن ءتۇسىنۋ ماڭىزدى. قازىرگى جاساندى ينتەللەكت پلاتفورمالارى وقۋشىلاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمىن تالداپ، قاي جەردە قينالىپ جاتقانىن كورسەتەدى. ول دەرەكتەر نەگىزىندە جەكە وقۋ جوسپارلارىن ۇسىنا الادى، ياعني ءاربىر وقۋشىعا لايىقتالعان كومەك كورسەتەدى. بۇل وتە قۇندى فۋنكتسيا. قولدانۋشى سۇراعىنا ناقتى جاۋاپ تاباتىن جۇيەلەر وقۋشىلارعا ماتەريالدى باسقاشا تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مۇنداي تەحنولوگيا مۇعالىمدەردىڭ كۇندەلىكتى جۇكتەمەسىن ايتارلىقتاي ازايتادى.
الايدا مۇنىڭ ءبارى وقۋ ماتەريالىن وڭدەۋدىڭ عانا ءبىر قىرى. مۇعالىمنىڭ جۇمىسى وسىمەن شەكتەلمەيدى. ءاربىر بالا جەكە تۇلعا. وقۋشىنىڭ كوڭىل-كۇيىن، موتيۆاتسياسىن، ەموتسيونالدىق جاعدايىن ءتۇسىنۋ، سوعان قاراي ىقپال ەتۋ، قولداۋ كورسەتۋ، مۇنىڭ ءبارى ادام مۇعالىمگە ءتان قاسيەتتەر. ج ي بۇل اسپەكتىلەردى سەزىنە المايدى، تۇسىنە المايدى، ەموتسيونالدى بايلانىس ورناتا المايدى.
ايىرماشىلىقتار قانداي؟
ج ي‑دىڭ تاعى ءبىر شەكتەۋى - كونتەكست پەن ماندىلىك. ءبىلىم بەرۋ تەك فاكت پەن اقپاراتتى بەرۋ ەمەس، سونىمەن قاتار ونى ومىرمەن بايلانىستىرعان ادىسپەن جەتكىزۋ. مۇعالىم وقىتقان ماتەريالدى وقۋشىنىڭ تاجىريبەسىمەن بايلانىستىرىپ، ناقتى تۇجىرىم جاساۋعا كومەكتەسەدى. بۇل ينتەللەكتۋالدى جانە ەموتسيونالدى ارالاسۋدى تالاپ ەتەدى. بۋىنى قاتپاعان بالاعا ماشينانىڭ لوگيكاسى ەمەس، ادامنىڭ تاجىريبەسى قاجەت.
ءتارتىپ جانە قۇندىلىقتار
ساپالى ءبىلىم بەرۋ مادەنيەت پەن قۇندىلىقتاردى دا قامتيدى. مۇعالىمدەر وقۋ پانىمەن قاتار ەتيكا، ادامگەرشىلىك، الەۋمەتتىك ءوزارا ارەكەت سياقتى قۇندىلىقتاردى جەتكىزەدى. بۇل پروتسەستە ادام فاكتورى شەشۋشى. ج ي بۇل قۇندىلىقتاردى ءتۇسىنىپ، ساباقتاستىرا بەرۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى قۇرال ەمەس. ول اقپاراتتى جيناقتاپ، لوگيكالىق تۇردە ۇسىنا الادى، ءبىراق مادەني كونتەكست پەن قۇندىلىقتار جۇيەسىن وقۋشىعا جەتكىزە المايدى.
گەنەراتيۆتى جاساندى ينتەللەكت «گالليۋتسيناتسيالار» دەپ اتالاتىن قۇبىلىستان زارداپ شەگەدى. ياعني ناقتى فاكتىلەرگە سۇيەنبەيتىن، ويدان شىعارىلعان اقپارات بەرۋ قاۋپى بار. بۇل ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا اسا قاۋىپتى. وقۋشى ماتەريالدى تولىق تۇسىنبەي، قاتە قورىتىندىعا كەلۋى مۇمكىن. مۇعالىم مۇنداي جاعدايلاردى ۋاقىتىلى انىقتاپ، تۇزەتە الادى، ال ماشينالىق جۇيەلەر بۇل مىندەتتى وزدىگىنەن ورىنداۋعا قابىلەتسىز.
ج ي‑دىڭ دامۋىمەن مۇعالىمنىڭ ءرولى اۆتوماتتى اقپارات تاراتۋشىدان مەنتورعا، باعىتتاۋشىعا، وقۋشىنىڭ ينتەللەكتۋالدى سەرىكتەسىنە اينالىپ كەلەدى. بۇل جاڭا مىندەتتەردى، جاڭا جاۋاپكەرشىلىكتى قاجەت ەتەدى. تەحنولوگيا مۇعالىمدى الماستىرمايدى، ءبىراق ونىڭ كاسىبي قۇرالدارىن كەڭەيتەدى، جاڭا فورماتتاردى قولداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سوڭىندا ايتار باستى وي، ءبىلىم بەرۋ ادامنىڭ دامۋى مەن بولمىسىن تولىق قامتيتىن كۇردەلى جۇيە. جاساندى ينتەللەكت وسى جۇيەنىڭ ءبىر بولىگىنە عانا جاۋاپ بەرە الادى، ءبىراق مۇعالىم سەكىلدى جان دۇنيەسىمەن ءتۇسىنىپ، مەيىرىم بەرە المايدى. سوندىقتان تولىق الماستىرۋ مۇمكىن ەمەس جانە جاقىن ۋاقىتتا دا ورىن الماستىرمايدى. مۇعالىم مەن جاساندى ينتەللەكتتىڭ بىرگە جۇمىسى، بولاشاق ءبىلىم بەرۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ نەگىزى.
