جارىقتىڭ ۇيقى، ەنەرگيا جانە اس قورىتۋدى رەتتەيتىن كۇشى بار - زەرتتەۋ

استانا. قازاقپارات - جارىق ءبىزدىڭ فيزيكالىق جانە پسيحيكالىق دەنساۋلىعىمىزعا ايتارلىقتاي اسەر ەتەدى. ونىڭ اسەرى تەك جارىقتىڭ بولۋىمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ونىڭ قاشان جانە قالاي اسەر ەتەتىنىمەن انىقتالادى. بۇل ءبىزدىڭ دەنەمىزگە تاڭەرتەڭ ويانۋ ۋاقىتىن، اس قورىتۋ كەزەڭدەرىن جانە زەيىن قويۋعا ەڭ قولايلى ۋاقىتتى بەلگىلەپ بەرەدى.

әлем
سۋرەت: istockphoto.com

جارىقتىڭ نەگىزگى فۋنكتسيالارىنىڭ ءبىرى - ءبىزدىڭ بيولوگيالىق ساعاتتارىمىزدى (سيركادتىق ساعاتتاردى) قايتا رەتتەۋ. بۇل شامامەن 24 ساعاتتىق سيكلمەن جۇمىس ىستەيتىن ىشكى مەحانيزم، ول ءبىزدىڭ گورموندارىمىز بەن جۇيكە جۇيەمىز ارقىلى دەنە مۇشەلەرىنە سيگنال بەرەدى. ءار ورگان مەن جاسۋشادا وزىندىك ساعات بار، ال باستى ورتالىق ساعات مي گيپوتالامۋسىندا ورنالاسقان.

بيولوگيالىق ساعاتتار جارىق پەن قاراڭعىلىق سيكلىنە بەيىمدەلىپ، دەنەنىڭ فۋنكتسيالارىن ۋاقىتقا سايكەستەندىرەدى. ءبىراق بۇل ساعاتتار ءدال ەمەس - ورتاشا ەسەپپەن 24 ساعات 30 مينۋتقا سوزىلادى، سوندىقتان ولاردى كۇن سايىن تاڭەرتەڭ جارىق ارقىلى قايتا باپتاۋ قاجەت. كوزدىڭ تور قابىعىنداعى جارىققا سەزىمتال جاسۋشالار وسى باپتاۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى.

جارىقتان بولەك، ءبىزدىڭ تاماقتانۋ ءتارتىبىمىز دە بيولوگيالىق ساعاتتارعا اسەر ەتەدى. مىسالى، باۋىر، بۇيرەك جانە ىشەك سەكىلدى مۇشەلەردەگى ساعاتتاردى تاماقتانۋ ۋاقىتى رەتتەيدى. وسىلايشا، كۇندەلىكتى ادەتتەرىمىز بيولوگيالىق ساعاتتارعا تىعىز بايلانىستى، ال ساعاتتار ءوز كەزەگىندە ءبىزدىڭ دەنەمىزدىڭ ءار ساعاتتاعى جۇمىسىن انىقتايدى.

تاڭەرتەڭگى جارىق بيولوگيالىق ساعاتتاردى سينحرونداپ، دەنە فۋنكتسيالارىن قورشاعان ورتاعا بەيىمدەيدى. تاڭعى جارىقتىڭ جەتكىلىكتى مولشەرى ۇيقىنىڭ ساپاسىن جاقسارتىپ، پسيحيكالىق دەنساۋلىقتى نىعايتادى جانە سەمىزدىك قاۋپىن ازايتادى. سوندىقتان تاڭعى سەرۋەنگە شىعۋ نەمەسە اشىق اۋادا تاڭعى اس ءىشۋ پسيحيكالىق جانە مەتابوليكالىق دەنساۋلىققا وڭ اسەرىن تيگىزەدى.

جارىقتىڭ پايداسى ايقىن بولعانىمەن، ءبىزدىڭ بيولوگيالىق ساعاتتارىمىزدى باسقاراتىن گەنەتيكالىق فاكتورلاردى باقىلاۋ قيىن. دەگەنمەن، جارىققا اسەر ەتۋ ادەتتەرىن جاقسارتۋ ارقىلى دەنساۋلىعىمىزدى قولداۋعا بولادى.

سوڭعى جاڭالىقتار