جاھاندىق جىلىنۋدان يراكتا سۋ تاپشىلىعى تۋىندادى

 جىلدىق ورتاشا تەمپەراتۋرا تاعى 2 گرادۋسقا كوتەرىلسە، الەمدەگى ءىرى وزەندەر مەن كولدەردىڭ سۋى ونداعان مەترگە تومەندەيدى. Nature جۋرنالىندا جاريالانعان دەرەكتەرگە قاراعاندا، قازىر بۇل قۇبىلىستىڭ گەوگرافياسى كەڭەيىپ، سالدارى تەرەڭدەپ جاتقانىن كورسەتەدى.

جالپى جاھاندىق جىلىنۋ الەمنىڭ ەكوجۇيەسىنە قالاي اسەر ەتىپ جاتىر؟ جاھاندىق جىلىنۋدىڭ سالدارى يراكتىڭ وڭتۇستىگىندەگى باسرا قالاسىندا اۋىز- سۋ تاپشىلىعىن تۋعىزدى. قىستا قاردىڭ از جاۋۋى مەن قۋاڭشىلىقتان جەرگىلىكتى شاتت- ءال- اراب وزەنىندەگى تۇز مولشەرى ارتىپ، تىرشىلىك ءنارى ىشۋگە جارامسىز بولىپ قالعان. بيلىك سۋدى تازالايتىن ارنايى ستانسالار سالۋدى قولعا الدى. الايدا قۇنى 3 ميلليارد دوللارعا باعالانعان جوبانى ىسكە قوسۋ ءۇشىن كەمى 3 جىل قاجەت. سوندىقتان تۇرعىنداردىڭ سۋدى ۇنەمدەۋدەن باسقا امالى جوق. يراك - كليماتتىڭ وزگەرۋى ەڭ كوپ قاۋىپ توندىرەتىن بەس ەلدىڭ قاتارىنا كىرەدى. قازىردىڭ وزىندە-اق ەلدە قۇرعاقشىلىقتان ءبىرتالاي شابىندىق جەر كۋراپ، شارۋالار شىعىنعا باتىپ جاتىر. جەرورتا تەڭىزى 6 گرادۋسقا جىلىدى جەرورتا تەڭىزى 6 گرادۋسقا جىلىدى. بۇعان ەۋروپالىق وداق جانىنداعى كوپەرنيك اتىنداعى كليمات ورتالىعىنىنىڭ عالىمدارى جاساعان زەرتتەۋى دالەل. اسىرەسە، تەڭىزدىڭ يسپانيا مەن فرانسيا اۋماعىنا كىرەتىن بولىگى قاتتى ىسىعان. ول جاقتاردا ادەتتەگى 24 گرادۋس 30 گرادۋسقا دەيىن كوتەرىلدى.

سۋدىڭ جىلىنۋىنا اپتاپ ىستىق سەبەپ. ساراپشىلار بۇل قۇبىلىس تەڭىزدىڭ ەكوجۇيەسىنە كەرى اسەر ەتۋى مۇمكىن دەيدى. ياعني مارجاندار، بالدىرلار، بالىق جانە ۇلۋدىڭ كەيبىر تۇرلەرىنە كۇيىپ كەتۋ قاۋپى ءتونىپ تۇر. چاد كولىنىڭ %95 ءى تارتىلىپ قالدى افريكادا دا كليماتتىق وزگەرىستىڭ سالدارى وتكىر سەزىلىپ جاتىر. قۋاڭشىلىقتان چاد، نيگەر، كامەرۋن جانە نيگەريا سەكىلدى 4 ەلدىڭ شەكاراسىن ءبولىپ تۇرعان چاد كولى تارتىلىپ، ءتۇبى كورىنە باستادى. وتكەن عاسىردىڭ 60 -جىلدارى ونىڭ اۋماعى 26 مىڭ شارشى شاقىرىم بولعان ەدى. قازىر سونىڭ 95 پايىزى تارتىلىپ قالعان. بۇعان جاھاندىق كليماتتىڭ جىلىنۋىنان بولەك ايدىنعا قۇياتىن وزەن سۋىن اۋىل شارۋاشىلىعىنا كوپتەپ پايدالانۋ دا اسەر ەتكەن. ماماندار ءتيىستى شارالار دەرەۋ قولعا الىنباسا، كولدەگى تىرشىلىكتىڭ جويىلىپ كەتۋ قاۋىپى بار دەيدى. بۇل ايدىندا ايگىلى تەڭىز سيىرى- لامانتين مەكەن ەتەدى. عالىمدار بۇل قۇبىلىستى توقتاتۋ ءۇشىن الەم ەلدەرى شۇعىل كومىرتەگى شىعارىندىلارىن ازايتىپ، سۋدى پايدالانۋ ساياساتىن وزگەرتۋى ءتيىس، - دەيدى. 

 https://24.kz