جاڭا جىلدى ءارتۇرلى ۋاقىتتا تويلايتىن ەلدەر

جاڭا جىل - الەم حالقىنا ورتاق مەرەكەلەردىڭ ءبىرى. ءبىراق، ول ءبىز ويلاعانداي 1- قاڭتاردا تويلانا بەرمەيدى. كەيدە تابيعات قۇبىلىسى دا جاڭا جىلدىڭ ءار ءتۇرلى ۋاقىتتا تويلانۋىنا ءوز اسەرىن تيگىزەدى ەكەن. سونىمەن، كوپتەن بولەك جاڭا جىل تويلايتىن ەلدەر قايسى؟

قىتاي جاڭا جىلدى اقپاندا قارسى الادى

قىتايداعى جاڭا جىل كوكتەمنىڭ باستاۋى رەتىندە تويلانادى. ونى اي فازاسى ارقىلى بەلگىلەيدى. قىتايلىقتار مىندەتتى تۇردە قىزىل ءتۇستى كيىم كيىپ، ۇيلەرىن ساندەپ، سول ءتۇنى شارتىلداق اتىپ، فەيەرۆەركتەر جاعادى. ءۇيدىڭ ىشىن جيناستىرىپ، باقىت ءۇشىن ورىن قالدىرادى. ال كەشكى اسقا ءۇيدىڭ بارلىق قۇرامى تۇگەل وتىرۋ كەرەك. الىستا وقىپ، جۇمىس جاسايتىندار مىندەتتى تۇردە وسى كۇن ءۇشىن ۇيىنە قاراي جولعا شىعادى.

جاپونياداعى بىر ايلىق جاڭا جىل

كۇنشىعىس مەملەكەتى جاڭا جىلدى گريگورياندىق كۇنتىزبە بويىنشا تويلايدى. مەرەكە 25-جەلتوقساندا باستالىپ، وتىز كۇنگە دەيىن ۇلاسىپ جاتادى. ولار ساۋلىق، بايلىق، ماحاببات بەلگىسى رەتىندە ۇيلەرىن بامبۋك، الشا بۇتالارى جانە شىرشامەن ساندەيدى. بۇل ايدا جاپوندار مىندەتتى تۇردە شىركەۋگە سوعىپ، قۇدايدان باقىت پەن دەنساۋلىق سۇرايدى. ال جاڭا جىل كۇنى ءبىر-بىرىنە قوناققا بارىپ، نانداردى اق پەن القىزىل تۇسكە بويايدى. اق پەن القىزىل تۇستەر ساتتىلىك اكەلەدى دەپ سەنەدى.

تايلاندتىڭ جاڭا جىلى 13- ساۋىردە تويلانادى

سونگكران دەپ اتالاتىن تايلىق جاڭا جىل كونە ءۇندى استرولوگيالىق كۇنتىزبە بويىنشا جىل اۋىسقاندا، جاڭبىر ماۋسىمىندا تويلانادى. ولار بۋددالىق موناحتاردى مەرەكەلىك اسقا شاقىرىپ، بۋددا مۇسىندەردى راۋشان مەن جاسمين جاپىراقتارى ارالاسقان سۋمەن جۋادى. بۇل كۇنى قۇرعاق قالاتىن ادام جوق. تايلىقتار كوشەدەن ءوتىپ بارا جاتقاندارعا اق ساز بەن تالك قوسىلعان سۋ شاشادى. بۇل - ءبىر جىلدا بويدا جينالعان نەگاتيۆتەن ارىلتۋعا كومەكتەسەدى دەگەننەن شىققان. جۇرگىنشىنىڭ ارتىنان نە يىعىنان سۋ توگۋ - باقىت تىلەۋشى دەگەندى بىلدىرەدى.

بيرمالىقتاردىڭ دا جاڭا جىلى ساۋىردە وتەدى (ناقتى كۇندى ۇكىمەت بەلگىلەيدى)

بيرمالىقتاردىڭ جاڭا جىلى 12 مەن 17- ءساۋىر ارالىعىندا وتەدى. بۇل مەرەكەنىڭ جەرگىلىكتى اتاۋى - تيندجان. ولار جاڭبىر قۇدايىنىڭ نازارىن وزدەرىنە اۋدارتۋ ءۇشىن بۇل كۇندى ساۋىق-سايرانمەن وتكىزەدى. جاستار ۇلكەندەرگە قۇرمەت بىلدىرىپ، شاشىن بۇرشاق پەن ءشوپ تامىرلارىنان جاسالعان سۋسابىنمەن جۋىپ بەرەدى. سونىمەن قاتار, سۋ قويمالارىنداعى بالىقتاردى قۇتقارىپ، ۇلكەن كولدەرگە جىبەرۋ ءداستۇرى بار. ول «مەنى ون رەت قۇتقارۋ ءۇشىن، سەنى ءبىر رەت قۇتقارامىن» دەگەندى بىلدىرەدى ەكەن.

ءۇندىستاندا جاڭا جىل بىرنەشە رەت تويلانادى

جاڭا جىلدى ءۇندىستان سەكىلدى بىرنەشە رەت قارسى الاتىن مەملەكەت جوق. ۇندىلەردىڭ ءداستۇرلى گۋدي-پادۆا جىلى ناۋرىز ايىندا اتالىپ وتىلەدى. كوپتەگەن شتاتتاردا جاڭا جىلدى سول جەردە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان حالىقتاردىڭ ءداستۇرلى كۇنتىزبەسىنە بايلانىستى وتكىزەدى. ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ىرىلەرى - بەنگال جاڭا جىلى، حوپي. بوياۋلار فەستيۆالى كوكتەمنىڭ باسىندا تويلانادى. بىرىنشى كەشتە حوليك ايەل قۇدايىنىڭ تۇلىپىن جاعىپ، ادامدار بىرىن-ءبىرى اشىق بوياۋلارمەن شومىلدىرىپ، ءماز-مەيرام بولىسادى.

ەفيوپيانىڭ جاڭا جىلى 11- قىركۇيەك

جاڭبىر ماۋسىمى اياقتالاتىن ۋاقىتتا (11-قىركۇيەكتە) ەفيوپيا مەملەكەتى جاڭا جىل - ەنكۋتاتاشتى تويلايدى. ولار ۇلكەن الاڭعا جينالىپ ەۆكاليپت پەن شىرشا اعاشتارىن تۇرعىزىپ، جاعادى. سوسىن ورتەنگەن اعاشتىڭ باسى قاي جاققا قۇلايتىنىن قاراپ تۇرادى، جانعان بورەنە قۇلاعان بەتتە ءونىم مول بولادى دەگەنگە سەنىمنىڭ نىشانى. مەيرام كۇنى ەفيوپيالىقتار ۇلتتىق كيىمدەرىمەن شىركەۋگە بارۋ ءداستۇرى بار. بالالار گۇل تۇپتەرىن كورشىلەرگە تاراتىپ، اقشالاي سىيلىق الادى. قىزدار ءان ايتسا، ۇلدار سۋرەت سالادى ەكەن.

يزرايلدىڭ جاڭا جىلى كۇزدە

ەۆرەيلەردىڭ جاڭا جىلى روش حا-شانا قىركۇيەكتە نەمەسە قازان ايىندا كەلەدى. ماسەلەن، ولار بيىل 5779 جىلدى قارسى الدى. بۇل مەيرام كۇنى «ءومىر كىتابىنا» جازىلىپ، بىر-بىرىنە اق تىلەكتەرىن جاۋدىرادى. سول سياقتى بالعا باتىرىپ الما جەۋ ءداستۇرى بار. ول جىلدىڭ ءتاتتى بولۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى دەيدى. ولاردىڭ سەنىمىنشە وسى كۇنى ادام جاراتىلىپ، جۇماقتان قۋىلعان ەكەن.

گرەكياداعى قاسيەتتى ۆاسيلي كۇنى

1- قاڭتار گرەكتەر ءۇشىن تەك جاڭا جىل ەمەس، جارلىلاردى جەبەۋشى ۇلى ۆاسيلي كۇنىن ەسكە الۋ مەرەكەسى. بۇل كۇننىڭ باستى تاعامى - جاڭعاق پەن جيدەك قوسىپ ازىرلەنگەن ۆاسيلوپيت ءبالىشى. ونىڭ ىشىنە مىندەتتى تۇردە «باقىت اكەلەتىن» تيىن سالىنادى. تيىن بۇيىرعان ادام سول جىلى ەڭ باقىتتى جان بولادى دەگەندى بىلدىرەدى. اڭىز بويىنشا قاسيەتتى ۆاسيليي وسىلاي ءوز بايلىعىن كەدەي جاندارعا ۇلەستىرگەن ەكەن. گرەك بالالارى جاڭا جىلدىق سىيلىقتى سانتا-كلاۋس نەمەسە اياز اتادان ەمەس، سول ۇلى ۆاسيليدەن كۇتەدى. بالالار تاڭەرتەڭ توسىن سىيعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن تۇندە ءوز كەبىستەرىن وشاق اۋىزىنا قويىپ كەتەدى.

شوتلانديادا جاڭا جىلى – 31- قازاننان 1- قاراشاعا قاراعان ءتۇن

ساماين - بۇل ءونىم جيناۋ ماۋسىمى ءوز مارەسىنە جەتكەندە، جاڭا جىلدىڭ باسىن بىلدىرەتىن كونە كەلتتەردىڭ مەرەكەسى. وت، بىلتە شامىن جاعۋ بۇل كۇننىڭ باستى اتريبۋتتارى. وتتىڭ ورتاسىنان مالدارىن ايداپ ءوتىپ، وزدەرى دە سەكىرىپ جاتادى. كەلت ۇلتتارىندا، شوتلانديا، يرلانديا مەن مەن ارالىندا 31- قازاننان 1- قاراشاعا قاراعان ءتۇن جىلدىڭ باسى بولىپ ەسەپتەلەدى.

ۇلى بريتانيادا جاڭا جىلدى 14- قاڭتاردا تويلايتىن حالىقتار بار

پەمبرۋكشير مەن گۆاۋن الابىندا ەسكى داستۇرمەن كەلە جاتقان حالىق تۇرادى. بارلىق ۇلى بريتانيا گريگوريان كۇنتىزبەسىنە كوشكەنىنە قاراماي، ولار 1752-جىلدى تويلاپ وتىر. گۆاۋن الابىنا جاڭا جىل 13- قاڭتاردا كىرەدى. بۇل كۇنى بالالار ۋەلس تىلىندە ەسكى اندەر ايتىپ، سىيلىقتار الۋ ءۇشىن كورشىلەرگە سوعادى.

ەسكى جاڭا جىل قايدان شىققان؟

ەسكى جاڭا جىل يۋليان كۇنتىزبەسىنەن گريگوريان كۇنتىزبەسىنە كوشۋ بارىسىندا پايدا بولعان. ولاردىڭ ايىرماشىلىعى اراسىنداعى 13 كۇن. ياعني، قاڭتاردىڭ 13-نەن 14 قاراعان ءتۇنى تويلانادى. بۇل مەيرام رەسەي مەن كەڭەس وداعىنىڭ قۇرامىندا بولعان بىرنەشە مەملەكەتتە تويلانادى. وعان قوسا، كوسوۆو، بوسنيا مەن گەرتسەگوۆينا مەن چەرنوگوريادا مەرەكەلەنەدى. ماكەدونيادا ەسكى جاڭا جىلدى كوشەدە قارسى الۋ ءداستۇرى بار. كورشىلەر ۇستەلدى دالاعا الىپ شىعىپ، داستارحان جايىپ قارسى الادى. ال شۆەتساريادا بۇل كۇندى «ەسكى قاسيەتتى سيلۆەستر» كۇنى دەپ اتايدى. ال سەربيادا سەربتىك جاڭا جىل دەگەن اتاۋعا يە. جاپونياداعى ەسكى جاڭا جىل - ريسسيۋن، كوكتەمنىڭ باسى بولىپ ەسەپتەلەدى.

el.kz