چەحيادا مينيستر بولعان قازاق قىزىنىڭ كىم ەكەنىن بىلەسىز بە؟

ءبىلىم قۋىپ، قىزمەتتەن جەتىستىككە جەتكەن قازاق قىز-كەلىنشەكتەرى از ەمەس.

بۇگىن وقىرمان نازارىنا چەحيادا مينيستر بولعان قازاق قىزى ءجاميلا الماس قىزى تۋرالى مالىمەت ۇسىنامىز.

ول 1962-جىلى 6- اقپاندا الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى الماس وردابايەۆ - ساۋلەتشى، مادەنيەتتانۋشى، ەتنوگراف. ال اناسى - راۋزا سەمبايەۆا حيميا سالاسىنىڭ عالىمى. ناعاشى اتاسى ءابدىحاميت سەمبايەۆ - كەزىندە قازاقستاندا ءبىلىم ءمينيسترى بولعان ساياسي تۇلعا.

2007-جىلى «ازاتتىق» راديوسىنا بەرگەن سۇحباتىندا ءجاميلا حانىم قازاقستان مەن قىرعىزستاننىڭ شەكاراسىندا ورنالاسقان قاراقۇرىم اۋىلىنداعى اتامەكەنى تۋرالى بىلايشا ەسكە العان:

«...مەن ءۇشىن قاراقۇرىم اۋىلىنىڭ ماڭىزى وتە ەرەكشە. قاراقۇرىمدا مەنىڭ اتام، ياعني اكەمنىڭ اكەسى تۋىپ-وسكەن. سوندىقتان اتامەكەن دەگەندە مەنىڭ ەسىمە ءجيى تۇسەتىن جەر - ءوزىم تۋىپ، بالالىق شاعىم وتكەن اسەم دە سۇيىكتى قالا الماتى ەمەس، الدىمەن، سول قاراقۇرىم اۋىلى كوز الدىما ەلەستەيدى».

اكەسى الماستىڭ جۇمىس جاعدايىمەن ءجاميلا ماسكەۋگە قونىس اۋدارادى. 1986-جىلى ءبىرىنشى مەديتسينالىق ينستيتۋتىنىڭ 1-ەمدەۋ فاكۋلتەتىندە جوعارى ءبىلىم الادى. 1985-1987-جىلدارى اتالعان ينستيتۋتتىڭ پسيحياتريا كافەدراسىندا عىلىمي قىزمەتكەر جانە وقىتۋشى مىندەتتەرىن اتقارادى.

ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىندەگى وقۋ كەزىندە چەح جىگىتىمەن تانىسادى. بولاشاق جارىمەن كەڭەس وداعىنان چەحوسلاۆاكياعا قونىس اۋدارعان قازاق قىزى 1987-جىلى پراگا قالاسىندا اسپيرانتۋرادا وقىدى. 1988-جىلدىڭ قاڭتارىندا ميلوسلاۆ ستەحليكپەن شاڭىراق كوتەرىپ، سول كەزدەگى چەحوسلاۆاكيانىڭ حومۋتوۆ قالاسىندا تۇردى. 1992-جىلى چەحوسلاۆاكيا ازاماتتىعىن الدى. 1997-جىلى جۇبايىمەن بەلگىلى ءبىر سەبەپپەن اجىراسقان. كاميلا جانە اسان ەسىمدى ۇل-قىزدارى بار.

1989-1992-جىلدارى حومۋتوۆ قالاسىندا بەلدى دارگىەر-پسيحياتر، 1992-1997-جىلدار ارالىعىندا پراگا حالىق دەنساۋلىق ساقتاندىرۋ ورتالىعىندا جانە مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ينستيتۋتىندا عىلىمي قىزمەتكەر بولىپ جۇمىس ىستەدى.

چەحيانىڭ تۇڭعىش وزگە ۇلتتى ءمينيسترى بولعان قازاق قىزى 2009-جىلى مينيستر قىزمەتىنەن كەتۋىنە جانە ۇكىمەتكە كەلمەي تۇرىپ، ونىڭ قاتتى سىنىنا ۇشىراعان يرجي چۋنەكتىڭ ۆيتسە-پرەمەرلىكتەن بوساۋىنا نە سەبەپ بولعانىن ءبىر سۇحباتىندا بىلايشا باياندايدى:

«2009-جىلعى ساياسي داعدارىستىڭ اسەرىنەن ۇكىمەتتى ساقتاپ قالۋعا ساياسي قاجەتتىلىك تۋدى. مۇندا پرەمەر-مينيستر ميرەك توپولانەك بۇرىننان بەلگىلى تاجىريبەنى قولداندى. ونداي تاجىريبەنى ۋاقىتىندا سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيانىڭ ۇكىمەتى دە كابينەت مۇشەلەرىنىڭ ءبىر بولشەگىن، ياعني ءار پارتيادان ءبىر نەمەسە ەكى ءمينيستردى اۋىستىرۋ ءۇشىن پايدالانعان بولاتىن. ميرەك توپالانەك ءوز پارتياسىنان ەكى، حريستياندىق دەموكراتتاردان ءبىر ۇكىمەت مۇشەسىن اۋىستىردى. سوڭعىسى - ۆيتسە-پرەمەر يرجي چۋنەك. ولاردىڭ وزدەرى ونى اۋىستىرعىسى كەلمەدى. ءبىراق ءبىز ونى اۋىستىرۋدى تاباندى تۇردە تالاپ ەتتىك. ويتكەنى ءبىزدىڭ ۇكىمەتكە يرجي چۋنەكتىڭ ناسىلشىلدىگى كوپ كەدەرگى كەلتىردى. سول سەبەپتى دە جاسىلدار پارتياسى ۇكىمەت قۇرامىنىڭ جاڭارۋىن تالاپ ەتتى. ءبىز وسى تالابىمىزدى ايتىپ، باسپا ءسوز ءماسليحاتىن وتكىزگەن كۇننىڭ ەرتەڭىندە يرجي چۋنەكتىڭ ءوزى ۇكىمەت قۇرامىنان كەتەتىنىن مالىمدەدى. ءبىز ءۇشىن ونىڭ كەتۋى مەن بىرنەشە ءمينيستردىڭ اۋىسۋى ساياسي تازارۋ ىسپەتتەس ەدى، سول ءۇشىن ءبىز قۇرباندىق جاساعانداي بولدىق. بۇل وتە ماڭىزدى ەدى. سەبەبى يرجي چۋنەك ءبىر ءوزى بۇكىل ۇكىمەتتىڭ اياعىنا تۇساۋ بولىپ وتىردى. دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە كولىك مينيسترلەرىنىڭ اۋىسۋى دا وتە ماڭىزدى بولدى. جاسىلدار پارتياسى، سونىڭ ىشىندە مەن دە بارمىن. ارينە، ول وزگەرىستى قولدادى».

ساياسي مانسابىن ءجاميلا ستەحليكوۆا 1998-جىلى حومۋتوۆ قالاسى ۋاكىلدىگىنىڭ مۇشەسى بولىپ باستاعان. سوڭعى ەكى سايلاۋدا حومۋتوۆ قالالىق اكىمدىگىنىڭ مۇشەسى بولدى. 2006-جىلى جەرگىلىكتى ۋاكىلدىكتەر سايلاۋىنان بەرى ۋاكىلدىكتىڭ شاعىن ۇلتتار جونىندەگى كوميسسياسىن باسقاردى. «جاسىلدار» پارتياسىنىڭ قالالىق ءتورايىمى، ولكەلىك ۇيىمىنىڭ ءتورايىمى جانە پارتيانىڭ بۇكىلرەسپۋبليكالىق كەڭەس مۇشەسى قىزمەتتەرىن اتقاردى.

2007-جىلدىڭ 9- قاڭتارىندا چەحيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ميرەك توپوانەكتىڭ جارلىعىمەن ادام قۇقىقتارى جانە شاعىن ۇلتتار ماسەلەسى جونىندەگى ءمينيسترى بولىپ تاعايىندالعان ءجاميلا الماس قىزى بۇل قىزمەتىنەن 2009-جىلى قاڭتاردا ءوز ەركىمەن كەتەدى. كەيىن ەكس-مينيستر چەحيانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ جەتەكشى قىزمەتكەرى، «جاسىلدار» پارتياسىنىڭ جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ساياساتتاعى مانسابىن ابىرويلى جالعاستىرىپ كەلەدى.

«قازاق» گازەتىنىڭ 2019-جىلى سانىندا جاريالانعان سۇحباتىندا ول قازاقستانعا جيى كەلىپ تۇراتىنىن ايتقان.

«البەتتە، قازاقستان - ءوز ءۇيىم، ال چەحيا - ەكىنشى وتانىم، جانۇيامنىڭ مەكەنى. مەنىڭ كەلبەتىم قازاققا دا، ەۋروپالىققا دا كەلەدى جانە ول ەكەۋى ءبىر-بىرىمەن كەرەمەت ۇيلەسىپ تۇر. قازاقستانعا ءجيى بارىپ تۇرامىن، بيىل دا بارۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. ارينە، قازاقستاندا بولىپ جاتقان جاعدايلاردىڭ، جاڭالىقتاردىڭ بارىنەن حاباردارمىن. قازاقستان ءوسىپ-وركەندەۋ ۇستىندە، مەن وعان وتە قۋانىشتىمىن. سىرتتا جۇرسەم دە، ەلىمنىڭ تىلەكشىسىمىن»، - دەپ جاۋاپ بەردى ول.

دەرەككوز:

«قازاق» گازەتى،

2016-جىلى، شىلدە ايىنداعى ءنومىرى