حالىقتىڭ قالاعا شوعىرلانۋى جىل سايىن ارتا تۇسەدى
استانا. KAZINFORM - كەيىنگى جارتى عاسىردا الەم حالقىنىڭ سانى ەكى ەسە ءوستى. قازىر جاھان جۇرتىنىڭ 45 پايىزى قالادا، 35 پايىزى از قونىستانعان اۋدانداردا، قالعان 20 پايىزى اۋىلدىق جەرلەردە تۇرادى. بۇدان بايقايتىنىمىز، حالىقتىڭ كوپ بولىگى اۋىلدان قالاعا اعىلىپ جاتىر.
بىلتىرعى جەر شارى اتلاسىن زەرتتەۋلەر وسىنى ايعاقتاپ وتىر. مالىمەتكە قاراعاندا، كۇن سايىن شامامەن 180 مىڭ ادام اۋىلدان قالاعا كوشەدى. سۇرانىسقا ساي كەيىنگى جىلدارى شاعىن قالالار دا قاپتاپ كەتكەن. مىسالى، وسىدان 50 جىل بۇرىن جەر شارىندا 6,5 مىڭعا جۋىق شاھار بولسا، قازىر ولاردىڭ سانى 11 مىڭنان اسادى. الەمدىك ەنەرگيانىڭ 75 پايىزىن ءدال وسى قالالار تۇتىنادى. بۇل 75 پايىز پارنيكتىك گازدار شىعارىندىلارىنىڭ اۋاعا تاستالۋىنا سەبەپشى بولادى. ول كليماتتىڭ وزگەرۋىنە اكەلىپ، تابيعي اپاتتىڭ جيىلەۋىنە، تەڭىز دەڭگەيىنىڭ كوتەرىلىپ، ءتۇرلى جاندىك ارقىلى تارالاتىن اۋرۋلاردىڭ وسۋىنە ىقپال ەتەدى.
امەريكادا حالىق قالالاردا كوپ شوعىرلانعان
بيىل الەمدە ۋرباندالۋ دەڭگەيى %58- عا جەتتى. ەڭ جوعارى كورسەتكىش سولتۇستىك جانە لاتىن امەريكاسى، كاريب ايماعىندا بايقالدى. بۇل وڭىرلەردە حالىقتىڭ %80- دان استامى شاھارلاردا قونىستانعان. مۇنان كەيىنگى ورىنعا ەۋروپا جايعاسقان. كارى قۇرلىقتا تۇرعىنداردىڭ قالالاردا شوعىرلانۋى %76- دى قۇرايدى.
ال ازيادا ۋربانيزاتسيا كورسەتكىشى %53- دى قۇراسا، افريكادا كەرىسىنشە قالالارداعى تۇرعىنداردىڭ قاراسى اۋىلدىق جەرلەردەگى حالىقتىڭ جارتىسىنا دا جەتپەيدى.
افريكا قالالارىندا رەتسىز قونىستانۋ كوپ
افريكا دەمەكشى، قارا قۇرلىقتا 700 ميلليون ادام انتيسانيتاريالىق جاعدايدا ءومىر سۇرەدى. ازيا مەن ەۋروپانىڭ ءىرى مەگاپوليستەرىندە بيىك عيماراتتار سالىنىپ جاتسا، افريكا قالالارى جوسپارسىز بەيبەرەكەت ۇلعايۋدا. ينفراقۇرىلىم حالىقتىڭ كوبەيۋىنە ساي ىلەسە الماي وتىر. كارىز جۇيەسى مەن قالدىقتاردى وڭدەۋ سالاسىندا قيىندىقتار كوپ. سالدارىنان ونداعى ادامداردى اۋىز سۋ، ەلەكتر قۋاتىمەن قامتاماسىز ەتۋ قيىنعا سوعادى.
د د س ۇ كەلتىرگەن مالىمەتىنە قاراعاندا، دامۋشى ەلدەردە جىل سايىن ساپاسىز جولداردان 500 مىڭ ادام كوز جۇمادى.
توكيو - الەمدەگى ەڭ ءىرى مەگاپوليس
مۇنداي ماسەلەگە تاپ بولىپ وتىرعان الەمدەگى ەڭ ءىرى مەگاپوليس توكيودا شامامەن 37 ميلليون ادام تۇرادى. دەسە دە حالقى ونسىزدا اۋزى-مۇرنىنان شىعىپ جاتقان شاھارعا اۋىلدان اعىلعان ادام سانى ازايماي وتىر. مىسالى، بىلتىر توكيوعا الىس-جاقىن اۋىل-ايماقتان 80 مىڭعا جۋىق ادام كوشىپ بارعان. ويتكەنى شاھار الەمدەگى قارجى، ساۋدا-ساتتىق، جوعارى تەحنولوگيالار بويىنشا باستى ورتالىق سانالادى. ءبىراق تۇرعىن سانى ارتقان سايىن ەنەرگيا تۇتىنۋ كولەمى ۇلعايىپ، كومىرقىشقىل گازى قالدىقتارىنىڭ كوبەيۋىنە اكەلىپ وتىر. وسىنىڭ كەسىرىنەن جىل سايىن لاس اۋادان شاھاردا 60 مىڭ ادام كوز جۇمادى.
ءۇندىستان حالقىنىڭ %35- ى قالادا تۇرادى
ءۇندىستاندا حالىقتىڭ %35- ى قالالىق ايماقتاردا تۇرادى. جىلدام ءجۇرىپ جاتقان ۋرباندالۋ ناتيجەسىندە ەلدىڭ بەس قالاسى الەمدەگى ەڭ تەز ءوسىپ كەلە جاتقان 15 ءىرى ورتالىقتىڭ قاتارىنا ەندى. 2030 -جىلعا قاراي نيۋ- دەلي تۇرعىن سانى بويىنشا توكيونى باسىپ وزادى دەگەن بولجام بار. اسىرەسە شاعىن قالادان الىپ شاھارعا قونىس اۋداراتىن ادامداردىڭ ۇلەسى كوپ بولادى.
