«دۇيسەنبىدەن باستايمىن» سيندرومى. جاڭا ءىس باستاعىسى كەلگەن ادام نەلىكتەن دۇيسەنبىنى تاڭدايدى؟

  مويىنداڭىزشى.. . ومىرىڭىزدە ءبىر رەت بولسىن جاڭا ءىس باستاۋدى دۇيسەنبىگە قالدىردىڭىز عوي، ءيا؟

اپتا باسى سيمۆوليكالىق تۇرعىدا جاڭا ءىستى قولعا الۋعا سۇرانىپ تۇرعانمەن، بۇل ءسوزدى ءجيى جالاۋلاتۋدىڭ پسيحولوگيالىق- مەنتالدىق استارى بارىن دا ۇمىتپاڭىز. زاماناۋي پسيحولوگيا عىلىمى مۇنداي ارەكەتتەردى «ءومىردى كەيىنگە شەگەرۋ» سيندرومىنا تەليدى، دەپ جازادى Egemen.kz.

ءبىر ءىستى تىندىرىپ، جاڭا ادەت قالىپتاستىرۋعا قۇلشىنىس بەلسەندى بولىپ قوس بىلەك تۇرىلگەندە «دۇيسەنبىدەن باستايمىن» ءسوزى ويىڭىزدا جىلت ەتە قالادى. وزىڭىزگە بەرىلگەن ۋادەنى ۋاقتىلى ورىنداپ كەتسەڭىز بۇل ارەكەتتەن قاۋىپ جوق. الايدا زەرتتەۋشى- عالىمدار مۇنداي ارەكەت ات توبەلىندەي عانا ادامدار توبىنا ءتان ەكەنىن جاسىرمايدى.

1997 -جىلى پروفەسسور، پسيحولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ۆلاديمير سەركين پلانەتانىڭ سولتۇستىگىندە عۇمىر كەشەتىن تۇرعىندارىنىڭ پسيحولوگياسىن زەرتتەپ ءجۇرىپ كوپشىلىكتىڭ «جاقسى كۇندەر ءالى الدا، قازىر قينالا تۇرۋىم كەرەك» دەپ ويلايتىنىن بايقايدى. كەيىن وسى تۇسىنىككە ساي كەلەتىن «ءومىردى كەيىنگە شەگەرۋ سيندرومى» ۇعىمىن پسيحولوگتار تەرمينولوگياسىنا ەنگىزەدى. ولاردىڭ كوبىسى جاڭا ءىستى دۇيسەنبىدەن باستاۋدى ءجون كورەدى.

ۆلاديمير سەركين ادامداردىڭ ءوزىن وسىلاي الداۋسىراتۋىنا بىرنەشە فاكتور اسەر ەتەتىنىن انىقتاعان:

تۇقىم قۋالاۋ؛

قورشاعان ورتا؛

وتباسىندا بەرىلگەن تاربيە؛

ادامنىڭ وزىنە سەنىمىنىڭ تومەن بولۋى؛

ەموتسيالىق تۇراقسىزدىق.

عالىم ءومىر ءسۇرۋدى كەيىنگە ىسىرۋ مەن دۇيسەنبىدەن باستاۋ دەرتىن «سپەتسيفيكالىق نيەۆروز» دەپ اتاعان.

«دۇيسەنبىدەن باستاۋ دەرتى» العا قويعان ماقساتى ناقتىلانباعان، جوسپارسىز ءومىر سۇرەتىن ادامدارعا ءتان.

ولار تاۋەكەل ەتپەيتىن، كەلەشەككە، ءوز كۇشىنە كۇمانمەن قارايتىن ادامدار توبى.

جاڭا اپتادان ءىس باستايمىن دەپ بەكىنىپ، كەلەسى دۇيسەنبىگە قالدىرا بەرەتىن ادامدارعا ءتان قاسيەتتەردىڭ كوش باسىندا - جالقاۋلىق تۇر.

جالقاۋ ادامنىڭ العاشقى سيپاتى - تاڭەرتەڭ وياتقىشتى ءسوندىرىپ، ۇيقىدان تۇرۋدى 10-15 مينۋتقا شەگەرە بەرۋ ارەكەتى.

ەموتسيالىق كۇيزەلىستە جۇرگەن ادامدار دا ءىسىن دۇيسەنبىدەن باستاۋعا بەيىم تۇرادى. ءدال قازىرگى كەزەڭمەن ەمەس، كەلەر ۋاقىتپەن ءومىر سۇرگەندى ۇناتادى. وسىلايشا بۇگىنگى كۇننىڭ بەرەرىن ۋىسىنان شىعارىپ الاتىنىن ەسكەرمەيدى. بۇل ساناتقا جاتاتىن ادامدار توبىندا فيزيكالىق، مەنتالدىق شارشاۋ سالدارىنان ءومىر سۇرۋگە قۇلشىنىس ازايىپ، سالدارىنان دۇيسەنبىدەن باستاۋ دەرتى دەندەيدى.

ناقتى جوسپارسىز ءجۇرۋ، داعدى، تىرلىكتى تىندىرۋعا قىسقا جانە ۇزاق مەرزىمدى ۋاقىت بەكىتپەۋ دە ءار جۇمىستى دۇيسەنبىگەن شەگەرۋگە يتەرمەلەيدى.

«قاناعات قارىن تويدىرادى». الايدا وسى تۇجىرىمدى باعدار ەتىپ بويىڭىزداعى كۇشكە قازىرگىدەن دە بيىك مەجەنى باعىندىرۋعا تۇساۋ سالىپ ءجۇرۋىڭىز دە مۇمكىن. ادەتتە مۇنداي ادامدار «ماعان وسى دا جەتەدى»، «شۇكىر، تابىسىم ءومىر سۇرۋگە جەتىپ جاتىر» ت. س. س سوزدەردى ءجيى قولدانادى.

ماماندار «دۇيسەنبىدەن باستايمىن» دەرتىن جەڭۋدىڭ جالعىز جولى وزىڭمەن جۇمىس ىستەۋ دەپ تۇسىندىرەدى. وزىڭىزگە تالاپشىل بولىڭىز. «وزىڭمەن كۇرەس» قاشاندا جەتىستىككە، جاقسى ومىرگە جەتەلەيدى.

دانا مىرزاقادىر

egemen.kz