ءومىرى شىتىرمانعا تولى ەرنەست حەمينگۋەي
استانا. قازاقپارات - ⅩⅩ عاسىر ادەبيەتىنە اسەر ەتكەن تۇلعالاردىڭ ءبىرى، نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ەرنەست حەمينگۋەي.
ايگىلى جازۋشى قىسقا- نۇسقا جازاتىن ستيلىمەن ەرەكشەلەنگەن. ونىڭ شىعارماشىلىعى عانا ەمەس، ءومىرى دە شىتىرمانعا تولى. جازۋشى جايلى قىزىق دەرەكتەردى ۇسىنامىز.
ەرنەست ميللەر حەمينگۋەي (1899 - 1961 -جىلدارى) - امەريكاندىق جازۋشى، سوعىس ءتىلشىسى، ادەبيەت سالاسىنداعى 1954 -جىلعى نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى اتانعان.
حەمينگۋەي ءبىر جاعىنان روماندارى مەن كوپتەگەن نوۆەللالارى، ەكىنشى جاعىنان شىتىرمان جانە توسىن وقيعالارعا تولى ءومىرى ارقاسىندا كەڭىنەن تانىمال بولدى. ونىڭ قىسقا جانە قارقىندى ستيلدىك شىعارمالارى 20-عاسىر ادەبيەتىنە ايتارلىقتاي اسەر ەتكەن.
ول اۋقاتتى وتباسىندا تۋعان. اكەسى دارىگەر، شەشەسى وپەرا ءانشىسى.
ەرنەستىڭ اتىن ناعاشى اتاسىنىڭ قۇرمەتىنە قويعان. ءبىراق جازۋشىنىڭ ءوزى بۇل ەسىمىن ەشقاشان ۇناتپاعان.
بالا كۇنىندە شەشەسى ونى قىز سياقتى كيىندىرىپ، شاشىن العاش رەت التى جاسىندا العان. «قۋىرشاق» دەپ ەركەلەتكەن. جازۋشىنىڭ ءوزى ءبىر سۇحباتىندا شەشەسىن جەك كورگەنىن ايتادى.
اكەسى بالالارىن بەلبەۋمەن سابايتىن بولعان. ۇلىن ءتورت جاسىنان اڭعا شىعۋعا، بالىق اۋلاۋعا ۇيرەتەدى. وسىلاي وسكەن ەرنەست ءومىر بويى جابايى تابيعاتقا ساياحاتتاعاندى جاقسى كورگەن.
العاشقى قارۋىن اتاسى 12 جاسىندا سىيعا تارتقان. اتاسىنىڭ ەرتەگىسىن تىڭداپ وسكەن.
ءوز ايتقانىن ىستەيتىن بىربەتكەي، قىرسىق بالا بولعان.
شىعىس افريكاداعى سافاريلەردە ۇزاق ۋاقىت اڭ اۋلاۋدى ۇناتقان. 3 ارىستان، 27 انتيلوپا مەن بۋيۆول اۋلاعان.
جازۋعا وتىرعان كەزىندە جاڭعاق مايى مەن پياز قوسىلعان بۋتەربرود جەگەندى ۇناتىپتى. ءوزى دە تاماقتى ءدامدى ازىرلەگەن. ءتىپتى گازەتكە الما پيروگىنىڭ رەتسەپتىسىن دە جاريالاعان.
شىعارمالارىنىڭ كوبىسىن جاتىن بولمەسىندە جازعان. تىكەسىنەن تىك تۇرىپ جۇمىس ىستەگەندى ۇناتقان. ءبىر كۇندە جەتى قارىنداش تاۋىساتىن كەزدەرى بولعان.
كوپشىلىك الدىنا شىعىپ ءسوز سويلەۋدەن قاتتى قورقىپتى. وقىرمانى مەن سىنشىلاردىڭ ماقتاۋى مەن ماداعىنا سەنبەگەن.
اۆتوگراف بەرۋدى مۇلدە ۇناتپاعان. بىردە ءۇش اي بويى سوڭىنان قالماي قويعان وقىرمانىنا «جوق دەگەندى تۇسىنبەيتىن ءيتتىڭ بالاسىنا» دەپ قولتاڭبا بەرگەن ەكەن.
بىردە ءوزى ءجيى باراتىن كافەدەن دارەت سىندىراتىن پيسسۋاردى ۇرلاپ اكەتىپ، ۇيىنە ورناتىپ العان. كەيىن «ول كافەدە كوپ اقشا شاشقانىن، سوندىقتان ول زاتتى الۋعا قۇقىلى» ەكەنىن ايتقان.
تەڭىزدەن بالىق اۋلاعاندى ەرەكشە جاقسى كورگەن. اۋىن اكۋلالاردان قورعاۋ ءۇشىن كاتەرىنە پۋلەمەت ورناتادى. ءبىر كۇندە جەتى مارلين اۋلاپ، الەمدىك رەكورد جاڭارتقان.
كەڭەس اگەنتتەرىمەن جۇمىس ىستەسىپ، «ارگو» دەگەن اگەنت اتىن العان. ءبىراق اگەنت بولىپ جارىتپاعان.
مىسىقتى جاقسى كورگەن. التى تىرناعى بار سنەجوك اتتى سۇيىكتى مىسىعى بولعان.
ايەل زاتىنىڭ نازارىنان كەندە بولماعان. دوستارى مەن تانىستارىنا قانشا كوڭىلدەسى بار ەكەنىن، اۋقاتتى ارۋلارمەن كوڭىل جاراستىرعانىن ايتىپ ماقتانعاندى ۇناتىپتى. قورعاۋدى قاجەت ەتپەيتىن، سافاريگە بىرگە شىعاتىن مىقتى ايەلدەردى ۇناتقان دەسەدى.
ءتورت رەت ۇيلەنىپ، ءتورت ايەلىنە ءبىر- ءبىر كىتاپ ارناعان. ءبىرىنشى ايەلى حەدلي ريچاردسونعا - «كۇن شىعادى»، پولين پفايفەرگە - «تۇستەگى ءولىم»، مارتا گەللحورنا - «قوڭىراۋ كىم ءۇشىن سوعادى»، مەري ۋەلشكە - «اعاشتاردىڭ كولەڭكەسىندە وزەننىڭ ارعى جاعىندا».
ءومىر بويى ءوزىن باقىتسىزدىق قورشاپ جۇرگەندەي سەزىنگەن. اكەسى، اعاسى مەن اپكەسى، نەمەرەسى ءوز وزدەرىنە قول سالىپ قازا تاپقان.
ومىرىندە ءسىبىر جاراسى، بەزگەك، تەرى راگى، پنەۆمونيا، سۋسامىرمەن، گەپاتيتپەن، گيپەرتونيامەن اۋىرعان.
ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىندا پارانوياعا شالدىعىپ، ءوزىن ف ب ر(فەدارالدى تەرگەۋ بيۋروسى) اڭدىپ جۇرگەنىنە سەنىمدى بولعان. ءتىپتى اۋرۋحانادا ەمدەلىپ جاتقاندا دا دوسىنا حابارلاسىپ، ەمحانادا تىڭداۋ قۇرىلعىلارى ورناتىلعانىن ايتادى. 50 جىلدان كەيىن شىنىندا جازۋشىنىڭ سوڭىنا اڭدۋ سالىنعانى انىقتالادى.
1961 -جىلى، اۋرۋحانادان شىققاننان كەيىن ءوز مىلتىعىنان ءوز-وزىنە وق اتىپ، كوز جۇمادى. وسى ماركالى قارۋعا كەيىن جازۋشىنىڭ اتى بەرىلگەن.
