ءسوز سويىل - ازىلدەر

استانا. قازاقپارات - ستۋدەنت كۇندەرى كاكەن ەكى ساباقتان ازاردا-بەزەر بولاتىن. ءبىرى - «ازاماتتىق قورعانىس»، ەكىنشىسى - «اسكەري دايىندىق».

كەڭەس وداعى مەن ا ق ش اراسىنداعى جانتالاسا قارۋلانۋ باسەكەسى قىزىپ تۇرعان شاقتا بۇل پاندەردىڭ تۇكىرىگى جەرگە تۇسە مە. «ازاماتتىق قورعانىستى» جۇرگىزەتىن وتستاۆكاداعى پولكوۆنيك ستۋدەنتىنەن سىناق الىپ وتىرىپ:

- اتوم بومباسى جارىلعاندا نە ىستەيسىڭ؟ - دەپ ادەتتەگى سۇراعىن قويادى. سوندا كاكەن:

- ەكى تابىت ساتىپ الامىن، - دەپ جاۋاپ بەرىپتى. مۇنداي وقىستىقتى كۇتپەگەن وقىتۋشى:

- ە-ە، نەگە ەكەۋ؟ - دەپ قالىپتى.

- بىرەۋىن - سىزگە، بىرەۋىن - وزىمە، - دەگەن ەكەن ەكىنشى كۋرستىڭ ستۋدەنتى كاكەن قامزين.

ءبىر جاپىراق قاعاز

1973- جىل. ازيا-افريكا جازۋشىلارىنىڭ الماتىداعى بەسىنشى كونفەرەنسياسى. قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ءانۋار ءالىمجانوۆ كاكەنگە ۇلكەن ماجىلىسكە ارنايى شاقىرۋ بيلەتىن بەرەدى. الدىندا عانا ازات سۇلەيەۆ، تولەۋ شاحانوۆ، ەرمۇرات جارمۇحامەدوۆ سياقتى سابازدارمەن تۇسكى توياتتان ورالعان كاكەن راقمەتتىڭ ورنىنا ءانۋار تۇرلىبەك ۇلىنا:

- ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ كىتابىنا العى ءسوز سۇيكەپ تاستايسىز، شوقان الىمبايەۆقا پاتەر الىپ بەرەسىز، مۇقاعالي ماقاتايەۆتى ماسكەۋگە ليتينستيتۋتقا وقۋعا جىبەرەسىز، مۇرات اۋەزوۆتى دەليگە اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋگە اتتاندىراسىز، ال مىنا مەنى ءبىر جاپىراق قاعازبەن الداندىراسىز، - دەپ بازىناسىن ايتىپ قالىپتى.

ەسەك دامە

كاكەننىڭ قازاق ك س ر تەلەۆيزيا جانە راديو حابارى مەملەكەتتىك كوميتەتىندە قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن كەزى. ءبىر كۇنى باسشىلار ونى سول كەزدەگى سەلينوگرادقا ءىس ساپارعا اتتاندىرادى. وقيعا ونى اڭدي ما، الدە ول وقيعانىڭ ۇستىنەن تۇسە مە، ايتەۋىر سول ۋاقىتتا قالادا نەمىس اۆتونومياسىنىڭ قۇرىلۋىنا قارسى باس كوتەرۋ بۇرق ەتە تۇسەدى. ساپاردان ورالعان قىزمەتكەردى دەرەۋ كوميتەت ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى انۋاربەك شمانوۆ شاقىرىپ، جاعداياتتىڭ ەگجەي-تەگجەيىنە قانىعادى دا:

- شەرۋشىلەردىڭ ورتاسىندا ءوزىڭ بولدىڭ با؟ - دەيدى.

- قالاي بولمايىن؟ بولدىم. سولارعا قوسىلىپ، ايعايلاتىپ، ۇرانداتىپ الاڭدى ءۇش رەت اينالىپ شىقتىم.

- كاكەننىڭ مىناداي سوزىنە ءىشى قىلپ ەتە قالعان انەكەڭ:

- بۇنىڭدى مەنەن باسقا ەشكىم ەستىمەسىن! - دەپ شىر-پىر بولادى.

- انەكە، سىزگە سەنگەننەن كەيىن ايتىپ وتىرمىن. الدا-جالدا جيىرما بەس جىلعا ايدالىپ كەتسەم، ارتىمدا ەستەلىك جازار بىرەۋ قالار دەگەن ءۇمىت قوي، - دەپ كاكەن تومەن قارايدى.

الاش ارداقتىلارىنىڭ اجالى

جاس قالامگەردىڭ «جازۋشى» باسپاسىنىڭ پروزا بولىمىنە قىزمەتكە ورنالاسقان كەزى. تولەن قاۋپىنبايەۆ، بەرىك شاحانوۆ، الدان سمايىلوۆ سىندى بەلگىلى جازۋشىلار - ءبارى ءبىر بولمەدە وتىرادى. قۇمالاققا سولاي ءتۇستى مە، الدە باسقا سەبەپتەر بولدى ما، ايتەۋىر ونىڭ قولىنا عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ «جات قولىندا» رومانى تيەدى. باس رەداكتور مۇحتار ماعاۋين كوپ سوزباۋدى، تەزدەتىپ وندىرىسكە جىبەرۋدى مىقتاپ تاپسىرادى. ءبىر كۇنى جۇمىستىڭ قىزىپ جاتقان شاعىندا باسپا ديرەكتورى سايىن مۇراتبەكوۆ عابەڭنىڭ كەلىپ كەتسىن دەگەن سالەمىن جەتكىزەدى. كاكەننىڭ جۇرەگى زىرق ەتە قالادى. وسىنىڭ الدىندا عانا ليتو قىزمەتكەرلەرى شىعارماداعى تورعاي جانە سەمەي الاشورداسى تۋرالى بەتتەردى الدىرتىپ تاستاعان-دى. عابەڭ «كوسموس» سيگارەتىن بۋداقتاتا وتىرىپ، انا تاراۋشالاردىڭ قايدا كەتكەنىن سۇرايدى. سوندا كاكەن اسپاي-ساسپاي:

- عابە، الاش ارداقتىلارى جات قولىندا وپات بولدى، - دەيدى.

ايدارىنان جەل ەسكەن

توقسانىنشى جىلدارى ءبىرىنشى كۋرستىڭ ءبىر قىزى دوسەنت كاكەن قامزيننىڭ تاڭەرتەڭگى سەگىز جارىمداعى ساباعىنا كۇندە كەشىگەدى. ۇستازدىڭ الدىن الا كەلىسىلگەن قاتاڭ ءتارتىبى - ءبىر مينۋت قازا قىلساڭ، اۋديتورياعا كىرمەيسىڭ. الگى شاكىرتتىڭ ادەتتەگى سىلتاۋى - اۆتوبۋس كەپتەلىسى، قوڭىراۋ ساعاتىنىڭ شىرىلداماي قالۋى. كۇندەردىڭ كۇنى ابدەن شىدامى تاۋسىلعان وقىتۋشى كوپشىلىك كوزىنشە سول ۇيقىلى-وياۋ سىلقىمعا كەسەك اقشا ۇسىنادى. انا شاكىرتى مايىسىپ:

- اعاي، مۇنى قايتەمىن؟ - دەيدى. سوندا كاكەن مىرزا ونىڭ الەم-جالەم ماكياجىنا قاراپ تۇرىپ:

- اينالايىن، وسىعان ايدارىنان جەل ەسكەن، داۋىسى، زور وزىڭە لايىق ءبىر اتەش ساتىپ الشى، - دەيدى.

كورگەن بىلگەنوۆ.

«ەگەمەن قازاقستان»