ءسابي سۇيە الماي جۇرگەن جاستار ءۇمىتىن ۇزبەۋى ءتيىس – ش ق و رەپرودۋكتولوگى ناديرا سليامحانوۆا

وسكەمەن. KAZINFORM - «اڭساعان ءسابي» باعدارلاماسى 2021 -جىلدىڭ باسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا باستالعان. ونىڭ ماقساتى - كومەكشى رەپرودۋكتيۆتى تەحنولوگيالار ارقىلى وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ماسەلەلەردى شەشۋ، بالا سۇيە الماي جۇرگەن جاستارعا قول ۇشىن بەرۋ.

جاساندى ۇرىقتاندىرۋ كۇردەلى جانە قىمبات مەديتسينالىق قىزمەتتەرگە جاتاتىنى بەلگىلى. ونىڭ باعاسى 2 ميلليون تەڭگەدەن باستالىپ، ارى قاراي شىعىندار پاتسيەنتكە تاعايىندالعان جەكە حاتتامانىڭ ۇزاقتىعىنا بايلانىستى، ءار جاعدايدا بولەك ەسەپتەلەدى. وسى رەتتە، ش ق و رەپرودۋكتولوگى ناديرا سليامحانوۆامەن اڭگىمەلەسىپ، ماڭىزدى سۇراقتارعا جاۋاپ الىپ كورگەن ەدىك.

- وسى باعدارلاما جۇمىس ىستەگەن ءۇش جىل ىشىندە وڭىردە قانشا بالا دۇنيەگە كەلدى؟

- بارلىعى 1265 كۆوتا ءبولىنىپ، 462 ءسابي دۇنيەگە كەلدى. بۇل وتە جاقسى كورسەتكىش. بىزدە ە ك ۇ باعدارلاماسى ارقىلى تۋۋ كورسەتكىشى %42 قۇرايدى. ءۇش جىل ىشىندە 11 ەگىز، 3 ۇشەم جارىق دۇنيە ەسىگىن اشتى. ال بيىل وبلىس بويىنشا 252 كۆوتا ءبولىندى.

- «اڭساعان ءسابي» باعدارلاماسى ارقىلى نارەستەلى بولعىسى كەلگەن ەرلى-زايىپتىلار ءۇشىن ءىس- قيمىل الگوريتمى قانداي؟

- ەگەر جاس جۇبايلاردا وتباسى قۇرعاننان كەيىن ءبىر جىل ىشىندە كونتراتسەپتيۆتەردى قولدانباي تۇراقتى جىنىستىق قاتىناس كەزىندە جۇكتىلىك بولماسا، وندا دابىل قاعا باستاۋ كەرەك. ەڭ اۋەلى تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا ەمحاناداعى وتباسىن جوسپارلاۋ كابينەتتەرىنە بارۋى ءتيىس. تەكسەرىلۋ، باقىلاۋ جانە ەمدەۋ پروتسەسىن باستاعان دۇرىس. ول التىدان 12 ايعا دەيىن سوزىلادى. بىردەن ايتا كەتۋ كەرەك، ە ك ۇ باعدارلاماسىنا مەديتسينالىق كورسەتكىشتەرى بار، جوعارىدا اتالعان دياگنوز قويىلعان، دياگنوزى قاجەتتى سىناقتارمەن راستالعان جۇپتار عانا قاتىسا الادى.

ەسەپكە تۇرىپ، ءبىر جىل بويى تەكسەرۋدەن وتكەن ەكەۋى رەپرودۋكتولوگتىڭ كەڭەسىن الادى. پروتسەدۋرا جىلىنا ءبىر رەت جۇرگىزىلەدى. بۇل ارەكەتتەر جۇكتىلىككە اكەلگەنشە قايتالانادى. ءيا، تەست تاپسىرۋ، ءارتۇرلى تەكسەرۋلەردەن ءوتۋ - ۇزاق پروتسەسس. مۇنداعى باستى كريتەري - دۇرىس دياگنوز قويۋ ءۇشىن ءتيىمدى ءتاسىلدى مۇقيات تاڭداۋ. گورمونالدى وزگەرىستەردى، قابىنۋ پروتسەستەرىن، ىقتيمال قاۋىپتەردى جويۋ كەرەك. ەگەر وتباسىنا جوعارى تەحنولوگيالىق زەرتحانالىق دياگنوستيكا قاجەت بولماسا بارلىق زەرتتەۋ تەگىن. ءبىر عانا شارت: پاتسيەنت م ءا م س جۇيەسىندە «ساقتاندىرىلعان» مارتەبەسىنە يە بولۋى ءتيىس.

- كەزەك قانشالىقتى اشىق؟

- ۇزاق كەزەك جوق. ارى كەتسە 3 تەن 6 ايعا دەيىن. جەرگىلىكتى مەديتسينالىق ۇيىمدار-ەمحانالار ديسپانسەرلىك ناۋقاستاردىڭ، ونىڭ ىشىندە كۆوتا بويىنشا ە ك ۇ-عا مۇقتاج ادامداردىڭ ءتىزىمىن جاسايدى. ولار پاتسيەنتتەردىڭ قۇجاتتارىن وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى جانىنداعى كوميسسياعا جولدايدى. كوميسسيا ۇسىنىلعان قۇجاتتار نەگىزىندە بەدەۋلىكپەن اۋىراتىن ناۋقاستاردى ەكستراكورپورالدى ۇرىقتاندىرۋعا جىبەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى.

قۇجاتتاردىڭ ءۇزىندى كوشىرمەلەرى بويىنشا قاتىسۋشىنىڭ باعدارلاما ءۇشىن ىرىكتەۋ كريتەرييلەرىنە سايكەستىگىن تەكسەرەمىز. ەرلى- زايىپتىلاردىڭ بارلىعى دەرلىك ە ك ۇ-ورتالىققا جولداما الادى. پاتسيەنتتەر ەگەر بۇل ارەكەت ءبىرىنشى رەت ءساتسىز بولسا، وندا ولار قايتادان تىزىمگە ەنگىزىلگەنىن بىلەدى. ە ك ۇ-ورتالىقتى تاڭداۋ - ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ءوز ەركىندە.

- م ءا م س بويىنشا ە ك ۇ جۇرگىزەتىن كلينيكالاردىڭ ءتىزىمىن قايدان تابۋعا بولادى؟

- پاتسيەنتتەر كلينيكانى قوردىڭ fms.kz رەسمي سايتىنا كىرۋ ارقىلى تاڭداي الادى. ءبىرىنشى قادام - «ناۋقاس ءۇشىن» باتىرماسىن باسۋى كەرەك. ەكىنشى قادام - «كلينيكانى تاڭداۋ» بولىمىنە ءوتىپ، «ە ك ۇ قىزمەتتەرىن كورسەتەتىن مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ ءتىزىمىن» تاڭداۋ قاجەت. جۇكتەلگەن فايلدا ءسىز كلينيكالاردىڭ ءتىزىمىن، ولاردىڭ مەكەنجايلارى مەن تەلەفوندارىن تابا الاسىز.

قورىتا ايتقاندا، بۇرىن وتباسىلاردىڭ كوبى ە ك ۇ پروتسەدۋراسىنا جۇگىنە المادى. بۇنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى - قارجى ماسەلەسى. سوندىقتان «اڭساعان ءسابي» باعدارلاماسى مەملەكەت وتەۋسىز نەگىزدە بەرەتىن اتا-انا بولۋدىڭ بىرەگەي مۇمكىندىگىنە اينالدى. ءسابي سۇيە الماي جۇرگەن جاستار ءۇمىتىن ۇزبەي، وسى باعدارلاماعا قاتىسىپ كورۋى ءتيىس.

- اڭگىمەڭىزگە كوپ راحمەت!

اۆتور

تالعاتجان مۇحامەتبەك ۇلى