ءبارى مۇنايشى بولعىسى كەلەدى: ماڭعىستاۋدا مال شارۋاشىلىعى نەگە كەيىندەپ قالدى

اقتاۋ. KAZINFORM - ستاتيستيكاعا سايكەس، ايماقتا 4 مىڭنان استام شارۋا قوجالىعى تىركەلگەن. وندا 550 مىڭعا جۋىق مال باسى بار. قازىر شارۋالار ءتورت تۇلىكتىڭ انالىق باسىنىڭ ازىعىنا جۇمسالاتىن شىعىن قۇنىن ارزانداتۋعا ارنالعان سۋبسيدياعا ءوتىنىم بەرۋدى باستادى.

а
Фото: Аягөз Ізбасарова /Kazinform

وسى ورايدا Kazinform ءتىلشىسى شارۋا قوجالىقتارىنىڭ جاعدايىمەن تانىسىپ، كاسىپكەرلەردىڭ ماسەلەسىن تىڭدادى.

مۇحيت لەسبايەۆ - وبلىستا مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا ۇلەس قوسىپ وتىرعان جاس مامانداردىڭ ءبىرى.

ول باسقاراتىن «رام» شارۋا قوجالىعىندا تۇيە، سيىر جانە جىلقى وسىرىلەدى. شارۋا الداعى ۋاقىتتا قوي ساتىپ الۋدى جوسپارلاپ وتىر.

— مال شارۋاشىلىعىمەن كوپتەن بەرى اينالىسامىز. جاعدايىمىز جاقسى. شارۋاشىلىق بولعاسىن شىتىرمان وقيعالار كوپ بولادى عوي، ءبىراق جالپى ءبارى دۇرىس. سۋبسيدياعا ءوتىنىش بەردىم. سول قاراجاتقا قوي الۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. قويدى دا تاۋىپ قويدىم. سوندا ءتورت تۇلىك تۇگەندەلەدى، - دەيدى شارۋا.

مۇحيت لەسبايەۆتىڭ شارۋا قوجالىعى جاڭاوزەن قالاسىنان 35 شاقىرىمدا، سەنەك اۋىلىنىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان. ءول تورت تۇلىكتى جان-تانىمەن جاقسى كورىپ، باپتايتىنىن ايتادى.

- مال باعۋ اتا كاسىپ قوي. جاقسى كورەمىن مالدىڭ ارتىنان جۇرگەندى، كوبەيگەنىن، ونى وسىرگەندى. ءسۇتىن، ەتىن پايدالانامىز، — دەيدى ول.

دەگەنمەن، ماسەلە دە جوق ەمەس. شالعايدا مال باعىپ، كاسىپ جۇرگىزۋ ءۇشىن شارۋانىڭ وزىنە بايلانىس جەلىسىن ورناتۋعا تۋرا كەلگەن.

— مالشى ۇستايسىڭ، ونىڭ جاعدايىن جاساماساڭ بولمايدى. ايتپەسە، جاقسى جەر تاۋىپ كەتىپ قالادى. ءتورت تۇلىكتىڭ جانە جۇمىسشىنىڭ جاعدايىن جاساپ بەرەسىڭ عوي. وڭتۇستىك ءۇستىرت دەگەن جەر بار بىزدە، جاڭاوزەننەن 210-220 شاقىرىمدا، بايلانىس جوق. سول جەرگە ءوز كۇشىمىزبەن بايلانىس جەلىسىن ورناتتىق. اي سايىن وعان 60 مىڭ تەڭگە تولەيمىز. مەملەكەتتەن كومەكتەسەتىن بولسا، شارۋالارعا جاعداي جاساعانىن قالايمىز. مالشىلارمەن بايلانىستا وتىرساق، ويداعى، قىرداعى ەل پايدالاناتىنداي بايلانىس ورناتىپ بەرسە، - دەيدى «رام» شارۋا قوجالىعىنىڭ يەسى مۇحيت لەسبايەۆ.

شارۋا مەملەكەتتىك قولداۋلاردى حابارلاپ، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەتىن مامان تاپشىلىعىنا توقتالدى. سوعان ارنايى ءبولىم اشىپ، مامان بەكىتۋدى سۇرايدى.

— مەملەكەتتەن قانشاما قولداۋ، جەڭىلدىكتەر بار - سونىڭ ءبارىن ءوز يگىلىگىمىزگە پايدالانعىمىز كەلەدى. ول ءۇشىن ساۋات كەرەك. قازىرگى مالشىلارعا وقىپ، تانىس دەسەڭ پروبلەما كورەدى، اينالىپ وتەدى ونداي ماسەلەلەردى. سول ءۇشىن ءتۇسىندىرۋ كەرەك. قاراپايىم قويشىعا، جىلقىشىعا ءتۇسىندىرۋ كەرەك. سونداي ماماندى كاسىپكەرلەر پالاتاسىنا نەمەسە اكىمدىككە وتىرعىزۋ كەرەك. اۋىزشا ءتۇسىندىرۋ كەرەك. توپ قۇرىپ، اۋىلداردى اينالىپ شىعۋ كەرەك پە، بىلمەيمىن. ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن وتە كوپ جاساۋ كەرەك، — دەيدى ول.

«ەرنۇر» شارۋا قوجالىعىنىڭ يەسى جاراس بەرىشبايەۆ كاسىپتە سۋ تاپشىلىعىن كورىپ كەلەدى. 200-گە جۋىق جىلقىنى سۋارۋ ءۇشىن سۋدى تاسىمالداپ وتىر. ەكى جىل بۇرىن ارنايى مامانداردىڭ كومەگىنە سۇيەنىپ، قۇدىق قازدىرعان. الايدا، سۋ قورى وتە از بولىپ شىققان.

— سۋ تاسيتىن كولىكپەن سۋ جەتكىزىپ سۋارامىز. سوعان كولىك جۇرگىزۋشى الساق، ونىڭ ايلىق جالاقىسىنا كومەك بەرىلسە، 50 پايىزىنا كومەك كورسەتىلسە، جاقسى قولداۋ بولار ەدى. باسقا جەردەن تاعى دا قۇدىق قازدىرعىم كەلەدى. قۇدىق قازۋعا 50 پايىز سۋبسيديا قاراستىرىلعان عوي، ءبىراق جينايتىن قۇجاتى وتە كوپ ەكەن. وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىلىعى سوعان زاڭعا سايكەس قولداۋ كورسەتەتىنىن ايتتى، — دەيدى جاراس بەرىشبايەۆ.

جاراس بەرىشبايەۆتىڭ شارۋا قوجالىعى ماڭعىستاۋ اۋدانى اۋماعىندا ورنالاسقان. كاسىپكەر تەك جىلقى باعادى. ايتۋىنشا، بۇل سالادا جۇمىسشى تابۋ قيىن.

— جىلقى باعاتىن ادام تابۋ قيىن. جارىق ماسەلەسى تاعى بار. كۇننەن ەلەكتر ەنەرگيا الاتىن قوندىرعىعا بۇرىن سۋبسيديا بەرىلەتىن. قازىر ونى الىپ تاستادى. شارۋالارعا جاعداي جاسالسا، وڭىردە مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنا، ەت باعاسىنىڭ ارزانداۋىنا سەپتىگى تيەر ەدى، — دەيدى «ەرنۇر» شارۋا قوجالىعىنىڭ يەسى جاراس بەرىشبايەۆ.

شارۋا مەملەكەتتەن ءتورت تۇلىكتىڭ جەمشوبىنە ۇلكەن قولداۋ كورسەتىلىپ وتىرعانىن العا تارتتى. ول جۋىردا 42 باس جىلقىنىڭ جەمشوبىنە قاراجات الۋ ءۇشىن سۋبسيدياعا ءوتىنىش بەرگەن.

«بالاۋسا» شارۋا قوجالىعىنىڭ يەسى بەكمۇرات قوجاشيەۆ مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ءۇشىن بىرنەشە رەت مەملەكەتتىك كومەككە جۇگىنگەن. سونىڭ ارقاسىندا قازىر ءبىراز مال جيناپ، سونىڭ جەمىسىن كورىپ وتىر.

— 2017 -جىلى بۇرىنعى اتاكاسىپتى قايتا باستاپ، جەر الىپ، قوجالىق اشتىم. جىلقى وسىرەمىن. قىستاۋىم بولاشاق اۋىلى جاقتا، جايلاۋىم تولەپ اۋىل ماڭىندا. نەسيە الىپ، وعان جىلقى ساتىپ الىپ، ءوسىرىپ باستادىم عوي. كەيىن جۇبايىمنىڭ اتىنا دا شارۋاشىلىق اشىپ، ول ۇيدە ەشكى ساۋىپ، ءونىمىن ساتىپ وتىر. قازىر ءبىر وتباسىنا جەتەتىندەي دارەجەگە جەتىپ قالدىق. قولداۋدىڭ ارقاسىندا ءبىر جانۇياعا جەتەتىندەي مال جينادىق. كۇزدە مال سويىپ، حالىققا ەت وتكىزەمىز. ءبىز جەكە شارۋا قوجالىعى بولعانمەن ونىڭ ءسۇتى مەن ەتى حالىققا عوي، — دەيدى بەكمۇرات قوجاشيەۆ.

بەكمۇرات قوجاشيەۆ بيىل ماڭعىستاۋدىڭ شارۋالارىنا كوڭىل بولىنە باستاعانىن ايتادى. ءوزارا بىرىگىپ، «ماڭعىستاۋ شارۋا قوجالىعى» بىرلەستىگىن اشقان. الدا اتقارىلاتىن جۇمىستىڭ جوسپارى جاسالىپ جاتىر.

— بىرلەستىكتى اشقانشا 16 تالاپ قويدىق. ۆەتەرينار ماماننىڭ تاپشىلىعى، سۋبسيديا، جول سالۋ، بايلانىس ورناتۋ ماسەلەلەرىن شەشۋدى سۇرادىق. ويتكەنى ماڭعىستاۋدا مال شارۋاشىلىعى ارتتا قالىپ قويعان. جاستار شارۋامەن اينالىسپايدى، شەتىنەن مۇناي سالاسىنا جۇمىسقا كىرگىسى كەلەدى. ەرتەڭگى كۇنى ناعىز وزىمىزگە كەرەك ازىق- تۇلىك ەت پەن سۇتتەن ايرىلىپ قالامىز با دەپ بىرىكتىك. قازىر اۋىل شارۋاشىلىق باسقارماسىمەن تىعىز جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. جاڭادان جۇمىس جۇرە باستادى. جوسپار دايىنداپ، وبلىس اكىمدىگىمەن تالقىلاپ، ءبىراز جۇمىس جاسالىپ جاتىر، — دەيدى شارۋا.

ماڭعىستاۋ وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى داستان مۇراتاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە مال ازىعى سۋبسيدياسىنا 1028 ءوتىنىم تۇسكەن.

ءوتىنىم قابىلداۋ 20 -جەلتوقسانعا دەيىن جالعاسادى. ءوتىنىمدى subsidy.plem.kz سايتى ارقىلى بەرۋگە بولادى.

— ماڭعىستاۋدا ءتورت تۇلىكتىڭ انالىق باسىنىڭ ازىعىنا جۇمسالاتىن شىعىن قۇنىن ارزانداتۋعا ارنالعان سۋبسيدياعا ءوتىنىم قابىلداۋ 16- شىلدەدە باستالدى. كومەك الۋ ءۇشىن قاجەتتى قۇجاتتاردى تاپسىرىپ، ءوتىنىش بەرۋ قاجەت. 12 ايدان اسقان قوي-ەشكىنىڭ ءار انالىق باسىنا - 6298 تەڭگە. 18 ايدان اسقان ءىرى قارا مالىنىڭ ءار انالىق باسىنا - 25194 تەڭگە. 18 ايدان اسقان تۇيە مالىنىڭ ءار انالىق باسىنا - 25194 تەڭگە. 36 ايدان اسقان جىلقى مالىنىڭ ءار انالىق باسىنا - 25194 تەڭگە قاراستىرىلعان، — دەيدى باسقارما باسشىسى.

بۇعان دەيىن مال شارۋاشىلىعىنا ارنالعان جاڭا نەسيە باعدارلاماسى ىسكە قوسىلاتىنىن جاعان ەدىك.

اۆتور

اياگوز ءىزباساروۆا

سوڭعى جاڭالىقتار