عالىمدار ءومىردى ۇزارتۋدىڭ جولىن اتادى
استانا. قازاقپارات - وڭتۇستىك كاليفورنيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى ۇيىقتاتاتىن دارىلەردى تۇراقتى تۇردە قابىلداۋ ادامنىڭ ءومىرىن ورتا ەسەپپەن ءبىر جارىم ايعا قىسقارتاتىنىن انىقتادى. بۇل تۋرالى The Lancet Regional Health Americas جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋدە ايتىلعان، دەپ حابارلايدى turkystan.kz.
عالىمدار Future Elderly Model اتتى ديناميكالىق ميكروسيمۋلياتسيا ءادىسىن پايدالانىپ، 1998-2018 -جىلدار ارالىعىندا ۇيىقتاتاتىن پرەپاراتتار ىشكەن 51 جاستان اسقان 15,3 ميلليون امەريكالىقتىڭ دەنساۋلىق كورسەتكىشتەرىن زەرتتەگەن. مودەل ەكى سەناريدى قاراستىرعان: ءدارىنى ۇزبەي ءىشۋ جانە ولاردان تولىق باس تارتۋ.
ناتيجەسىندە ۇيىقتاتاتىن دارىلەردى قولدانۋدان باس تارتقان جاعدايدا قۇلاۋ قاۋپى شامامەن 9 پايىزعا، ال كوگنيتيۆتىك (ەستە ساقتاۋ جانە ويلاۋ قابىلەتى) بۇزىلۋلاردىڭ ىقتيمالدىعى 2 پايىزعا ازايعان. بۇل ءومىر ۇزاقتىعىن ورتا ەسەپپەن 1,5 ايعا ۇزارتىپ، سول ۋاقىتتىڭ كوپ بولىگىن ادام جاقسى فيزيكالىق جانە پسيحولوگيالىق حالدە وتكىزەتىنى انىقتالعان.
زەرتتەۋ اۆتورلارىنىڭ ايتۋىنشا، ۇيقىسىزدىقتىڭ ءوزى دەنساۋلىققا زيان، ءبىراق ءدارىنى كوپ ىشۋتاۋەلدىلىككە، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ السىرەۋىنە جانە جاراقات الۋ قاۋپىنە اكەلەدى.
ماماندار دارىگە تاۋەلدى بولۋدىڭ ورنىنا ۇيقىنى رەتتەۋدىڭ قاۋىپسىز ءادىسى كوگنيتيۆتى- مىنەز-قۇلىق تەراپياسىن (Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia, CBT- I) قولدانۋعا كەڭەس بەرەدى. بۇل ءتاسىل قىسقا مەرزىمدە دارىلەردەي ناتيجە بەرەدى، ءبىراق ۇزاق مەرزىمدە الدەقايدا قاۋىپسىز.