بيزنەس «كولەڭكەگە» كەتپەي مە: قۇمار ويىن كىمدەرگە تىيىم بولماق

ماجىلىستە «قازاقستانداعى ويىن جانە لوتەرەيا بيزنەسىنىڭ ماسەلەلەرى مەن ولاردى شەشۋ جولدارى» تاقىرىبىندا دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

وسىعان دەيىن لۋدومانيانىڭ قوعامعا تيگىزىپ جاتقان كەسىرى تۋرالى ءتۇرلى فاتكىلەردى ءتىزىپ، دابىل قاعىپ كەلگەن دەپۋتاتتار ويىن بيزنەسىنىڭ وكىلدەرىمەن بەتپە-بەت كەزدەسۋدە «تىيىم سالۋ» دەگەن سوزدەن «شەكتەۋ» دەگەن ۇعىمدى جيىرەك قولدانىپ جاتتى.

دەپۋتات قاناتبەك سافينوۆ پرەزيدەنت ءىس باسقارماسىنىڭ جانىنداعى پارلامەنتاريزم ينستيتۋتى ماجىلىسپەن بىرگە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ويىن بيزنەسى، لوتەرەيا جانە لوتەرەيا قىزمەتى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىنا ازىرلەگەنىن ايتادى. ونىڭ ىشىندە جاسى 21 گە تولماعان ازاماتتاردى قۇمار ويىنعا تارتقان ۇيىمدارعا جازا بەلگىلەۋ سياقتى نورمالار بار.

تۋرزيم جانە سپورت ۆيتسە-ءمينيسترى ەرجان ەركىنبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، جالپى ويىن بيزنەسى، لوتەرەيا جانە لوتەرەيا قىزمەتى سالاسىنداعى زاڭنامالارعا 64 تۇزەتۋدى كوزدەيتىن 3 زاڭ جوباسى ازىرلەنگەن. سونداي-اق بيزنەستى جۇرگىزۋ باعىتىندا 15 تارماقتان تۇراتىن 1 زاڭ جوباسىنا تۇزەتۋ ەنگىزۋ ۇسىنىلىپ وتىر. بۇل تۇزەتۋلەردە مىناداي شارالار كوزدەلگەن:

1) ينتەرنەتتە ويىن مەكەمەسىن زاڭسىز اشىپ، ويىن بيزنەسى سالاسىنداعى قىزمەتتى زاڭسىز ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ؛

2) 21 جاسقا دەيىنگى، قۇمار ويىندارعا قاتىسۋدان شەكتەلگەن ادامدارعا رۇقسات ەتكەنى ءۇشىن اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ؛

3) بەرەشەگى بار جەكە تۇلعالاردىڭ قۇمار ويىندارعا قاتىسۋىن شەكتەۋ؛

4) ليتسەنزياسى مەن «KZ» ۇلتتىق دومەنى جوق، قازاقستاندا تىركەلمەگەن شەتەلدىك بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەردىڭ، توتاليزاتورلاردىڭ ينتەرنەت-رەسۋرستارىنا جانە ەلەكتروندىق كاسسالارىنا تىيىم سالۋ؛

5) قازاقستان اۋماعىندا قىزمەتى زاڭسىز دەپ تانىلعان شەتەلدىك ويىن بيزنەسىن ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ پايداسىنا تولەمدەردى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا قىزمەتتەر كورسەتۋگە تىيىم سالۋ؛

6) ويىن مەكەمەسىنىڭ، بۋكمەكەرلىك كەڭسەنىڭ، توتاليزاتوردىڭ، مولشەرلەمەلەردى قابىلداۋدىڭ جانە وتكىزىلەتىن قۇمار ويىنداردىڭ ۇلگىلىك جۇمىس ەرەجەلەرىن بەكىتۋ؛

7) بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەر مەن توتاليزاتورلار ورنالاسقان جەرلەردەگى، سپورت عيماراتتارىنداعى جانە سپورتشىلاردىڭ جابدىقتارىنداعى جارنامانى قوسپاعاندا، بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەر مەن توتاليزاتورلاردىڭ سىرتقى جارنامالارىنا تىيىم سالۋ؛

8) بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەردى ءوزىنىڭ اپپاراتتىق-باعدارلامالىق كەشەندەرىن مەملەكەتتىك كىرىستەر ورگاندارىنىڭ اقپاراتتىق جۇيەلەرىمەن ينتەگراتسيالاۋعا مىندەتتەۋ؛

9) جەكە تۇرعان ويىن اۆتوماتتارى زالدارىنىڭ قىزمەتىنە تىيىم سالۋ.

ەرجان ەركىنبايەۆ سالانى رەتتەۋ ءۇشىن رەسەي، ارمەنيا، وڭتۇستىك كورەيا، فينليانديا سياقتى ەلدەردىڭ تاجىريبەسى ەسكەرىلەتىنىن اتاپ ءوتتى.

ءتىپتى «Amanat» فراكسيالارىنىڭ دەپۋتاتتارى قۇمار ويىنعا قاتىسۋعا تىيىم سالىنعان ادامداردىڭ جاس شەگىن 25 كە دەيىن ۇلعايتۋدى ۇسىنىپ وتىرعان كورىنەدى.

بۇل سالادان تابىس تاۋىپ وتىرعان زاڭدى تۇلعالاردىڭ ءتۇرلى قاۋىمداستىقتاردىڭ وكىلدەرى ءوز ۋاجدەرىن ايتتى.

«بۋكمەكەرلىك جانە لوتەرەيا بيزنەسىنىڭ ءوزىن-ءوزى رەتتەيتىن ۇيىمى» قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى عالىمجان دۋامبەكوۆ دەپۋتاتتار ۇسىنىپ وتىرعان شارالار ءبىر جاعىنان سالانى رەتتەيتىندەي كورىنگەنىمەن، شىن مانىندە نارىقتىڭ كولەڭكەلى ارناعا ويىسۋىنا تۇرتكى بولۋى مۇمكىن دەگەن پايىم ايتتى.

«كەيىنگى كەزدە ەلدەگى زاڭدى بۋكمەكەرلىك ۇيىمداردىڭ قىزمەتى رەتتەۋ تەتىكتەرىنىڭ قاتاڭداۋىنان تۇراقسىزدىققا ۇشىراۋدا. قابىلدانىپ جاتقان جانە ۇسىنىلىپ وتىرعان شەكتەۋلەر مەن تالاپتاردى تەك زاڭدى جۇمىس ىستەيتىن بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەر عانا ورىندايتىنىن ءتۇسىنۋ كەرەك. ال قازاقستاننىڭ ينتەرنەت كەڭىستىگىندە زاڭسىز بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەر، كازينولار وتە كوپ. سوندىقتان ۇسىنىلىپ جۇرگەن شەكتەۋ مەن تىيىم نورمالارى لۋدومانيامەن كۇرەستە ءتيىمسىز بولادى. ودان كەيىن بۇل نورمالار كولەڭكەلى ونلاين بيزنەسكە قولايلى جاعداي جاسايدى.

ويىن بيزنەسى سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگان 2,5 مىڭنان استام سايتتى بۇعاتتادى. ونىڭ ىشىندە 300 زاڭسىز بۋكمەكەرلىك جانە كازينو برەندتەرى بار. الايدا، بۇعاتتالعان ينتەرنەت-رەسۋرستاردىڭ ورنىنا قايتادان سايت اشا سالۋ قيىن ەمەس. ياعني، بۇل وسى ادىسپەن كۇرەسۋ شارالارىنىڭ تيىمسىزدىگىن كورسەتەدى»، - دەيدى ويىن بيزنەسىنىڭ وكىلى.

ۆيتسە-مينيستر ەرجان ەركىنبايەۆ ب ا ق وكىلدەرىنىڭ سۇراعىنا بەرگەن جاۋابىندا تىيىم مەن شەكتەۋ كۇشەيسە، زاڭ بويىنشا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەر كولەڭكەلى ارناعا كەتۋى مۇمكىن ەكەنىن راستادى.

«بۇل شىنىمەن دە مۇمكىن. زاڭدى بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەرگە قازىر تىيىم سالىپ تاستاساق، قولىنداعى ينفراقۇىلىم مەن كليەنتتەر بازاسىن كولەڭكەلى سالاعا باعىتتاي سالادى. وزگەرىستەر ەنگىزۋدىڭ باستى قاتەرى وسىندا. سوندىقتان ءبىز زاڭدى جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ويىنشىلاردى نارىقتا ساقتاپ، ءتارتىبىن قاتاڭداتۋ كەرەكتىگىن، اشىق ەسەبىن جۇرگىزۋ قاجەتتىگىن ايتىپ وتىرمىز. قازىر زاڭدى جولمەن جۇرگەن ويىنشىلار كولەڭكەلى سالاعا كەتسە، بۇكىل مالىمەتتى جوعالتامىز. كىمدەر قۇمار ويناپ جۇرگەنىن، ولاردىڭ جاس ارالىعى قانداي ەكەنىن، قانشا اقشا ۇتىسقا سالىنىپ جاتقانىن، ول اقشانىڭ شىعۋ كوزىن بىلە الماي قالامىز. ءتىپتى وقۋشىلار دا ويىنعا سالىنىپ كەتۋى مۇمكىن. ءقازىر مەملەكەتتىك ورگاندار بۇل مالىمەتتەردى كورىپ وتىر. ويىن بيزنەسىنىڭ كولەڭكەگە كەتۋىندە وسىنداي قاۋىپ بار»، - دەيدى ول.

جيىندا ويىن بيزنەسىنىڭ وكىلدەرى قانشا تابىس تاۋىپ جۇرگەنى، ودان قانشا سالىق تولەيتىنى تۋرالى دا ماسەلە كوتەرىلدى.

«قازاقستاننىڭ لوتورەيا وداعى» جەكە كاسىپكەرلەر مەن زاڭدى تۇلعالار بىرلەستىگىنىڭ ساراپشىسى شىنبولات پازىلدىڭ ايتۋىنشا، ءماجىلىستىڭ جەتىنشى شاقىرىلىم دەپۋتاتتارى ەلگە لوتورەيادان تۇسەتىن سالىق تۋرالى قاتە اقپارات بەرگەن كورىنەدى.

«كوپتەگەن قوعام قايراتكەرلەرى بولسىن، جەتىنشى شاقىرىلىم دەپۋتاتتارى قاتە پىكىر تاراتۋدا. ولار دا سول كەزدە تولىعىمەن زەرتتەمەي جاتىپ تاقىرىپتى قوزعادى. «بۇلاردىڭ ءبىر جىلداعى اينالىمى 2022-جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 267 ميلليارد تەڭگە بولدى. سول اقشادان سالىق رەتىندە 4,4 ميلليارد تەڭگە عانا تولەگەن. بۇل نە نەگە ونداي؟»، - دەيدى. قىسقاشا تۇسىندىرە كەتەيىن. جالپى «ۇلتتىق لوتورەيا» ءوز قىزمەتىن باستاعاننان بەرى جالپى اينالىمىمىز 709 ميلليارد تەڭگە بولدى. ءبىراق بۇل وتە ەرەكشە بيزنەس قوي. ونىڭ 70-75 پايىزى ءبىزدىڭ جەڭىمپازداردىڭ اقشاسى - ۇتىسقا جۇمسالادى.

وسى ۇتىستان قالعان سومادان 10 پايىزى «قازاقستان حالقىنا» قورىنا، سپورتتى قولداۋ قورىنا اۋدارىلىپ وتىرادى. مەملەكەت بيۋجەتىنە ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن 10,5 ميلليارد تەڭگە قوسىمشا قۇن سالىعىن تولەدىك»، - دەدى وداق ساراپشىسى.

ءماجىلىس دەپۋتاتى امانجول التايەۆ اليمەنتتەن جالتارعانداردى دا قۇمار ويىندار مەن ۇتىس تىگۋدەن شەكتەۋدى ۇسىندى.

سونداي-اق ول جيىندى قورىتىندىلاي كەلە، بۇگىنگى شارادا ايتىلعان ۇسىنىستاردى ىسكە اسىرۋ قورىتىندىلارى بويىنشا ءاربىر مەملەكەتتىك ورگاننىڭ جۇمىس تيىمدىلىگىنە باعا بەرىلەتىنىن ەسكە سالدى.