بيىل قازاقستاندا كىمدەردىڭ جالاقىسى كۇرت وسەتىنى بەلگىلى بولدى
استانا. KAZINFORM - بيىل قازاقستاندا جالاقىسى كۇرت وسەتىن ماماندار قاتارىندا ارحيۆ قىزمەتكەرلەرى بار، دەپ حابارلايدى El.kz ينتەرنەت پورتالى.
2025-جىلعى 14-اقپاندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ جاڭا قازاقستان پرەزيدەنتى ارحيۆىنىڭ عيماراتىن اشتى. الماتىدان استاناعا كوشىرىلگەن بۇل ارحيۆ تەك قۇجاتتار ساقتايتىن ورىن عانا ەمەس، ورتالىق ازياداعى العاشقى ءبىلىم جانە عىلىمي-ادىستەمەلىك كەشەن رەتىندەگى مارتەبەگە يە. وسى ورايدا، پارلامەنت ارحيۆ سالاسىن قولداۋ ءۇشىن زاڭنامالىق تۇزەتۋلەر قابىلداپ، كۇزدە جاڭا زاڭ جوباسىن قاراۋعا دايىندالىپ جاتىر.
ءبىر جىلدا 17 پايىزعا ءوستى
سونىمەن قاتار، سەناتورلار ۇكىمەتكە ارحيۆ قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن پەداگوگتەردىڭ جوعارى جالاقىسىمەن تەڭەستىرۋدى ۇسىندى. پرەمەر- مينيستر ولجاس بەكتەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، ارحيۆشىلەردىڭ ورتاشا جالاقىسى 2024-جىلى 201622 تەڭگە بولسا، 2025-جىلعى قاڭتاردا تاعى 17 پايىزعا ءوسىپ، 260999 تەڭگەگە جەتكەن. ەڭ تومەنگى جالاقى 191939 تەڭگەنى قۇرادى. بۇدان بولەك، ەكولوگيالىق اپات ايماعىندا نەمەسە اۋىلدىق جەرلەردە تۇراتىندارعا قوسىمشا تولەمدەر قاراستىرىلعان. ءبىراق ارحيۆ قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى ەلىمىزدەگى ورتاشا جانە مەدياندىق جالاقىدان ءالى دە تومەن. ۇكىمەت ارحيۆتەردىڭ ستاتۋسىن كوتەرىپ، ولارعا «ۇلتتىق» مارتەبە بەرۋ ماسەلەسىن پىسىقتاپ جاتىر.
قويما مەن ارحيۆ عيماراتتارى سالىنادى
«ق ر كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ارحيۆ ءىسى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى ازىرلەنۋدە. سونىمەن بىرگە، اۋداندىق ارحيۆتەر مەن فيليالداردىڭ قۇرىلىسى «وڭىرلەردى دامىتۋ باعدارلاماسى» اياسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. قاراعاندى وبلىسى مەن قونايەۆ قالاسىنىڭ اكىمدىكتەرى بۇل جوبالاردى باعدارلاماعا ەنگىزسە، رەسپۋبليكالىق بيۋجەتتەن دە ترانسفەرتتەر ءبولۋ قاراستىرىلعان. پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، 2025-جىلى ورتالىق مەملەكەتتىك ارحيۆتىڭ 700 مىڭ بىرلىك قۇجاتتى ساقتايتىن قويماسى سالىنادى.
سونداي-اق ماڭعىستاۋ، جامبىل، اقتوبە وبلىستارىندا جاڭا اۋداندىق ارحيۆتەر پايدالانۋعا بەرىلدى. قۇرىلىس جانە ينجەنەرلىك كوممۋنيكاتسيالار تارتۋ جۇمىستارى شىعىس قازاقستان، تۇركىستان، الماتى، جامبىل وبلىستارىندا ءجۇرىپ جاتىر. قىزىلوردا وبلىسىندا بىرنەشە ارحيۆ «رۋحانيات» مادەني ورتالىقتارىنا كوشىرىلدى. اقتوبە، اتىراۋ، جامبىل وبلىستارىندا ءىرى ارحيۆ عيماراتتارىن سالۋ ءۇشىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتامالار دايىندالۋدا. ارحيۆ ءىسى - ۇلت تاريحىنىڭ اجىراماس بولىگى، ۇرپاققا مۇرا قالدىراتىن ماڭىزدى سالا.
قۇجاتتاردى سيفرلىق فورماتقا كوشىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقانىمەن، بۇل پروتسەسس باياۋ جۇرۋدە. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە 230 دان استام مەملەكەتتىك ارحيۆ جۇمىس ىستەيدى، ولاردىڭ 92,4 پايىزى تولىپ قالعان، ال 75 ارحيۆ %100 جانە ودان جوعارى تولۋ كورسەتكىشىنە جەتكەن. 81,4 پايىز ارحيۆ عيماراتتارى ءورت قاۋىپسىزدىگى، مۇگەدەكتەرگە جاعداي جاساۋ تالاپتارىنا سايكەس كەلمەيدى. ماسەلەن، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ارحيۆ عيماراتتارى ەسكىرگەن، كەيبىرى جالعا الىنعان عيماراتتاردا ورنالاسقان. ارحيۆتەر ءارتۇرلى ۆەدومستۆولارعا باعىنىپ، ءبىرتۇتاس جۇيە رەتىندە جۇمىس ىستەي الماي وتىر.
قاعازدان سيفرلىق جۇيەگە دەيىن
سەناتور اسەم راحمەتوۆا ارحيۆ قۇجاتتارىنىڭ كوبى قاعاز فورماتىندا ساقتالىپ، توزىپ بارا جاتقانىن، قاۋىپسىزدىگى مەن قولجەتىمدىلىگى ناشارلاعانىن ايتادى. سيفرلاندىرۋ جۇمىستارى جەتىلدىرىلمەي وتىرسا، بولاشاقتا ماڭىزدى تاريحي قۇجاتتار ۇرپاققا جەتپەي قالۋ قاۋپى بار. سونىمەن بىرگە، زەرتتەۋشىلەرگە قۇجاتتارعا قول جەتكىزۋ قيىن: ارحيۆ قىزمەتكەرلەرى قۇجاتتاردى كورسەتۋگە نەمەسە كوشىرمە جاساۋعا رۇقسات بەرمەيدى.
ارحيۆ ماماندارىنىڭ جالاقىسىنىڭ تومەندىگى، جۇمىسىنىڭ اۋىرلىعى جاستاردىڭ بۇل سالاعا كەلۋىنە كەدەرگى بولىپ وتىر. مۇراعات - مەملەكەتتىڭ ىشكى- سىرتقى جاعدايى، ەكونوميكاسى، ساياساتى تۋرالى دەرەكتەردى ماڭگىلىك ساقتايتىن التىن قور. سوندىقتان ارحيۆ ءىسىن كەشەندى تۇردە دامىتۋ، ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن جاقسارتۋ، كادر تاپشىلىعىن شەشۋ - ستراتەگيالىق ماڭىزدى مىندەت. ارحيۆ ىسىنە قاتىستى جۇيەلى شەشىمدەر قابىلداۋ، ونى قولداۋ جانە دامىتۋ جۇمىستارى ءالى دە جالعاسۋى قاجەت.
