بەسىك الاستاۋدىڭ وزىندىك عىلىمي نەگىزى بار

استانا. KAZINFORM - بۇگىن ناۋرىزناما ون كۇندىگنىڭ ءۇشىنشى كۇنى - مادەنيەت جانە ۇلتتىق سالت-ءداستۇر كۇنى. وسىعان وراي نازارلارىڭىزعا ۇلتىمىزدىڭ تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىنگى عۇمىرىنداعى ماڭىزدى سالت-داستۇرلەرى ۇسىنىلادى.

بالانى بەسىككە سالۋ

ادەتتە بالانى بەسىككە كىندىگى تۇسكەن سوڭ سالادى. بالانى بەسىككە سالۋعا (بولەۋگە) ەرەكشە ءمان بەرىلەدى. بالانى بەسىككە سالاردا «تىشتى ما» ىرىمى جاسالادى. وندا بالانى بەسىككە سالۋعا جينالعان ايەلدەردىڭ بىرەۋى: «تىشتى ما؟» دەپ داۋىستاعاندا، بەسىكتى اينالا وتىرعان ايەلدەر: «تىشتى، تىشتى» دەسىپ، بەسىكتىڭ تۇبەك سالار تەسىگىنىڭ استىنا توسىلعان قولدارعا، باۋىرساق، قۇرت، ىرىمشىك، قانت، كامپيت تاستايدى. ونى العان بالالار تالاسا-تارماسا جەيدى. بالانى العاش بەسىككە بالالى-شاعالى، يناباتتى كىسىلەردىڭ ءبىرى سالادى.

بالانى بەسىككە بولەۋدىڭ وزىندىك عىلىمي ءمانى بار. ادەتتە، بەسىككە بولەنگەن بالا ءتۇزۋ، سىمباتتى بولىپ ءوسىپ، دارەتىنە بىلعانباي تازا بولادى. زياندى جاندىكتەردىڭ شاعۋىنان قورعايدى. كوشكەندە ات ۇستىندە الىپ جۇرۋگە وتە قولايلى بولادى. ال، «تىشتى ما» ايتۋ - جاڭا دۇنيەگە كەلگەن سابيگە قۇت دارىسىن، نەسىبەلى بولسىن، ارتىنان بايلىق ساۋلاپ ءجۇرسىن دەگەن نيەتپەن ىستەلەدى.

بەسىك الاستاۋ

بالانى بەسىككە بولەر كەزدە اردايىم ەڭ الدىمەن بەسىكتى مىندەتتى تۇردە الاستايدى. بەسىكتى كوبىندە ارشا ءبۇرى-شىرپىسىن تامىزىپ، ول بولماسا، شام، شاقپاق، سىرىڭكە تالى سەكىلدى جارىق شىعاراتىن زاتتاردىڭ ءبىرىن پايدالانىپ، بەسىكتىڭ باس-اياعىن تەگىس اينالدىرا:

- الاس، الاس، الاس!

ار پالەڭنەن قالاس!

كوزى جاماننىڭ كوزىنەن الاس!

ءتىلى جاماننىڭ تىلىنەن الاس!

ۋى جاماننىڭ ۋىنان الاس!

الاس، الاس، الاس!

قىلاگور اللا مىڭ پالەڭنەن قالاس! - دەپ بەسىكتى الاستاپ شىعىپ، ونان سوڭ بارىپ بالانى بولەۋگە كىرىسەدى. بەسىك الاستاۋدىڭ دا وزىندىك عىلىمي نەگىزى بار:

ارشانىڭ ميكروب ولتىرەتىن قاسيەتى بار. سوندىقتان بۇل بالانىڭ دەنى ساۋبولىپ وسۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى.

وت جارىعىمەن بەسىكتى الاستاۋ زياندى جاندىكتەردەن ساقتان-دىرۋ ءۇشىن قاجەت. بالانى بەسىكتەن شەشىپ العان سوڭ، تۇبەك- شۇمەگىن جۋىپ، كورپە-جاستىعى مەن جورگەگىن كۇنگە جايى پوتىرادى.

ماتەريال ايىپ ءنۇسىپوقاس ۇلىنىڭ «تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىن» اتتى كىنابىنا نەگىزدەلىپ دايىندالدى.

اۆتور ريزابەك نۇسىپبەك ۇلى