ەڭبەك جانە الەۋمەت: حالىققا جىل بويى قانداي كومەك، قولداۋ كورسەتىلدى
Kazinform اگەنتتىگى جىل باسىنان بەرى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قولداۋ سالاسىنداعى اتقارىلعان جۇمىستارعا شولۋ جاسادى.
مينيسترلىك مالىمەتى بويىنشا، بيىل 11 ايدا مەملەكەتتىڭ بارلىق الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەرى ۋاقتىلى جانە تولىق كولەمدە ورىندالدى. بۇگىنگى كۇنى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن بازالىق جانە ىنتىماقتى زەينەتاقىنى قوسا العاندا، الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ 41 ءتۇرى تولەنەدى. جىل باسىنان بەرى جاردەماقىلار مەن زەينەتاقىلاردى تولەۋگە 4,3 ميلليون ادامعا، ونىڭ ىشىندە 2,3 ميلليون زەينەتكەر مەن 2 ميلليون مەملەكەتتىك جاردەماقى الۋشىعا 4,2 تريلليون تەڭگە جۇمسالدى. بيىل الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋعا بارلىعى 4,6 تريلليون تەڭگە قاراستىرىلعان.
جىل سايىن مەملەكەتتىك جاردەماقىلار مەن بازالىق زەينەتاقىنىڭ بارلىق تۇرلەرىنىڭ مولشەرى ينفلياتسيا دەڭگەيىنە، ال ىنتىماقتى زەينەتاقى ينفلياتسيا دەڭگەيىنەن %2 عا يندەكستەلەدى. بيىل ءوسىم سايكەسىنشە %8,5 جانە %10,5 بولدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن بيىل ورىندالعان تاپسىرمالار:
ەڭ تومەنگى بازالىق زەينەتاقى مولشەرى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ%54 نان %60 عا دەيىن؛
ىنتىماقتى زەينەتاقىنى ەسەپتەۋ ءۇشىن قابىلداناتىن ەڭ جوعارى تابىستىڭ شاماسى 46 دان 55 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن ارتتى.
ناتيجەسىندە، 2023 -جىلعى 1 -جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا جيىنتىق زەينەتاقىنىڭ ورتاشا مولشەرى - 120838 تەڭگە، ونىڭ ىشىندە ىنتىماقتى زەينەتاقى مولشەرى - 82950 تەڭگە، بازالىق زەينەتاقى - 37888 تەڭگە بولدى.
جىل باسىنان بەرى ەگدە جاستاعى 2,3 ميلليون قازاقستاندىققا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 3 تريلليون 33,7 تريلليون تەڭگە سوماسىندا زەينەتاقى تولەندى، ونىڭ ىشىندە بازالىق زەينەتاقى تولەۋگە - 930,6 تريلليون تەڭگە، ىنتىماقتى زەينەتاقى تولەۋگە - 2 تريلليون 103,1 تريلليون تەڭگە باعىتتالدى.
حالىقتىڭ از قامتىلعان توپتارىن الەۋمەتتىك قولداۋ اياسىندا قازاقستاندا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتىلەدى، ول كەلەسىلەردى كوزدەيدى:
تابىسى وڭىرلىك ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ %70 نان اسپايتىن ازاماتتارعا توقسان سايىن الەۋمەتتىك كومەك تاعايىنداۋ؛
از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ 1 جاستان 6 جاستى قوسا العانعا دەيىنگى بالالارى ءۇشىن ءار بالاعا 1,5 ا ە ك (5175 تەڭگە) مولشەرىندە اي سايىنعى قوسىمشا تولەم بەرۋ؛
جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، ءوز ءىسىن اشقىسى كەلەتىن وتباسىلارعا گرانتتار بەرۋ، بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنا جىبەرۋ (قاجەت بولعان جاعدايدا) جانە وزگە شارالار ارقىلى جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋ.
1-جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا 113,6 مىڭ وتباسىنداعى 595,7 مىڭ ادامعا 52,4 تريلليون تەڭگەگە ا ا ك (اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك) تاعايىندالدى. 97,5 مىڭ وتباسىنداعى 186,1 مىڭ بالانىڭ ءارقايسىسىنا 1,5 اەك مولشەرىندە 6,7 تريلليون تەڭگەگە قوسىمشا تولەم تاعايىندالدى. ا ا ك الۋشىلار قاتارىنداعى 24,7 مىڭ ەڭبەككە قابىلەتتى ازامات بەلسەندى جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىنا تارتىلدى.
1-شىلدەدەن باستاپ الەۋمەتتىك كودەكس كۇشىنە ەندى، بۇل – ت م د اۋماعىنداعى الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ سالاسىنداعى زاڭنامانى شوعىرلاندىرعان جانە ازاماتتاردىڭ تۋعاننان باستاپ ەگدە جاسقا دەيىنگى قۇقىقتارىنا كەپىلدىك بەرەتىن العاشقى قۇجات. الەۋمەتتىك كودەكس - جاڭا الەۋمەتتىك ساياساتتى ىسكە اسىرۋ قۇرالى: وتباسىنىڭ سيفرلىق كارتاسىن ەنگىزۋ، اتاۋلى الەۋمەتتىك قولداۋدى كۇشەيتۋ، الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ جۇيەسىن ترانسفوماتسيالاۋ، مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءۇشىن ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ، ازاماتتاردى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ جانە زەينەتاقىمەن قامسىزداندىرۋ جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ، حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋدى قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنداعى جاڭا تاسىلدەر.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارى مەن الەۋمەتتىك كودەكستى ىسكە اسىرۋ اياسىندا 1-شىلدەدەن باستاپ ءبىرقاتار جاردەماقى كولەمى قوسىمشا %14,5 عا ارتتى. ولاردىڭ ىشىندە مۇگەدەكتىگى، اسىراۋشىسىنان ايىرىلۋ جاعدايى بويىنشا؛ I توپتاعى مۇگەدەكتىگى بار ادامعا كۇتىم جاسايتىن ادامدارعا مۇگەدەكتىگى بار بالانى (مۇگەدەكتىگى بار بالالاردى) تاربيەلەپ وتىرعان اناسىنا نەمەسە اكەسىنە، بالا اسىراپ الۋشىعا، قورعانشىعا (قامقورشىعا) جانە باسقا دا جاردەماقىلار بار. سونداي- اق، ەڭبەككە قابىلەتتىلىگىنەن ايرىلۋ جانە اسىراۋشىسىنان ايرىلۋ جاعدايلارى بويىنشا مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان تولەنەتىن الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ مولشەرى %14,5 عا كوبەيدى. جىل باسىنداعى جاردەماقىلار مەن الەۋمەتتىك تولەمدەر مولشەرىنىڭ %8,5 عا ۇلعايۋىن ەسكەرە وتىرىپ، ولاردىڭ مولشەرى جىلدىق ماندە %23 عا ءوستى.
الەۋمەتتىك كودەكسكە سايكەس «التىن القامەن» ، سونداي- اق «باتىر انا» اتاعى بار I جانە II دارەجەلى «انا داڭقى» وردەندەرىمەن ناگرادتالعان كوپبالالى انالارعا بەرىلەتىن جاردەماقى مولشەرى 6,4 ا ە ك- تەن (22080 تەڭگە) 7,4 ا ە ك- كە نەمەسە 25530 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلدى.
بۇدان باسقا، الەۋمەتتىك كودەكستى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە مۇگەدەكتىگى بار ادامداردى گيگيەنالىق قۇرالدارمەن قامتاماسىز ەتۋ، مەنتالدىق بۇزىلۋى بار بالالارعا ساناتورييلىك- كۋرورتتىق ەمدەۋ مۇمكىندىگىن بەرۋ، مۇگەدەكتىگى بار ادامعا قىزمەت كورسەتۋگە وتباسى مۇشەلەرىن تارتۋ بولىگىندە قولداۋ شارالارى كۇشەيتىلدى.
ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋ جۇيەسىن ترانسفورماتسيالاۋ شەڭبەرىندە جان باسىنا شاققانداعى قارجىلاندىرۋ جونىندەگى جوبانى ىسكە اسىرۋ باستالدى. بۇل جەكە سەكتوردى تارتا وتىرىپ، ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋ ورتالىقتارىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. پيلوتتىق جوبا اياسىندا 6 وڭىردە سىيىمدىلىعى شاعىن ۇيلەر اشىلدى.
11 اي ىشىندە مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءۇشىن تەحنيكالىق وڭالتۋ قۇرالدارىمەن جانە قىزمەتتەرمەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا 432 استام ءىس- شارا ءوتتى.
مۇگەدەكتىگى بار ادامنىڭ مەديتسينالىق- الەۋمەتتىك ساراپتاما بولىمدەرىنە بارماي- اق تەك مەديتسينالىق قىزمەتتى پرواكتيۆتى فورماتتا بولادى.
قازاقستان مۇگەدەكتەردىڭ قۇقىقتارى تۋرالى كونۆەنتسياعا فاكۋلتاتيۆتىك حاتتامانى راتيفيكاتسيالادى. ول ءبىزدىڭ ازاماتتارعا مۇگەدەكتەردىڭ قۇقىقتارى جونىندەگى بۇۇ كوميتەتىنىڭ قاراۋىنا جەكە وتىنىشتەر جىبەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ادامداردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ جانە ولار ءۇشىن ارنايى جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ بويىنشا شارالار قابىلدانىپ جاتىر. مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتار مەن مۇگەدەكتىگى بار بالالارعا ارنالعان وڭالتۋ ورتالىقتارى اشىلدى. رەسپۋبليكانىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە كەدەرگىسىز ورتا قۇرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ ءجۇر.
جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋ شارالارىنىڭ كەشەنىن ىسكە اسىرۋ جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىن %4,7 عا دەيىن تومەندەتۋگە ىقپال ەتتى. 2023 -جىلعى 1-جەلتوقساندا جۇمىسپەن قامتۋ ورگاندارىندا جۇمىسسىز رەتىندە رەسمي تۇردە 261,8 مىڭ ادام تىركەلدى. تىركەلگەن جۇمىسسىزدار ۇلەسى - %2,7.
جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس 2023 -جىلعى 4-جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا 908,5 مىڭ ادام جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى، ونىڭ ىشىندە:
ۇلتتىق جوبالار شەڭبەرىندە 257,1 مىڭ، ونىڭ ىشىندە جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋدىڭ بەلسەندى شارالارىمەن 196,3 مىڭ قامتىلدى؛
بوس جۇمىس ورىندارىنا 294,3 مىڭ ادام؛
مەملەكەت باسشىسىنىڭ «10 مىڭ تۇرعىنعا 100 جۇمىس ورنى» باستاماسى شەڭبەرىندە 357,1 مىڭ (جەكە باستامالار) ادام.
2023 -جىلعى 1-جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا وقىتۋ جانە كاسىپتىك باعدار بەرۋ تۇرىندە حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋدىڭ قوسىمشا شارالارىمەن شامامەن 311,1 مىڭ ادام قامتىلدى.
2023 -جىلى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جونىندەگى ۇلتتىق جوبانى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە الەۋمەتتىك جاعىنان وسال ساناتتاعى قازاقستاندىقتارعا جاڭا بيزنەس- باستامالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن 400 ا ە ك (1380000 تەڭگە) مولشەرىندە 9102 گرانت بەرىلدى.
بۇدان باسقا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ جاستاردىڭ كاسىپكەرلىك باستامالارىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن جىلدىق مولشەرلەمەسى %2,5 دىق جەڭىلدەتىلگەن ميكروكرەديتتەر بەرۋ جونىندەگى تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا 5496 جوبا ماقۇلداندى. ءقازىردىڭ وزىندە 5 مىڭنان استام ميكروكرەديت بەرىلدى.
سونىمەن قاتار، مينيسترلىك ءۇش ماڭىزدى باعدارلامالىق قۇجاتتاردى دايىنداۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزدى. ماسەلەن، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ 2023-2027 -جىلدارعا ارنالعان كوشى- قون ساياساتىنىڭ جاڭا تۇجىرىمداماسى قابىلداندى، ول بيزنەس- يمميگراتسيا، ەڭبەك جانە ەتنيكالىق كوشى- قون پروتسەستەرىن رەتتەيتىن بولادى، ەلىمىزىڭ جۇمىس كۇشى تاپشى وڭىرلەرىنە ىشكى ۇتقىرلىقتى ىنتالاندىرۋدى جانە كوشى- قون پروتسەستەرىن رەتتەۋ جۇيەسىن سيفرلاندىرۋدى كوزدەيدى.
سونداي- اق، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەڭبەك نارىعىن دامىتۋدىڭ 2024-2029 -جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسىن مينيسترلىك ازىرلەپ، ۇكىمەت بەكىتتى. قۇجات نەگىزگى سيپاتتامالارى بولىپ تابىلاتىن ساپالى جۇمىس ورىندارىنىڭ سانىن كوبەيتۋدى قاراستىرادى تۇراقتى جۇمىسپەن قامتۋ (جىلىنا كەمىندە 6 اي)، ەڭبەكاقىنىڭ لايىقتى دەڭگەيى (وڭىردەگى ورتاشا جالاقىدان تومەن ەمەس) ، ءقاۋىپسىز ەڭبەك جاعدايلارى، كاسىبي دامۋ جانە مانساپتىق ءوسۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەر، ەڭبەك قۇقىقتارى مەن الەۋمەتتىك قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ.
ساپالى جۇمىسپەن قامتۋدىڭ ءوسۋ درايۆەرلەرى:
ەكونوميكانىڭ نەگىزگى ناقتى سەكتورلارىن يندۋستريالاندىرۋ؛
جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جانە ىلگەرىلەتۋ؛
جۇمىس ۋاقىتىنىڭ يكەمدىلىگىنە نەگىزدەلگەن جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا تۇرلەرىن قۇرۋ بولادى.
ەل ەكونوميكاسىندا 2029 -جىلعا قاراي 3,8 ميلليون ساپالى جۇمىس ورىندارىمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلاندى، بۇل جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جالپى قۇرىلىمىندا %45 دى الادى.
بۇدان باسقا، مەملەكەت باسشىسى تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە 2030 -جىلعا دەيىنگى قاۋىپسىز ەڭبەك تۇجىرىمداماسىنىڭ جوباسى ازىرلەندى، ول قازىر ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندارمەن كەلىسىلۋ دەڭگەيىندە. تۇجىرىمدامانى ودان ءارى ىسكە اسىرۋ وندىرىستىك جاراقاتتانۋ دەڭگەيىن، ەڭبەكتى قورعاۋ سالاسىنداعى بۇزۋشىلىقتار سانىن جانە ەڭبەك جاعدايلارى زياندى جانە قاۋىپتى جۇمىس ورىندارىنىڭ سانىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سونداي- اق، الەۋمەتتىك- ەڭبەك سالاسىن سيفرلاندىرۋ شەڭبەرىندە جۇرگىزىلگەن جۇمىستى اتاپ وتسەك، وتباسىنىڭ سيفرلىق كارتاسى ەنگىزىلدى، ونىڭ باستى ماقساتى - قازاقستاندىقتاردىڭ مەملەكەتتىك قولداۋ جۇيەسىنە تەڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ. الەۋمەتتىك كودەكستە وتباسىنىڭ سيفرلىق كارتاسى الەۋمەتتىك ساياساتتىڭ ورتا جانە ۇزاق مەرزىمدى مىندەتتەرى مەن باعىتتارىن انىقتاۋ قۇرالى رەتىندە كورسەتىلگەن. سونداي- اق، وتباسىنىڭ تسيفرلىق كارتاسى ازاماتتاردىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىنە قاراپ، مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ قانداي ءتۇرىن الۋعا قۇقىلى ەكەندىگىن جەتكىزىپ وتىراتىن ەلەكتروندى جارشى قىزمەتىن اتقارادى. وتباسىنىڭ سيفرلىق كارتاسىن ەنگىزۋدىڭ ارقاسىندا وسى جىلدىڭ 1-قاڭتارىنان باستاپ 795 مىڭنان استام ادام مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى پرواكتيۆتى كورسەتۋ ءۇشىن SMS الدى. بۇل رەتتە 313 مىڭنان استام ادام جاردەماقى نەمەسە تولەمدى ءوتىنىشسىز الۋ مۇمكىندىگىن پايدالاندى.
ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسىنىڭ جۇيەسىنە كىرەتىن پورتالدار بەلسەندى دامىپ كەلەدى، ول بۇگىنگى كۇنى كاسىپتىك باعدار الۋعا، جاڭا كاسىپتىك داعدىلاردى يگەرۋگە، ءوز ءىسىن اشۋ ءۇشىن گرانت الۋعا ءوتىنىم بەرۋگە، جۇمىس تابۋعا جانە حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ سالاسىندا باسقا دا قولداۋ شارالارىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
مينيسترلىك الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارىن كۇشەيتۋ، جۇمىسپەن قامتۋ، ازاماتتاردىڭ ەڭبەك قۇقىقتارىن قورعاۋ جانە كوشى- قون ساياساتىن رەتتەۋ بولىگىندە الەۋمەتتىك- ەڭبەك سالاسىن دامىتۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدى جالعاستىرادى.
اۆتور
داۋلەت ىزتىلەۋ
