باتىس قازاقستاندا قانشا كيىك اۋلاندى
ورال. KAZINFORM - باتىس قازاقستان وبلىسىندا كيىك سانىن رەتتەۋ جۇمىستارى بيىل 1- شىلدەدە باستالىپ، 30 -قاراشاعا دەيىن جالعاستى. وسى ناۋقاننىڭ ناتيجەسى جونىندە Kazinform ءتىلشىسى ب ق و ورمان شارۋاشىلىعى جانە جانۋارلار دۇنيەسى اۋماقتىق ينسپەكسياسىنىڭ باسشىسى نۇرلان راحىمجانوۆقا بىرنەشە ساۋال قويعان ەدى.
- نۇرلان ساعىنتاي ۇلى، سونىمەن قانشا كيىك اۋلاندى؟ اقبوكەندى اتۋ ادىسىمەن رەتتەۋ ءتيىمدى مە، الدە كورالمەن بە؟
- بەس اي ىشىندە بۇكىل اۋلانعان كيىك سانى 108 مىڭ 500 باسقا جەتتى. نەگىزى، كورال ادىسىمەن اۋلاۋ ونىمدىرەك بولدى. تۇنگى اتۋمەن 42 مىڭ باس كيىك نىساناعا ىلىكسە، كورالمەن 66,5 مىڭى قۇرىققا ءتۇستى. بۇل جەردە مىنانى ەسكەرۋ كەرەك. 1 -قىركۇيەككە دەيىن تۇنگى مەزگىلدە كيىكتىڭ تەك تەكەلەرى اتىلدى. ال 1 -قىركۇيەكتەن باستاپ كورال ءادىسى دە قولدانىلىپ، كيىكتىڭ انالىعى مەن لاقتارى دا اۋلاندى.
2023 -جىلى اقبوكەن سانىن رەتتەۋ جۇمىسى العاش قولعا الىنعان كەزدە 29 مىڭ باس قانا كيىك اۋلانعان ەدى. دەمەك، بۇدان وسى ۋاقىت ىشىندە ءبىرشاما تاجىريبە جيناقتالىپ، ناقتى قورىتىندى شىعارىلعانىن اڭعارۋعا بولادى.
- بۇل جۇمىسقا قانشا ادام، تەحنيكا قاتىستىرىلدى؟
- كيىك سانىن رەتتەۋ ءىسىن «وحوتزووپروم» ءو ب ر م ق ك ۇيىمداستىردى. اتالمىش مەكەمە اڭشىلارمەن، كورال يەلەرىمەن كەلىسىم- شارت جاساسىپ، جۇمىستارعا تارتتى. وبلىس كولەمىندە بارلىعى 18 بريگادا جۇمىس ىستەسە، سونىڭ 10-ى - اڭشىلار، 8- ءى - كورالمەن اۋلايتىندار. جالپى سانى 200 دەي ادام 50 گە جۋىق ءار ءتۇرلى تەحنيكامەن جۇمىلدىرىلدى.
- كيىك ەتى ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىنە جەتكىزىلدى مە؟
- ءيا، كيىك ەتىن اقتوبە، اتىراۋ، ماڭعىستاۋ وبلىستارى الدى. ياعني رەسپۋبليكانىڭ باتىس ايماعى تۇرعىندارى كيىك ەتىنىڭ ءدامىن تاتىپ ۇلگەردى دەپ ايتۋعا بولادى. ءوز وبلىسىمىزعا كەلەتىن بولساق، اقبوكەن اۋلانعان بارلىق اۋدان ورتالىقتارىندا، ورال قالاسىندا دەپو بازارى مەن كرۋگلووزەرنىي كەنتىندە، بايتەرەك اۋدانى بايقونىس اۋىلىندا كيىك ەتى ساتىلىپ جاتىر.
جالپى، كيىك ەتىن 15 كاسىپورىن قابىلدادى. اتاپ ايتقاندا، باتىس قازاقستاننان «كۋبلەي»، «باتىس ن ى ق»، «مونۆەكس»، «ادال ەت»، «جايىق ب ي ف»، «ريزىق باتىس»، «نۇر يسلام»، اتىراۋ وبلىسىنان «باتىس KZ 25» ج ش س ءوز ۇلەستەرىن الدى.
سونىمەن قاتار «قايىروۆ»، «امانگەلدى»، «يسايەۆ»، «جالپاقتال»، «جەڭىس»، «نارىن جاڭاقالا» جەكە كاسىپورىندارى مەن «اقبوتا» شارۋا قوجالىعى دا اتسالىستى.
وسىلاردىڭ ىشىندە «كۋبلەي» ج ش س عانا كيىك ەتىن وڭدەۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل كاسىپورىن 27 مىڭ باس كيىك ۇشاسىن الىپ، ساقتاپ وتىر. قازىرگى ۋاقىتتا كونسەرۆى شىعارۋ ءۇشىن ارنايى جەلى دايىندالىپ جاتىر.
- ەندەشە، ءسوزىڭىز اۋزىڭىزدا، بولاشاقتا كيىك ەتى مەن ونىمدەرىن شەتەلگە شىعارۋ ماسەلەسى قاراستىرىلادى ما؟
- جاقىندا وزبەكستاننىڭ سامارقان قالاسىندا قۇرىپ كەتۋ قاۋپى تونگەن جابايى فاۋنا مەن فلورا تۇرلەرىنىڭ حالىقارالىق ساۋداسى تۋرالى كونۆەنسيا (سيتەس) تاراپتارىنىڭ 20- كونفەرەنسياسى وتكىزىلدى. سوندا قازاقستان دەلەگاتسياسىنىڭ كيىكتىڭ ەتىن، تەرىسىن، ءمۇيىزىن شەت ەلدەرگە شىعارۋ جونىندە ۇسىنىسى قارالىپ، قولداۋ تاپتى.
ءبىراق بۇل ماسەلەنىڭ زاڭدى تۇردە كۇشىنە ەنۋى ءۇشىن ۋاقىت كەرەك. ارينە، كيىك ەتىن تۇتىنىپ قانا قويماي، ونىڭ دەريۆاتتارىن تەرەڭ وڭدەۋ، مىسالى، مۇيىزىنەن ءدارى-دارمەك شىعارۋ ءىسىن جولعا قويعاننىڭ ماڭىزى زور ەكەندىگى تۇسىنىكتى.
- قازىرگى كەزدە اقبوكەن قاي اۋماقتاردا ءجۇر؟
- رەتتەۋ جۇمىستارىنا بايلانىستى كيىكتىڭ كوپشىلىگى «بوكەي وردا» رەزەرۆاتى اۋماعىندا قونىستانسا، ءبىرقاتارى كورشىلەس اتىراۋ وبلىسىنا، ال ءبىر بولىگى رەسەيگە قاراي اۋدى. سونىمەن قاتار كازتالوۆ، جانىبەك، جاڭاقالا جانە بوكەي ورداسى اۋداندارىندا ءالى دە بار ەكەنىن ايتىپ كەتۋگە بولادى. اقبوكەننىڭ اسا سەزىمتال جانۋار ەكەندىگى بەلگىلى. ونىڭ ءدال قاي جەردە بولاتىنىن الدىن الا بولجاۋ قيىن.
- كيىك سانىن رەتتەۋ جۇمىستارى 2026 -جىلى دا جالعاسادى ما؟
- الداعى جىلعى جوسپار تۋرالى ازىرشە ناقتى ايتىلعان جوق. 2026 -جىلى كيىكتەردى باسقارۋ جونىندەگى ءتيىستى تاپسىرمالار كەلگەن سوڭ بەلگىلى بولادى.
- سوڭعى ساۋال، اتالمىش جۇمىس كيىك سانىن رەتتەۋگە اسەر ەتتى دەپ ەسەپتەۋگە بولادى ما؟
- ارينە، سولاي. مۇنىڭ ءمانىسى مىنادا. اتىلعان، اۋلانعان كيىكتىڭ كوپشىلىگى تەكەلەرى بولدى. قىستاعى كۇيىك كەزىندە ءار تەكە 30 باس انالىقتى قاشىرا الادى. دەمەك، بيىل 108 مىڭ باس كيىك اۋلانسا، بۇل الداعى جىلى اقبوكەننىڭ 400-500 مىڭ باسقا كەمۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى.
ەسكە سالا كەتەيىك، بۇدان بۇرىن باتىس قازاقستاندا كيىك سانىن رەتتەۋ جۇمىسى قالاي جۇرگىزىلىپ جاتقانىن جازعان بولاتىنبىز.
اۆتور
عايساعالي سەيتاق
