بالقاش كولىنىڭ سۋى جىلدان-جىلعا لاستانىپ بارادى - ساراپشى

استانا. KAZINFORM - ەكولوگيا، سۋ رەسۋرستارى مەن ورنىقتى دامۋ سالاسىنداعى ساراپشى بولات ەسەكين بالقاش كولىنىڭ لاستانۋىنا قانداي فاكتورلار اسەر ەتىپ وتىرعانىن ايتتى.

ا
Фото: Ербол Жанат

- ۇزاق جىلدار بويعى ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، كولگە قۇياتىن سۋ كولەمى جىل سايىن ازايىپ كەلە جاتىر. سوڭعى 20 جىل ىشىندە بۇل كورسەتكىش شامامەن 18 تەكشە شاقىرىمنان 12 تەكشە شاقىرىمعا دەيىن قىسقارعان. بۇل، ارينە، سۋدىڭ لاستانۋ دەڭگەيىنىڭ ارتۋىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى. ويتكەنى سۋ ساپاسى مەن مولشەرى ءوزارا تىعىز بايلانىستى - سۋ ازايعان سايىن لاستانۋ كولەمى ارتادى، - دەيدى ول.

ماماننىڭ سوزىنشە، كولدىڭ ەكولوگيالىق احۋالىنا ونىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان كاسىپورىندار دا تىكەلەي اسەر ەتىپ جاتىر.

- كولدىڭ جاعاسىندا ەلدەگى ەڭ ءىرى كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى - «بالقاشمىس» ورنالاسقان. بۇل زاۋىت جىلىنا 70 مىڭ توننادان استام زياندى زاتتى اۋاعا شىعارادى. ولاردىڭ قاتارىندا مىس، مىرىش جانە باسقا دا ۋلى ەلەمەنتتەر بار. مۇنداي زالال بالقاشقا قۇياتىن وزەندەر ارقىلى دا جەتىپ وتىر. ماسەلەن اۋىل شارۋاشىلىعىندا قولدانىلاتىن ءتۇرلى تىڭايتقىشتار، پەستيتسيدتەر، حيميكاتتار، سونداي-اق ەلدى مەكەندەردەن كەلەتىن كوممۋنالدىق قالدىق سۋلار كولگە زيانىن كەلتىرىپ جاتىر، - دەيدى ساراپشى.

ال ق ر ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى كولدەگى سۋ ساپاسىنا «ورتاشا لاستانعان» دەگەن باعا بەردى.

- بالقاش كولىنىڭ زووپلانكتون جانە فيتوپلانكتون بويىنشا سۋدىڭ ساپاسى ءۇشىنشى كلاسقا (ورتاشا لاستانعان سۋلار) سايكەس كەلدى، - دەپ جازىلعان Kazinform ءتىلشىسىنىڭ رەسمي ساۋالىنا بەرگەن ۆەدومستۆو جاۋابىندا.

سونداي-اق بولات ەسەكين بالقاش كولى ساپاسى ناشارلاۋىنا ناقتى مىسالى كەلتىردى.

- لاس تانۋ دەڭگەيىنىڭ وسكەنىنە ناقتى دالەل - بالقاش كولىندە سيرەك كەزدەسەتىن، تەك وسى وڭىرگە ءتان ەندەميك بالىق تۇرلەرىنىڭ جويىلىپ كەتۋى. قازىر كولدە تەك سور بالىقتار عانا قالدى. بۇل - ەكوجۇيەنىڭ تەرەڭ داعدارىسقا ۇشىراعانىنىڭ ايقىن بەلگىسى. بالقاش بۇگىندە جوعارى قاۋىپ ايماعىندا تۇر. ونى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن سۋدى تۇتىنۋدى قىسقارتۋ، لاستانۋدى ازايتۋ جانە ەڭ باستىسى - سۋ كوزدەرىن قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا ناقتى شارالار قاجەت. الايدا مۇنداي جۇمىستار قازىرگى مەملەكەتتىك سۋ جانە ەكولوگيالىق باعدارلامالاردا مۇلدە قاراستىرىلماعان، - دەيدى ول.

بۇعان دەيىن مەملەكەت باسشىسى كاسپي تەڭىزىن، بالقاش كولىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ناقتى شارالار قابىلداۋ قاجەت ەكەنىن ايتقان ەدى.

سۋ رەسۋرستارى مينيسترلىگى فرانسيا ماماندارىمەن بىرلەسىپ بالقاش كولى باسسەينىنە زەرتتەۋ جۇرگىزدى.

«قازاقمىس» كورپوراتسياسى بالقاش كولىن ساقتاۋدىڭ جول كارتاسىنا 5 ميلليون دوللار (شامامەن 2,6 ميلليارد تەڭگە - رەد.) بولمەكشى. ال فرانسيا دامۋ اگەنتتىگى (AFD) وسى جول كارتاسىنىڭ شەبەرلىك جوسپارىن ازىرلەۋگە 1,35 ميلليون ەۋرو (شامامەن 765,6 ميلليون تەڭگە - رەد.) باعىتتاپ وتىر.

سوڭعى جاڭالىقتار