ب ۇ ۇ: پاندەميادان كەيىن تۇرمەدەگى ادامدار سانى قايتا كوبەيدى

استانا. قازاقپارات - COVID-19 پاندەمياسى كەزىندە قىسقا مەرزىمدى تومەندەۋدەن كەيىن الەم بويىنشا تۇرمەلەردە وتىرعان ادامدار سانى قايتا كوبەيىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

بۇل تۋرالى بۇۇ ەسىرتكى جانە قىلمىس جونىندەگى باسقارماسىنىڭ جاڭا بايانداماسىندا ايتىلعان. وندا الەمدەگى تۇرمەلەردىڭ قازىرگى جاعدايىنا قاتىستى سوڭعى ستاتيستيكالىق دەرەكتەردىڭ جان-جاقتى جاھاندىق شولۋى بەرىلگەن.

ب ۇ ۇ دەرەكتەرىنە سايكەس، 181 ەلدىڭ 60 پايىزدان استامى پەنيتەنتسيارلىق جۇيەسىن 100 پايىز جانە ودان دا كوپ مولشەردە پايدالانىپ وتىر. ءاربىر ءتورتىنشى ەلدە تۇرمەلەر 150 پايىزدان استام تولى.

تۇرمەلەردىڭ شامادان تىس تولۋى تاماقتانۋ ساپاسىنا، گيگيەنا مەن مەديتسينالىق قىزمەتكە، ينفەكتسيالىق اۋرۋلاردىڭ تارالۋىنا، وسال توپتارعا كورسەتىلەتىن كومەكتىڭ دەڭگەيىنە، جازاسىن وتەۋشىلەردىڭ فيزيكالىق جانە پسيحيكالىق دەنساۋلىعىنا، سونداي-اق الەۋمەتتىك جانە ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنا قولجەتىمدىلىككە كەرى اسەر ەتەدى. ارتىق جۇكتەمە قاقتىعىستار تۋدىرىپ، زورلىق-زومبىلىقتى كۇشەيتەدى، تۇرمە ينفراقۇرىلىمىن كۇيرەتەدى جانە قاۋىپسىزدىك پەن باسقارۋ تۇرعىسىنان ۇلكەن قيىندىقتار تۋعىزادى.

بايانداما اۆتورلارى تۇرمەلەردىڭ ارتىق تولۋ ماسەلەسىن پەنيتەنتسيارلىق جۇيەلەر ءۇشىن باسىم باعىتقا اينالدىرۋ قاجەت دەگەن قورىتىندىعا كەلگەن.

الەمدە قاماۋدا وتىرعانداردىڭ ۇشتەن بىرىنە جۋىعى- ۇكىم شىقپاعاندار

الەم بويىنشا الدىن الا قاماۋدا وتىرعان ادامداردىڭ سانى 3,7 ميلليوننان اسادى. بۇل - تۇرمەدە وتىرعانداردىڭ جالپى سانىنىڭ شامامەن 30 پايىزى. ۇكىم شىقپاعان ادامداردىڭ ەڭ جوعارى ۇلەسى 2023 -جىلى افريكا مەن مۇحيت ەلدەرىندە تىركەلگەن - ءارقايسىسىندا 37 پايىز. ال ەڭ تومەن كورسەتكىش ەۋروپادا - 19 پايىز.

ەڭ كۇردەلى جاعداي وڭتۇستىك ازيادا بايقالادى. مۇندا قاماۋعا الىنعانداردىڭ 64 پايىزىنا سوت ۇكىمى شىقپاعان. بۇل كورسەتكىش جىلدان جىلعا ارتىپ كەلەدى.

الەم بويىنشا ۇكىم شىقپاعان تۇتقىندار اراسىندا ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ ۇلەسىندە ايتارلىقتاي ايىرماشىلىق بولماسا دا، افريكا مەن مۇحيت ەلدەرى سياقتى كەيبىر وڭىردە الدىن الا قاماۋدا وتىرعان ايەلدەردىڭ ۇلەسى جاھاندىق كورسەتكىشتەن جوعارى.

تۇرمەدەگى ءولىم-ءجىتىمنىڭ كوپشىلىگىنىڭ الدىن الۋعا بولادى

ەسەپتىلىك ۇسىنعان دەرلىك بارلىق ەلدە سوتتالعاندار اراسىنداعى قاساقانا كىسى ءولتىرۋ دەڭگەيى جالپى حالىقپەن سالىستىرعاندا الدەقايدا جوعارى. سولتۇستىك جانە وڭتۇستىك امەريكا ەلدەرى تۇتقىندار اراسىنداعى قاساقانا ادام ولتىرۋدەن بولاتىن ءولىم-ءجىتىم دەڭگەيىنىڭ وتە جوعارى ەكەنىن حابارلادى - ءار 100 مىڭ تۇتقىنعا شاققاندا 17,4 ادام. ەۋروپا ەلدەرىندە بۇل كورسەتكىش ەداۋىر تومەن - ءار 100 مىڭ تۇتقىنعا شاققاندا 2 كىسى ءولتىرۋ دەرەگى تىركەلگەن.

2023-جىلى الەم بويىنشا ءار 100 مىڭ سوتتالعاننىڭ 32,9 ى ءوز-وزىنە قول جۇمساعان. بۇل - جالپى حالىق اراسىنداعى ءوز-وزىنە قول جۇمساۋ دەڭگەيىنەن ءۇش ەسەدەن استام جوعارى.

بايانداما اۆتورلارىنىڭ ايتۋىنشا، قاماۋداعىلار اراسىنداعى ءولىم-ءجىتىمنىڭ كوپشىلىگى الدىن الۋعا بولاتىن جاعدايلار.

قوعامعا قايتا بەيىمدەلۋ جازاسىن وتەپ شىققاندارعا قولايلى ورتانى قاجەت ەتەدى

باياندامادا ايتىلعانداي، سوتتالعانداردى وڭالتۋ جانە قوعامعا قايتا بەيىمدەۋ - قىلمىستىق- اتقارۋ جۇيەسىنىڭ اجىراماس مىندەتى. تاجىريبە كورسەتكەندەي، تابىستى وڭالتۋ تەك تۇرمە اكىمشىلىگىنىڭ ءىس-ارەكەتىنە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار تۇرمەدەگى جالپى احۋالعا بايلانىستى. ىشكى ورتادا قۇرمەت پەن ادامگەرشىلىككە نەگىزدەلگەن قارىم-قاتىناس جازاسىن وتەپ جاتقان ادامنىڭ جەكە تۇلعا رەتىندە وزگەرۋىنە قولايلى جاعداي جاسايدى.

بايانداما اۆتورلارىنىڭ پىكىرىنشە، تۇرمەدەگى وڭالتۋ باستامالارىنا سىرتقى قولايلى مەملەكەتتىك ساياسات تا سەرىك بولۋى كەرەك. اتاپ ايتقاندا، تۇرمەدەن كەيىن جۇمىسقا ورنالاسۋعا كەدەرگىلەردى جويۋ جانە بۇرىن سوتتالعان ادامدارعا دەگەن كوزقاراستى ازايتۋ ماڭىزدى.

بۇعان دەيىن اۋستراليادا تۇرمەدەگى ادامدار سانى رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتكەنىن جازعانبىز.