اساۋ جۇرەكتى اقىننىڭ ءبىر بيوگرافى - مۇحتار اۋەزوۆ

استانا. قازاقپارات - «سۇلتانماحمۇتتىڭ العاشقى بيوگرافى» (ايقىن. (№44, 20 -ءساۋىر 2023 ج. ) اتالاتىن ءمولدىر تولەپبايدىڭ ماقالاسىن وقىعان سوڭ سۇلتانماحمۇتتاي اساۋ جۇرەكتى اقىن تاعدىرى، ادەبي مۇراسى جايىندا ويعا بەرىلدىم. ويىما بار عۇمىرىن سۇلتانماحمۇتتىڭ تاعدىرى ءۇشىن جانپيدا كۇرەسكە ارناعان پروفەسسور بەيسەمباي كەنجەباي ۇلى ورالدى.

1980- 87 -جىلدار ارالىعىندا ءوز وتىنىشىمەن قولىندا تۇرىپ، ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا اكەلى- بالالى تىرشىلىك كەشتىك. جۋرناليستىك، ادەبي شىعارماشىلىق جولىن باستاپ ۇلگەرگەن شاعىم. الدىمدا قازاق ادەبيەتىنىڭ ءجاي كوپ جاساعان قارياسى عانا ەمەس، ەكى ءداۋىردى كوزىمەن كورگەن، قيلى تاعدىردى باسىنان كەشكەن، ازدى- كوپتى الاشوردا اردا ازاماتتارىنىڭ سارقىتىن ىشكەن، قازاق ادەبيەتىنىڭ داريا شەجىرەشىسى وتىرعانىن پايىمدادىم. پايىمدادىم دا، اكەدەي ءازىز بەيسەكەڭ - قازاق ادەبيەتىنىڭ پروتوتۇركتىك التىن تامىرىن ارشىپ الىپ ادەبيەتىمىزدىڭ اسىل تاريحىنا اينالدىرعان پروفەسسور ب. كەنجەباي ۇلىنىڭ اۋزىنان شىققان ءۇپ ەتكەن ءۇن، جاقسى لەپەستى اق قاعازعا ەرىنبەي قوندىرا بەرۋدى، قوندىرا بەرۋدى داعدىما اينالدىرعام. كوپ داپتەر. كوڭىلسىز كۇندەر مەن ۇيقىسىز تۇندەردىڭ ەسەسى ەدى ول داپتەرلەر. ەندى مىنە، تاعى دا سول شەجىرە- داپتەرلەرگە قايىرا ۇڭىلەمىن.

... اكەي تاڭعى تىنىستان تىرپ- تىرپ باسىپ ىشكە كىردى. سال اۋرۋى سالدارىنان ءسال- ءسال ايىعا باستاپ، اۋەلگى داعدىسىنا كىرىسكەن. اياعىن سۇيرەتە باسىپ سەيىلدەپ قايتادى. تۋرا ءبىر ساعات. قولىندا «سلاۆا» التىن ساعاتى. التىن ساعاتقا قاراپ ساناپ باسىپ جۇرەدى، ساعاتتى تولتىرىپ وسىلاي ۇيگە بەتتەيدى. ءبىز دە ساعات تولا بەرە اكەي ابىگەرگە تۇسپەسىن دەپ ەسىكتى اشىپ قويامىز. اكەي ولەڭدەتە ەندى ەسىكتەن:

- قاراڭعى قازاق كوگىنە،

ورمەلەپ شىعىپ، كۇن بولام!

قاراڭعىلىقتىڭ كەگىنە،

كۇن بولماعاندا، كىم بولام؟

اساۋ جۇرەكتى اقىننىڭ باعدارلاما دەرلىك ولەڭى. ومىردەن قىرشىن وتكەن جىر سۇلتانىنا جاراسقانىمەن، قول- اياعى دىرىلدەپ ەكى باسىپ، ءبىر توقتاپ دامىلداپ جۇرەتىن قارياعا تۇك تە جاراسىپ تۇرعان جوق. ءبىراق، ءبىراق سۇلتانماحمۇتتىڭ وتتى جىرىمەن تىنىستاپ، اساۋ جۇرەكتى اقىن رۋحىنان قۋات الىپ، امان كەلە جاتقان پروفەسسورعا جاراسارلىق مىنەز. بالكىم ءۇش رەت ينسۋلت سىرقاتىنان اياۋلى ۇستازدى امان الىپ شىعىپ جۇرگەن قۋات قاينارى دا - وسى ءار جولى ۇشقىن اتىپ، وتتى شۋماعىنان وت شاشىراپ جاتاتىن ولەڭ- جىرلار شىعار- اۋ، ءاسىلى.

سىرت كيىمىن شەشىپ ءجۇرمىن. ال ول بولسا ءوز ويىمەن ءوزى اۋرە. «جۇسىپبەك ايتىلعان جەردە، مۇحتار دا ءجۇرۋى كەرەك...» - دەيدى تۇتىعا سويلەپ. كەشەگى اڭگىمەنى بۇگىن جالعاساق دەگەن جاقسى وي، جاراسىمدى تىلەك.

- قانشاما وقىپ ءجۇرىپ، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ سۇلتانماحمۇت جايىندا شەشىلىپ ءبىر سويلەگەنىن، تەبىنىپ، تەبىرەنىپ ءبىر ماقالا زەرتتەۋ جازعانىن كورگەن دە، بىلگەن دە ەمەن؟

- ە، ە، ونىڭ سەبەبى بار ءدا...

- نەمەنە، مۇحتار اۋەزوۆتى دە «سۇلتانماحمۇت تانۋشى» جاساماقسىز با؟

- ە، جاساسا نەسى بار؟! سۇلتانماحمۇتتى مۇحتارداي بىلگەن ادام از. ول - كوزىمەن كورگەن، سىرلاس بولماسا دا اڭگىمەلەسكەن بالا. سۇلتانماحمۇت اۋرۋى مەڭدەگەن ءبىر جىلى اباي اۋىلىنا بارىپ، قىسىراق بايلاتىپ، قىمىزبەن ەمدەلگەن عوي...

- باشقۇرتستانعا كەلىپ، قىمىزبەن ەمدەلگەن لەۆ تولستوي سەكىلدى مە؟

- اباي اۋىلىندا تولستويدىڭ دا ءىزى بار عوي، قاراعىم- اۋ.

قاريا جۇمباق جىميدى. تاعى ءبىر اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى سۋىرتپاقتالىپ كەلەدى دەپ قۋانامىن ىشىمنەن. ءبىراق اڭگىمە شاشىلىپ شىعىپ، «شالدى» شارشاتىپ المايىن دەپ، بۇيدانى ۇلى جازۋشىمىز، شىنايى دوسى - مۇحتار اۋەزوۆكە قاراي بۇرا بەردىم. «قانە، تورگە، تورگە، ۇلى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ۇلى دوسى...»

كەڭ زالعا ماعان سۇيەنە اتتاپ، تالتىرەكتەي ەنگەن قاريا ديۆانعا جايعاستى. اقىرىن اڭگىمە ساباقتادى.

- مۇحتارمەن ەجەلدەن تانىس، ءبىلىسپىن. وزىمە ۇناعان پەساسى، پەسا بويىنشا قويىلعان سپەكتاكلدەرگە ماقالا، رەتسەنزيا جازعان كەزدەرىم بار. مۇقاڭ قۇپ قابىلدار ەدى. ماسكەۋگە قاتىناعان ساتتەرى ءبىزدىڭ ۇيگە ءتۇسىپ ءجۇردى. بىردە ءوزى، بىردە ۆالەنتينا نيكولايەۆنامەن... دەگەندەي موسكۆاعا ءجيى قاتىناپ ءجۇردى عوي. 1941 -جىلى «اباي» رومانى جارىققا شىقپاي قالا جازداعاندا، «كازوگيز» (باسپا. ق. ە. ) مۇمكىندىگىنەن اسىرا قولدادىق. اكادەميانىڭ ءتىل جانە ادەبيەت ينستيتۋتىندا مەن - ديرەكتور، مۇحتار عىلىمي قىزمەتكەر بولىپ قىرقىنشى جىلدارى ۇزەڭگىلەس قىزمەت ىستەدىك. ون بەس- ون التى جىل كازگۋ- دە (ءال- فارابي اتىنداعى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەت. ق. ە. ) مەن كافەدرا مەڭگەرۋشىسى، ول كافەدرا مۇشەسى بولىپ بىتە قايناسىپ قىزمەت اتقاردىق. 1953 -جىلى ك پ س س ورتالىق كوميتەتىنىڭ ۇلت رەسپۋبليكالارىنداعى ۇلتشىلدىققا بايلانىستى قاۋلىسىندا ەكەۋمىز بىرگە قارالانىپ، قازگۋ- دەن ءبىر بۇيرىقپەن قىزمەتتەن قۋىلدىق. مۇقاڭ ماسكەۋدەن باسپالاپ كەتتى، مەن ءۇي قاماعىندا وتىردىم... قاراپ وتىرسام، قازاقتىڭ ۇلى جازۋشىسى مۇحتار اۋەزوۆپەن ءبىرسىپىرا جىل سىيلاسىپ، سىرلاسىپ بىتە قايناسىپ ءجۇرىپپىن. قايدا دا الدىمىزعا ۇستار ەدىك. بىلەمىن دەپ ايتا الادى ەكەنمىن.

- ۆالەنتينا نيكولايەۆنا سۇتسىزدەنىپ، ءبىر بالاسىن ءبىزدىڭ مەڭجامال انامىز ەمىزىپتى دە عوي.

- ءيا، سولاي بولعان. ول بالاسى ءسابي شاعىندا شەتىنەپ كەتتى.

- مۇحتار اۋەزوۆ تاعدىرىنا قاتىستى اڭگىمەنى كوپ بىلەتىنىڭىزگە شاگىم جوق، بەيسەكە. ءبىراق بۇگىنگى اڭگىمەنى سۇلتانماحمۇتقا بايلانىستى وربىتسەڭىز.

- «اباي» اتىنان الاشوردا جۋرنال شىعارعان، قاراعىم. سول جۋرنالدا «ەكەۋ» دەگەن بۇركەنشىك اتپەن 1918 -جىلى «ەكەۋدىڭ» «ابايدان كەيىنگى اقىندار» اتالاتىن جاقسى ماقالاسى جارىق كورگەن. حرونولوگيالىق تۇرعىدان مۇحتار اۋەزوۆتىڭ سۇلتانماحمۇت ىسىنە كىرىسۋى سول جىلداردان باستالادى دەۋگە بولادى.

- قاي كەلگەنىندە دە قايىم دوسىڭىز ايتا بەرەتىن «اباي» جۋرنالى عوي؟

- ءيا، سول جۋرنال. الاشوردا جۋرنالى.

- «ەكەۋدىڭ» ءبىرى مۇحتار اۋەزوۆ پە، سوندا؟

- قىرقىنشى جىلدارى مەن «سۇلتانماحمۇتتىڭ اقىندىعى» تاقىرىبىندا كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا جازىپ ءجۇردىم. مۇقاڭ مەنىڭ عىلىمي جەتەكشىم ىسپەتتى بولدى. ماعان اقىل- كەڭەسىن بەرەدى. تاقىرىپتى بەكىتۋدە ۆ ا ك- قا حات جازىپ، داۋلى تاقىرىپتىڭ باسىن اشىپ بەرگەنى بار. سودان كەيىن كىرىسىپ جۇرگەنىم عوي، ديسسەرتاتسيا قورعايىن دەپ.

تاقىرىبىما بايلانىستى باعىت- باعدار الىپ، ءبىرسىپىرا اڭگىمەلەسكەنمىن. قۋاتتاي قولداپ ءجۇردى، مۇقاڭ. تاقىرىبىما بايلانىستى «اباي» (1918 ج. ) جۋرنالىنىڭ بىرنەشە نومەرىن الىپ قاراپ شىقتىم. كونسپەكتىلەدىم. ءتۇرلى جانردا ءارتۇرلى ماتەريالدار باسىلعان عوي ەندى. جۋرنالداعى «ەكەۋ» بۇركەنشىك اتىمەن جازىلعان «ابايدىڭ ونەرى ءھام قىزمەتى»، «ابايدان سوڭعى اقىندار» اتالاتىن ماقالالار كوز تارتتى، كوڭىل اۋداردى. اسا ۇزدىك جازىلعان ءورىسى كەڭ، ورەسى بيىك دۇنيەلەر ەدى.

ءبىر كۇنى ۇيىنە بارىپ، مۇقاڭمەن وسى ماقالالار جايىندا كەڭەستىم. ديسسەرتاتسيادا پايدالانا الامىن با، پايدالانا المايمىن با؟ قيىن عوي. ءسوز اراسىندا:

- مۇقا، «ەكەۋ» كىمنىڭ لاقابى؟ - دەدىم ورايى كەلدى- اۋ دەگەن ءبىر ساتتە.

الاشوردا قىرىلىپ قالعان، قيىن ۋاقىت ەدى عوي ول كەز. امان قالعانىنىڭ ءوزى تۇندە ۇيقىعا جاتاردا «ەرتەڭ بارمىن با الدە تۇندە مەنى دە ۇستاپ اكەتەدى مە؟» - دەپ ءبىر قۇلاعىن جاستىققا باسىپ، ءبىر قۇلاعىمەن تىڭ- تىڭدايتىن، ءبىر كوزىن ۇيقىعا بەرىپ، ەكىنشى كوزىمەن كىرپىك قاقپاي قىراعى جاتىپ، قىراعى تۇراتىن، ساقتىقپەن جۇرەتىن قيىن كەز عوي، قاراعىم. مەنىڭ الگى سۇراعىما مۇقاڭ ىرشىپ تۇسكەندەي بولدى. ەكى كوزىڭنىڭ ءبىرى وزىڭە جاۋ. «وسى قاي ويمەن سۇراپ وتىر دەگەندەي»، - كۇدىكتى پىشىنمەن قارادى ماعان. سوسىن تايىرشالاپ (جاروكوۆ. اسا ساق كىسى بولعان. ق. ە. ) ، وزىمە قارسى سۇراق قويدى:

- سەنىڭشە قالاي؟ «ەكەۋدىڭ» ماقالاسى دۇرىس پا؟ مۇقاڭنىڭ بەت- ءجۇزى تولى كۇدىك... شىدامىن شيراتا بەرمەي، ىلە جاۋاپ قاتتىم:

- وتە ءماندى ماقالالار. سول كەزدىڭ وزىندە وسىنشالىقتى تەگەۋرىندى ويعا تولى كۇشتى ماقالا جازۋ... ءاي، ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلمەس...

- ەندەشە «ەكەۋدىڭ» ءبىرى مەن، بەشىم! مۇقاڭ نىعىرلاي جاۋاپ بەردى بۇل جولى. سەنگەنى بولار.

- ال سىڭارىڭىز كىم؟ سۇلتانماحمۇت بولسا يگى ەدى؟ مەن ەنتەلەدىم.

مۇقاڭ ءسال كىدىلەندى.

- جوق. سۇلتانماحمۇت ەمەس. سۇلتانماحمۇتپەن بىرگە ماقالا جازۋعا تۋرا كەلمەدى. و، ول ءوزىن مەنەن ەرەسەك سانايتىن، بيىكتەن قارايتىن ەدى عوي بىزگە...

- ەندى كىم، مۇقا؟ «ەكەۋدىڭ» ەگىزى كىم؟

- بەشىم- اۋ، ونىڭ نە قاجەتى بار؟ مۇقاڭ مۇڭداندى. بەت- ءجۇزىن تاعى دا كۇدىك تورلادى. قاباعى جيىرىلدى.

- و، نە دەگەنىڭىز، مۇقا؟! «ەكەۋدىڭ» ماقالالارىندا ديسسەرتاتسياما قاجەتتى قۇندى پىكىرلەر بار. ءبىلۋىم قاجەت. وتە قاجەت. مەن دە تاقىمداپ بولمادىم. مۇقاڭ ءيىلدى:

- «ەكەۋدىڭ» ەكىنشىسى - جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ بولاتىن. ول ەكەۋمىز گيمنازيادا وقىپ جۇرگەن كەزىمىزدەن وتە شىنايى دوس بولاتىن ەدىك. ەكەۋمىز وسى «بۇركەنشىك» لاقاپپەن كەيىن دە ءبىر- ەر ماقالا جازدىق... ماڭدايىمىزعا سىيماي كەتكەن كەرە قارىس ىرىس ەدى عوي، جۇسىپبەك...

مۇقاڭ مۇڭدانىپ كەتتى. مەن مۇحتاردىڭ جان- سىرىنا انتەك ۇڭىلگەندەي، ءتىپتى جان جاراسىن تىرناعانداي بولعانىما ءبىر ءتۇرلى قىسىلدىم. ءبىراق، امال قانشا، اقيقاتتى ءبىلۋىمىز، كەيىنگى ۇرپاققا ايتىپ ءوتۋىمىز كەرەك قوي...

بۇل ءبىر «شەرلى شەجىرە» دەرلىك اڭگىمە ەدى. بەيسەكەڭ ايتقان وسى اڭگىمەمەن- اق، اساۋ جۇرەكتى اقىن ادەبي مۇراسىمەن ارنايى اينالىسقان جۇسىپبەك ايماۋىت ۇلىمەن بىرگە، مۇحتار اۋەزوۆتى دە سۇلتانماحمۇت مۇراسىنىڭ جاناشىرى دەپ تانۋعا بولاتىن ەدى.

مۇقاڭنىڭ مۇڭىن قوزداتىپ اڭگىمە ايتقان بەيسەكەڭنىڭ ءوزى دە ءبىرۋاق مۇڭعا باتتى. ءارىسى جۇسىپبەك، بەرىسى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ كورگەن قۇقايىن بوزداتا ايتىپ، بوزداپ وتىر، جارىقتىق.

***

سوعىس ءجۇرىپ جاتقان قىرقىنشى جىلدار.

- قىرىق جىل قىرعىن بولسا دا رۋحاني يگىلىكتى ۇمىتۋعا بولمايدى عوي، - دەپ باستادى كەلەسى اڭگىمە جەلىسىن قارت عالىم. - سوعىس جىلدارىندا (1941- 45 ج. ) العى شەپتە قازاق جاۋىنگەرلەرى جان الىپ، جان بەرىپ، سوعىسىپ جاتسا، تىلدا ۇلتتىق رۋحاني دۇنيەمىزدى بايىتىپ، عىلىمدى ىلگەرى دامىتۋمەن بولدىق. «موسفيلم» ، «لەنفيلم» ىعىسىپ كەلدى الماتىعا. موسكۆادان ك. پاۋستوۆسكي، م. زوشەنكو، س. ميحالكوۆ، موسكۆالىق دوسىم ادەبيەتشى ۆيكتور شكلوۆسكي الماتىعا قونىس اۋداردى. اتاقتى بالەرينا گ. ۋلانوۆا ءبىزدىڭ اباي تەاترىندا وينادى. ول ءبىر تاراتىپ ايتاتىن اڭگىمە. ازىرگە ءبىر جايدى اڭگىمەلەپ بەرەيىن ساعان، ءبىر كەرەگى بولار.

- مارحاببات، اعا! تاعى ءبىر اڭگىمەنىڭ وزەگى شىعىپ كەلە جاتقانىنا بالاشا قۋانسام كەرەك، سانىمدى شاپاتتاعانداي قۋانىپ، ءتىپتى شاتتانىپ قويا بەردىم.

- سوعىس جىلدارىنىڭ (1941- 1945 ج. ق. ە. ) اياعىندا مەنى مۇحتاردىڭ «اباي» رومانىن جارىققا رۇقساتسىز شىعاردىڭ دەپ ورتالىق كوميتەت قىر سوڭىما ءتۇستى. ورتالىق كوميتەت حاتشىسى مۇحامەتجان ءابدىحالىقوۆ قىدىڭداپ، باسىمنان قيقۋ كەتىرمەدى. كورگەنسىزدىك تانىتتى. ارعى جاعىندا قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ن. سكۆورتسوۆ تۇر. ايتاعى ءوزىمىزدىڭ قازاق جازۋشىلارى. ونىڭ باسىندا ءسابيتتىڭ تۇراتىنى تاعى بار... قيىن حال كەشتىم. ءتىپتى، موسكۆادان «برونمەن» كەلگەنىمدى دە ەستەن شىعارىپ، «وتان قورعاۋ» دەگەن جەلەۋمەن قان ساسىعان سوعىسقا دا ايداپ جىبەرە جازدادى. مەن ۋنيۆەرسيتەتكە قىزمەت اۋىستىرىپ قونىس اۋدارۋعا دا ءماجبۇر بولدىم. ءوزىم تاعى اكادەميانىڭ ءتىل جانە ادەبيەت سەكتورىن باسقارامىن.

ينستيتۋتتا 1943 -جىلى وكتيابردە (قازان ايى) سۇلتانماحمۇت تورايعىر ۇلىنىڭ تۋعانىنا ەلۋ جىل تولۋىنا وراي جيىلىس جاساپ، اتاپ وتتىك. ارنايى جيىلىس.

عىلىمي جيىلىستى مۇقاڭ، مۇحتار اۋەزوۆكە ءسوز بەرىپ باستادىم.

قىسقاشا كىرىسپە ءسوز سويلەدى. جيىلىستا مەن اقىننىڭ ءومىرى مەن تۆورچەستۆوسى (شىعارماشىلىعى. ق. ە. ) تۋرالى بايانداما جاسادىم.

سۇلتانماحمۇتتاي ءور اقىندى ءتۇرلى سەبەپپەن ۇناتا بەرمەيتىن مۇقاڭ سوزىندە ءور اقىندى العاشقى رەت ءدال، جوعارى باعالادى. «سۇلتانماحمۇت الەكساندر بلوك ءتارىزدى ءىرى جاندى، ۇشقىر تالانتتى، كۇردەلى اقىن ەدى»، - دەدى. بايانداماسىنىڭ بايلامى! قانداي ادەمى سالىستىرۋ؟ ! قانداي ءدال باعالاۋ! جانىممەن قۋاندىم.

عىلىمي كەڭەستەن مۇحتار، عابيت، احمەت، ەسماعامبەت، مەن - ءبارىمىز بىرگە شىقتىق. اياڭداپ كەلە جاتىرمىز.

«شىركىن، «اداسقان ءومىر» دەگەن پوۆەست جازار ما ەدى!؟» - دەدى عابيت مۇسىرەپوۆ. ءبىز جامىرادىق:

- جازىڭىز، جازىڭىز! - دەپ قوستادىق ونى.

- سۇلتانماحمۇتتى مۇحاڭ بلوكقا تەڭەگەن سوڭ ءسىز ۇلى، ۇلى دەي بەرگەننەن گورى ونىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىن باسا ايتۋىڭىز كەرەك ەدى، - دەدى احمەت جۇبانوۆ ماعان قاراپ.

- بەيسەمباي، سەن توقسان اۋىز ءسوز ايتتىڭ، مۇقاڭ سونىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن ايتتى، - دەپ قالجىڭدادى ەسماعامبەت ىسمايىلوۆ.

... مۇحاڭ سۇلتانماحمۇتتى كورگەن، بىلگەن كىسى. اۋىزشا الدەنەشە رەت ەستەلىك ايتقانى بار. «اۋ، جازساڭىزشى» دەيمىن الدەنەشە رەت تىڭداپ وتىرىپ. ءبىراق مۇقاڭ جازبادى ەستەلىگىن. مەن ءوتىنىپ، سۇرانىپ قويماعان ءبىر ساتتە: «ە، سۇلتانماحمۇت ءبىزدى مەنسىنبەيتىن ءور ەدى عوي.. .» دەگەنى بار. ال بۇل جولى مۇقاڭ سۇلتانماحمۇتتاي اساۋ جۇرەكتى اقىندى الەكساندر بلوكپەن انىق سالىستىرىپ، ايقىن باعالادى. ورىس اقىنىمەن تۋىستىرساڭ، قازاق بالەقورى بايىز تابادى... ءوزى لەنينگراد ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىعان، الەكساندر بلوك تۆورچەستۆوسىمەن جەتە تانىس، مۇقاڭ ءسويتىپ سۇلتانماحمۇتتىڭ اقىندىق تاعدىرىن جوعارى باعالاعانىنا قاتتى قۋاندىم. ويتكەنى «الاش ۇرانىن» جازعان سۇلتانماحمۇت تاعدىرى بىردە الاشورداشىل، بىردە «سوتسياليست ۋتوپيست» دەپ ءارقيلى باعالانىپ جۇرگەن كەز. مۇحتار اۋەزوۆتىڭ باعالاۋ پكىرىنە ءزارۋمىز. ال اۋەزوۆ بولسا، ءوزىنىڭ سۇلتانماحمۇت جايىندا پىكىرىن اشىق ايتۋعا قاۋىپتەنەدى.. .

... قارت عالىم تاعى ءبىر اڭگىمەنىڭ ءىزىن شىعارىپ، م. اۋەزوۆتەي ۇلى جازۋشى، دانا ويشىلدىڭ سۇلتانماحمۇتتى ءارى تارت، بەرى تارت جاساپ، ادەبي مۇراسىن داۋعا اينالدىرىپ جۇرگەن قيىن كەزدە الەكساندر بلوكپەن سالىستىرىپ، ءدال باعالاعانىنا ەرەكشە ءمان بەرىپ، اڭگىمەلەگەن ەدى سول جولى. اساۋ جۇرەكتى اقىن ادەبي مۇراسىن جان سالىپ قورعاپ، جانتالاسىپ ايتىسىپ- تارتىسىپ جۇرگەن باس سۇلتانماحمۇت- تانۋشى بەيسەمباي كەنجەباي ۇلى ءۇشىن ۇلى جازۋشى، اقىل- ويشىلدىڭ سۇبەلى ءبىر پىكىرىن ءوزىن قيىن ساتتە جەلەپ- جەبەگەن پەرىشتەدەي كورەتىن ەدى، جارىقتىق!

قۇلبەك ەرگوبەك،

ادەبيەت زەرتتەۋشىسى، پروفەسسور

«ايقىن» گازەتى