استاناسى جوق الەمدەگى جالعىز مەملەكەت: ءسىز بىلەسىز بە؟

* اي جەردەن 80 ەسە جەڭىل.
* تولىق كۇن تۇتىلۋدىڭ ۇزاقتىعى 7،0 مينۋتتان اسپايدى. ال تولىق اي تۇتىلۋ 104 مينۋتقا جەيىن جەتەدى.
* كۇن جۇيەسىندەگى ەڭ كىشكەنتاي پلانەتا - پلۋتون، ال ەڭ ۇلكەنى - يۋپيتەر.
* كۇن جۇيەسىندەگى ەڭ ىستىق پلانەت - شولپان.
* شولپاندا كۇن باتىستان شىعىپ، شىعىس جاققا باتادى.
* جەردەن قۇرالسىز كوزبەن كورىنەتىن پلانەتا - ۋران.
* توقىلداق سەكۋندىنا 20 رەت شوقىپ جەي الادى.
* شولپانداعى تاۋلىك جەردەگى جىلدان ۇزاقتاۋ.
* جەردەگى ەڭ جىلى تەڭىز - قىزىل تەڭىز.
* چيليدەگى كالاما اتتى قالاشىقتا مۇلدەم جاڭبىر جاۋمايدى.
* جەردىڭ 70 پايىزى سۋمەن تولتىرىلعان، بىراق ونىڭ 1 پايىزى عانا ءىشۋگە جارامدى.
* ءولى تەڭىز مۇحيتتاردان 7-8 ەسە تۇزدىراق.
* سولتۇستىك پوليۋستە جىلىنا 186 كۇن بويى كۇن كورىنبەيدى.
* تابيعاتتا تەك 96 ەلەمەنت كەزدەسەدى، 11 ى گاز كۇيىندە، 81 ى قاتتى كۇيدە.
* دۇنيە جۇزىندەگى سان ءتۇرلى قاجەتتىلىككە جارايتىن اعاش - كوكوس پالماسى. ودان ەڭ مىقتى قۇرىلىس ماتەريالى الىنادى، جاپىراعىنان ءۇي جابادى، جاڭعاعىنىڭ قابىعىنان ءجىپ يىرەدى، سىرتقى قاۋاشاعىنان ىدىس جاسايدى، شىرىنىنان قانت جانە شاراپ جاسايدى.
* كومىرتەگى جەردەگى بارلىق ەلەمەنتتەردى قوسقانداعىدان كوپ قوسىلىس بەرەدى.
* الماس قىشقىلدا ەرىمەيدى، ونى بۇزاتىن جوعارعى تەمپەراتۋرا عانا.
* بۇعىلار مۇكتەرمەن قورەكتەنەدى. ولاردىڭ قۇرامىنداعى مينەرالدى زاتتار بۇعىلاردىڭ دەنەسىن قىستا ءبىرقالىپتى ەتىپ ۇستاپ تۇرادى.
* جىلاندار قاباقتارى ارقىلى كورە الادى.
* مەركۋريدەگى جارتى تاۋلىك (كۇندىزگى ۋاقىت) جەردەگى ءبىر جىلدان ەكى ەسە ۇزاق.
* باسىن 360 گرادۋسقا بۇرا الاتىن جالعىز شىبىن-شىركەي - ءداۋىت.
* قىتايدىڭ كەيبىر جازۋ ماشينكالارىندا 5700 بەلگى بار. ونىڭ كلاۆياتۋراسىنىڭ ەنى ءبىر مەترگە جۋىقتايدى، سول سەبەپتى ەڭ شەبەر دەگەن قارىپ تەرۋشىنىڭ ءوزى مينۋتىنا ارى كەتسە، 11 ءسوز عانا جازا الادى ەكەن.
* رەسەي مەملەكەتىنىڭ ەڭ ءبىرىنشى استاناسى - لادوگا.
* ناۋرۋ - رەسمي استاناسى جوق الەمدەگى جالعىز مەملەكەت.
* تابيعاتتا سىناپتان باسقا سۇيىق كۇيدە كەزدەسەتىن تەك ءبىر ەلەمەنت قانا بار، ول - بروم.
* 1603- جىلى جاپونيادا يمپەراتور بۇيرىعىمەن ءجۇزۋ مىندەتتى وقۋ ءپانى بولىپ بەلگىلەندى.