پرەزيدەنت تاپسىرمالارىن ورىنداۋ ناتيجەسىندە قازاقستاندىقتاردىڭ ءومىر ساپاسى ايتارلىقتاي جاقسارۋى ءتيىس - سمايىلوۆ
ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى الىبەك قۋانتىروۆ ج ءى ءو ءوسىمىن 6 پايىز دەڭگەيىندە قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ەكونوميكا سالالارىندا ءوسۋدىڭ قوسىمشا كوزدەرى پىسىقتالاتىنىن باياندادى. اتاپ ايتقاندا، تاۋ- كەن ءوندىرۋ سەكتورىن دامىتۋعا، ونىڭ ىشىندە ءىرى مۇناي- گاز جوبالارىن، وڭدەۋ ونەركاسىبىن، اوك، شوب جانە قىزمەت كورسەتۋ سەكتورىن جانداندىرۋعا باسا نازار اۋدارىلاتىن بولادى.
ماكروەكونوميكالىق ساياساتتىڭ تەڭگەرىمدىلىگىن جاقسارتۋ ماقساتىندا بيۋدجەت تاپشىلىعىن ازايتۋ، مەملەكەتتىك قارىزدى تۇراقتاندىرۋ جانە ۇلتتىق قوردان تۇسەتىن ترانسفەرتتەردى قىسقارتۋ بويىنشا شارالار قابىلدانادى. بيۋدجەتتىڭ تەڭگەرىمدىلىگى مۇنايعا قاتىستى ەمەس تۇسىمدەردى ۇلعايتۋ ەسەبىنەن، ونىڭ ىشىندە ءتيىمسىز سالىقتىق جەڭىلدىكتەردى الىپ تاستاۋ ەسەبىنەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
ينفلياتسيانى تومەندەتۋ ماقساتىندا ۇلتتىق بانكپەن بىرلەسىپ وزەكتەندىرىلگەن ءتيىستى كەشەندى جوسپاردى ىسكە اسىرۋ جالعاسادى. ىشكى نارىقتى وتاندىق ونىممەن تولتىرۋ ارقىلى ازىق- تۇلىك ونىمدەرىنىڭ باعاسىن تۇراقتاندىرۋعا باستى نازار اۋدارىلاتىن بولادى.
جاڭا سالىق كودەكسى شەڭبەرىندە قوسىلعان قۇنى جوعارى ءونىم وندىرۋگە ينۆەستيتسيالار تارتۋعا جانە تەحنولوگيالىق ەكسپورتتى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن سالىق جەڭىلدىكتەرىن قايتا باعدارلاۋ، سونداي- اق جۇمىس ورىندارىن اشۋ، قايتا وڭدەۋ نىساندارىن سالۋ، الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋ ەسەبىنەن قاتتى پايدالى قازبالاردى ءوندىرۋ بويىنشا رەنتابەلدىلىگى تومەن جاڭا جوبالارعا سالىق جۇكتەمەسىن ازايتۋ ماسەلەلەرى پىسىقتالۋدا.
قازىرگى كەزدە ەلەكترمەن، جىلۋمەن، سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە سۋ بۇرۋ جۇيەلەرىنىڭ توزۋىن ازايتۋ ماقساتىندا ء«تاريفتى ينۆەستيتسياعا ايىرباستاۋ» قاعيداتىنا كوشۋ جۇمىستارى باستالدى. بۇگىنگى تاڭدا تاريفتەردى وزگەرتۋدىڭ بارلىق قۇقىقتىق نەگىزدەرى قالىپتاستىرىلدى. بۇل رەتتە، ولاردىڭ ءوسىمى وڭىرلەردەگى الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، كەزەڭ- كەزەڭىمەن ورىن الاتىن بولادى. سونىمەن قاتار بارلىق تۇتىنۋشىلار ءۇشىن كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ ءادىل قۇنىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا تۇتىنۋدىڭ الەۋمەتتىك نورماسىن ەنگىزۋ تەتىكتەرى ازىرلەنەتىن بولادى.
اكىمشىلىك رەفورما بويىنشا جۇمىس جالعاسادى. ماسەلەن، 2023-2024 -جىلدارى اۋداندار مەن وبلىستىق ماڭىزى بار قالالار اكىمدەرىنىڭ تىكەلەي سايلاۋىن پيلوتتىق رەجيمدە، ال 2025 -جىلدان باستاپ - بارلىق جەردە وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.
باعانى تۇراقتاندىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءبىرىنشى ۆيتسە- ءمينيسترى ارمان شاققاليەۆ ءسوز سويلەدى. بۇل جۇمىستىڭ نەگىزگى باعىتى ءونىمسىز دەلدالداردى انىقتاۋ جانە بولدىرماۋ ماقساتىندا ءونىم وندىرۋدەن ساتۋعا دەيىنگى باعا بەلگىلەۋ تىزبەگىن تالداۋعا باعىتتالعانىن اتاپ ءوتتى. ماسەلەن، بۇگىنگى تاڭدا 1389 تىزبەك تالدانىپ، ونىڭ 332 سىندە ساۋدا قىزمەتىن بۇزۋ قاۋپى انىقتالدى. ناقتى فاكتىلەر انىقتالسا مەملەكەتتىك باقىلاۋ شارالارى قابىلدانادى. اتاپ ايتقاندا، جىل باسىنان بەرى 132 دەلدالدىق سحەمانىڭ جولى كەسىلدى.
سونىمەن قاتار، ەلەكتروندىق شوت- فاكتۋرالار مەن فيسكالدىق دەرەكتەر وپەراتورلارىنىڭ مالىمەتتەرىن پايدالانا وتىرىپ، ءا م ا ت باعاسىنىڭ مونيتورينگى پروتسەسىن اۆتوماتتاندىرۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. ناتيجەسىندە ءاربىر ءا م ا ت بويىنشا باعا بەلگىلەۋ پروتسەسى اشىق بولادى، بۇل ونلاين رەجيمدە ءونىمسىز دەلدالدار مەن الىپساتارلاردى انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ەنەرگەتيكا ءمينيسترى الماسادام ساتقاليەۆ ءوز بايانداماسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ اياسىندا ەكىباستۇز ەنەرگيا تورابىن كەشەندى تۇردە جاڭعىرتۋ جۇرگىزىلەتىنىن، بۇل شامامەن 3 گ ۆ ت جاڭا گەنەراتسيانى ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. سونداي- اق جەلتوقسان ايىندا قۋاتى 500 م ۆ ت ەكىباستۇز گرەس-1-دە 1-شى ەنەرگوبلوك قالپىنا كەلتىرىلەدى. جالپى قۋاتى 1200 م ۆ ت-تان اساتىن 3 جانە 4 ەنەرگيا بلوكتارىن ەنگىزۋ ارقىلى گرەس-2 نى كەڭەيتۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. جالپى قۋاتى 1200 م ۆ ت بولاتىن 5 جانە 6 ەنەرگيا بلوكتارىن سالۋ بويىنشا جوبالاۋ الدىنداعى جۇمىستار باستالادى.
ەكىباستۇز ج ە و جاڭعىرتۋ شەڭبەرىندە وسى جىلى ۇزىندىعى 5,3 ك م جىلۋ جەلىلەرىن كۇردەلى جوندەۋدى اياقتاۋ، 5 سۋ جىلىتۋ قازاندىعى بويىنشا جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، جەو- نىڭ 3 ەنەرگەتيكالىق قازاندىعىن، سونداي- اق قوسالقى جابدىقتاردى، عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردى جاڭعىرتۋدى سوڭىنا دەيىن جەتكىزۋ جوسپارلانۋدا.
جالپى، ەكونوميكانىڭ ەلەكتر ەنەرگياسىنا ءوسىپ كەلە جاتقان قاجەتتىلىگىن وتەۋ ءۇشىن 2035 -جىلعا دەيىن 17,3 گ ۆ ت جاڭا قۋاتتار ەنگىزىلەتىن بولادى.
سونداي-اق مينيستر ديزەل وتىنىنىڭ جالپى قورىنىڭ 370 مىڭ تونناعا دەيىن ۇلعايعانىن، بۇل ەلدىڭ 21 تاۋلىكتىك قاجەتتىلىگىن وتەۋگە جەتكىلىكتى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. تۇتاستاي العاندا، نارىقتىق ەكونوميكاعا قاراي قابىلدانعان باعدار مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىنىڭ تەحنيكالىق قايتا جاراقتالۋى مەن سەنىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى، سونداي- اق سالانىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىن ارتتىرادى.
يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى ازامات بەيىسبەكوۆ 2029 -جىلعا قاراي رەسپۋبليكادا 147 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنىن قۇرۋ ارقىلى جالپى سوماسى 33 تريلليون تەڭگەدەن اساتىن 800-دەن استام ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە قوسۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن باياندادى. ونىڭ ىشىندە 22,1 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنىن قۇرۋ ارقىلى جالپى قۇنى 3,1 تريلليون تەڭگەنى قۇرايتىن 122 جوبا قوسىلعان قۇنى جوعارى تاۋارلار شىعارۋعا باعىتتالعان. بۇل - ماشينا جاساۋ، قۇرىلىس يندۋسترياسى، جەڭىل ونەركاسىپ جانە مەتاللۋرگيا سالالارىنداعى جوبالار.
ونىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە ەلىمىز بويىنشا ورتاشا ەسەپپەن كوممۋنالدىق جەلىلەردىڭ 51 پايىزنىڭ توزىعى جەتكەن. بۇل باعىتتا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار قاجەتتىلىكتەردى ەسكەرە وتىرىپ، كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى سالۋ مەن كۇردەلى جوندەۋدىڭ وڭىرلىك جوسپارلارىن ازىرلەيتىن بولادى. ءارتۇرلى قارجىلاندىرۋ كوزدەرى ەسەبىنەن 2029 -جىلعا قاراي كوممۋنالدىق جەلىلەردىڭ توزۋ دەڭگەيىن 40 پايىزعا دەيىن تومەندەتۋ جوسپارلانۋدا.
سونداي-اق ول بۇگىنگى تاڭدا 4900 اۋىل سۋمەن جابدىقتاۋ قىزمەتتەرىمەن قامتىلعانىن اتاپ ءوتتى. 2025 -جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قالعان 1395 اۋىلدىڭ ماسەلەسى شەشىلەدى. بۇل سۋمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ەلىمىز بويىنشا كورسەتكىشىن 100 پايىزعا دەيىن جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ۆيتسە-مينيستر قازىرگى ۋاقىتتا رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردا حالىقارالىق تاجىريبەنى ەسكەرە وتىرىپ، عيماراتتاردىڭ سىرتقى كەلبەتىنىڭ ءبىرىڭعاي ساۋلەتتىك ءستيلىن، اۋماقتاردى كوگالداندىرۋ مەن اباتتاندىرۋعا قويىلاتىن تالاپتاردى ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتەتىن كەشەندى ديزاين- جوبالاردى ازىرلەۋ باستالعانىن ايتتى.
اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەيەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ۋاقىتتا «اينالىم سحەماسىن» ىسكە اسىرۋ پروتسەسىنە ازىق- تۇلىك كورپوراتسياسىن سەنىمگەر اگەنت رەتىندە تارتۋ ماسەلەسى پىسىقتالۋدا، بۇل الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق- تۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىن تۇراقتاندىرۋ تەتىكتەرىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قوسىمشا ىشكى ازىق-تۇلىك نارىعىنداعى احۋالدى تۇراقتاندىرۋ ماقساتىندا سۋبسيديالاۋ تەتىگىنە جاڭا نورما ەنگىزىلەدى، وعان سايكەس 2024 -جىلعى 1-قاڭتاردان باستاپ پيلوتتىق رەجيمدە الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق- تۇلىك تاۋارلارىن نەمەسە ولاردى ءوندىرۋ ءۇشىن شيكىزات وندىرۋمەن اينالىساتىن سۋبسيديا الۋشىلار نارىقتىق باعالار بويىنشا ىشكى نارىقتا ءونىمدى وتكىزۋ بويىنشا قارسى مىندەتتەمەلەردى وزىنە الۋعا ءتيىس.
ساقتاۋ ينفراقۇرىلىمىن قۇرۋ جانە كوكونىس قويمالارىنىڭ تاپشىلىعىن ازايتۋ ماقساتىندا 2025 -جىلعا دەيىنگى كوكونىس قويمالارىن سالۋ مەن جاڭعىرتۋدىڭ كەشەندى جوسپارىن ىسكە اسىرۋ جالعاسادى. بۇل جوسپاردا جالپى سىيىمدىلىعى 342,6 مىڭ توننا جەمىس-كوكونىس ونىمدەرىن ساقتايتىن 97 جوبانى ىسكە اسىرۋ كوزدەلگەن. بۇل باعىتتا بيزنەستى ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا قولدانىلاتىن ساقتاۋ تەحنولوگياسىنا بايلانىستى وسىنداي وبەكتىلەردى سالۋ كەزىندە شىعىنداردى وتەۋ ءنورماتيۆىن 25 پايىزدان 40-50 پايىزعا دەيىن جەتكىزۋ ءۇشىن ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ قاعيدالارىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ىسكە اسىرۋ جونىندە وزدەرى جەتەكشىلىك ەتەتىن سالالار بويىنشا ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى ءزۇلفيا سۇلەيمەنوۆا، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى تامارا دۇيسەنوۆا، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اجار عينيات، وقۋ- اعارتۋ ءمينيسترى عاني بەيسەمبايەۆ جانە سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى الماس ايداروۆ بايانداما جاسادى.
پرەمەر-مينيستر مەملەكەتتىك ورگاندار مەن اكىمدىكتەر قىزمەتكەرلەرىنىڭ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ بويىنشا قابىلداعان بارلىق ءىس-ارەكەتتەرى ناقتى ناتيجە بەرۋى ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سالىق، بيۋدجەت جانە تاريفتىك ساياساتتى جاڭعىرتۋ كەزىندە ءبىرىنشى كەزەكتە، ازاماتتار مەن بيزنەستىڭ مۇددەلەرى ەسكەرىلۋى كەرەك. بارلىق ەنگىزىلگەن قۇرالدار مەن مەحانيزمدەر الدىمەن حالىققا ىڭعايلى ءارى تۇسىنىكتى بولۋى قاجەت.
«تۇرعىنداردىڭ شاعىمدارىن الەۋمەتتىك شيەلەنىسكە دەيىن جەتكىزبەي، بايىپتى تۇردە شەشۋ كەرەك. بۇل، اسىرەسە، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ جانە ەڭبەك قاتىناستارىنا قاتىستى. بۇعان ازاماتتاردى قابىلداۋدىڭ ءبىرىڭعاي ورتالىقتارى ىقپال ەتەتىن بولادى. مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ءبىرىنشى باسشىلارى حالىقتىڭ پروبلەمالارىن شەشۋ ءۇشىن وسى رەسۋرستى ءتيىمدى پايدالانۋى ءتيىس»، - دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
ول ۇكىمەتتىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى ينفلياتسيانى بيىلعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن 2 ەسە تومەندەتۋ ەكەنىن ەسكە سالدى. وسىعان بايلانىستى ينفلياتسيانى باقىلاۋ جانە تومەندەتۋ جونىندەگى شارالار كەشەنىن جاڭارتىپ، ونى ۇكىمەتتىڭ كەلەسى وتىرىسىندا قاراۋ تاپسىرىلدى.
پرەمەر-مينيستر ازىق- تۇلىك باعاسىن تۇراقتاندىرۋ ماسەلەسىن ءوڭىر اكىمدىكتەرى ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، وندىرۋشىدەن تۇتىنۋشىعا دەيىنگى ساۋدا- وتكىزۋ تىزبەگىن جولعا قويۋ جونىندەگى جۇيەلى شارالاردىڭ ساپالى ىسكە اسىرىلۋىن قامتاماسىز ەتۋى قاجەتتىگىن اتاپ كورسەتتى.
«ءتيىمدى ساۋدا-لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىم قۇرىپ، كوكونىس قويمالارىنىڭ قۇرىلىسىن كەڭەيتۋ قاجەت. بارلىق ءونىمسىز دەلدالدىق سحەمالاردى جويۋ كەرەك. باعا بەلگىلەۋدەگى دەلدالدىق تىزبەكتەردى تەكسەرۋ جونىندەگى وڭىرلىك كوميسسيالار باعانىڭ نەگىزسىز وسۋىنە قارسى دەر كەزىندە شارا قولدانۋى ءتيىس»، - اتاپ ءوتتى ول.
ءاليحان سمايىلوۆ ازىق- تۇلىك باعاسىن تۇراقتاندىرۋ ماسەلەلەرىندە ماڭىزدى ءرول ازىق- تۇلىك كورپوراتسياسى مەن تۇراقتاندىرۋ قورلارىندا بولۋى كەرەك، ال اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى ولاردىڭ جۇمىسىن ناقتى ۇيلەستىرۋى قاجەت دەپ اتاپ ءوتتى. بۇل رەتتە، اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋعا جۇمسالاتىن بيۋدجەت قاراجاتىنا ءتيىستى باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتىپ، ءوڭىر اكىمدىكتەرى قايتا وڭدەۋ كاسىپورىندارىن دامىتۋ بويىنشا ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋى جانە وڭدەۋ ونەركاسىبىندەگى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋى كەرەك.
ۇكىمەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، ينۆەستيتسيا تارتۋ ساياساتىن ەرەكشە باقىلاۋدا ۇستاۋ قاجەت. وسىعان بايلانىستى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە ينۆەستورلار مەن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردىڭ دەرەكقورى بار ينتەراكتيۆتى ينۆەستيتسيالىق كارتانى ەنگىزىپ، سىرتقى ساياسات تۇجىرىمداماسىن وزەكتەندىرۋ تاپسىرىلدى.
پرەمەر-مينيستر سونداي-اق جاڭا سالىق كودەكسىن ازىرلەۋ اياسىندا قاتتى پايدالى قازبالاردى ءوندىرۋ جونىندەگى جوبالارعا سالىق سالۋدى قايتا قاراۋ، ءوندىرىس كولەمىنىڭ ءوسۋىن ىنتالاندىرۋ، ينۆەستيتسيا تارتۋ، يننوۆاتسيالاردى ەنگىزۋ، سونداي-اق جۇمىسپەن قامتۋدى ارتتىرۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
تاعى نەگىزگى باعىتتاردىڭ ءبىرى - شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قولجەتىمدى نەسيە بەرۋ. وسىعان بايلانىستى اشىق قىزمەت جۇرگىزەتىن كاسىپكەرلەرگە قارىز بەرۋ بويىنشا شەشىمدەر قابىلداۋ پروتسەسىن وڭايلاتۋ قاجەت. سونىمەن قاتار ۇكىمەت باسشىسى ەلىمىزدە سۋدى ۇنەمدەپ تۇتىنۋ قاعيداتىن ەنگىزۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزۋ، «قازسۋشار» جۇمىسىنىڭ فورماتىن وزگەرتىپ، سۋ شارۋاشىلىعى مەن گيدرومەليوراتيۆتىك جۇيەلەردى رەكونسترۋكتسيالاۋ جونىندە ءتيىمدى شارالار قابىلداۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى. ەكولوگيا مينيسترلىگىنە دالادا قاراۋسىز جۇرگەن يتتەردىڭ ماسەلەسىن شەشۋدە حالىقارالىق تاجىريبەنى ەسكەرە وتىرىپ، زاڭناماعا ءتيىستى تۇزەتۋلەر ازىرلەۋ تاپسىرىلدى.
ءسوز سوڭىندا پرەمەر-مينيستر ە ى د ۇ ستاندارتتارىن ەسكەرە وتىرىپ، وقۋشىلاردى مەكتەپتىڭ وزىندە جانە سىرتقى باعالاۋ اراسىنداعى الشاقتىقتى جويۋ بويىنشا پارمەندى شارالار قابىلداۋ، بالالاردى زورلىق-زومبىلىقتان قورعاۋ شارالارىن كۇشەيتۋ، مەديتسينالىق قىزمەتتەردى قارجىلاندىرۋدىڭ اشىقتىعىن جانە تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ، ە-دەنساۋلىق جۇيەسىن ىسكە قوسۋدى جەدەلدەتىپ، دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ بارلىق جۇيەلەرىن ينتەگراتسيالاۋ، وتباسىنىڭ تسيفرلىق كارتاسىنا كەلىپ تۇسەتىن مالىمەتتەردى وزەكتەندىرۋ بويىنشا زاڭنامالىق نورمالاردى ازىرلەۋ جونىندە پارمەندى شارالار قابىلداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
«ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق دامۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى كەڭەيتىلگەن كەڭەستە مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەت پەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ الدىنا ءبىرقاتار نەگىزگى ماقسات- مىندەتتەردى ايقىنداپ بەردى. ولاردى ءتيىمدى شەشۋ ءۇشىن ءبىز ەڭ ماڭىزدى دەگەن سالالاردا رەفورمالاردى ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك. رەفورمالاردىڭ تۇپكى ناتيجەسى حالىقتىڭ تابىسىن ۇلعايتۋ، جايلى ءومىر سۇرۋگە جاعداي جاساۋ، قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جانە ادامداردىڭ جان- جاقتى دامۋى ءۇشىن مۇمكىندىكتەردى كەڭەيتۋ ارقىلى ازاماتتاردىڭ تۇرمىس ساپاسىن بارىنشا جاقسارتۋ بولۋى ءتيىس. بارلىق وزگەرىستەردى ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا قۋاتتى نارىقتىق ەكونوميكانى، ونىڭ ىشىندە ءوسۋدىڭ جاڭا قوسىمشا كوزدەرى ەسەبىنەن بەلسەندى دامىتۋ قاجەت. قازىرگى جاعدايدا ءبىز ناقتى ناتيجە كورسەتۋىمىز كەرەك، قوعام بىزدەن ناقتى جانە پارمەندى شارالار كۇتەدى»، - دەپ قورىتىندىلادى ءسوزىن ءاليحان سمايىلوۆ.
