تاريح جانە تاريحي تۇلعا
وكىنىشكە قاراي، كوپ جاعدايدا تاريحتى جاساۋشىلار وزگە ەلدەردى قانعا بوكتىرىپ، وزىنە باعىندىرعان باسقىنشىلار بولىپ كەلەدى. كونە، ورتا عاسىرلاردا كۇشتىنىڭ كۋلتى ەرەكشە بولدى. وزگە ەلدەردى باسىپ-جانشۋ، باعىنعىسى كەلمەسە، قىرىپ-جويۋ قالىپتى جاعداي بولىپ ەسەپتەلدى. ول ءۇشىن ولاردى ەشكىم كىنالامادى. قايتا كوككە كوتەرىپ، اڭىزعا اينالدىردى.
وسىنداي اڭىزداردىڭ بىرىندە - الەكساندر ماكەدونسكي بۇكىل جەردى جاۋلاپ الىپ، جەردىڭ شەتىنە كەلەدى. جەر بىتكەن، ار جاعىندا ەشتەڭە كورىنبەيدى، وسىعان وكىنگەن پاتشا: «جاۋلاپ الاتىن جەر جوق، ەندى قايتتىم» دەپ جىلاپتى دەيدى. اڭىزدىڭ باستى موتيۆى - باسقىنشىنىڭ دانىشپاندىعىنا، جاۋگەرلىك قابىلەتىنە تاڭعالۋ. ادىلدىك، ىزگىلىك، وبال-ساۋاپ سەكىلدى ۇعىمدار ءالى ەسەپكە كىرە قويماعان سەكىلدى. ديكتاتورلارعا، تيراندارعا تابىنۋ ءداستۇرى قالىپتاستى. بۇل قۇلدىق سانا ءداۋىرى ەدى.
تاريحتى ءبىلۋ بار دا، تاريحتى تانىپ، ءتۇسىنۋ بار. ءبىلۋ - دەرەكتەر جيىنتىعى، ال دەرەكتەردى وبەكتيۆتى تۇردە قورىتا ءبىلۋ، تاريحتى تانۋعا، تۇسىنۋگە اكەلەدى. توينبيشە ايتقاندا «پوستيجەنيە يستوري». ءبىراق تاريحتى ۇلتتىڭ ابىرويىن اسقاقتاتاتىن، قالا بەردى رۋدىڭ اتىن شىعاراتىن ناسيحات قۇرالى ەسەبىندە قابىلدايتىن ادام، وعان ەشقاشانداي وبەكتيۆتى تۇردە قاراي المايدى.
ءار حالىق ءوزىنىڭ ۇلتتىق ءرامىزى ەتىپ ارىستان، سامۇرىق قۇس، قاسقىر تاعى باسقا مەيلىنشە قاھارلى جىرتقىشتاردىڭ بەينەسىن الدى. ارينە، ادام ادامعا قاسقىر دەگەن تۇسىنىكپەن ءومىر كەشكەن زاماندا ونى تۇسىنۋگە دە بولادى.
ءبىزدىڭ تۇسىنبەيتىنىمىز – ХХІ عاسىرداعى كوزقاراس.
ادامزاتتىڭ اقىل- ويى اسا ۇلكەن قاسىرەتتى وقيعالار تۇسىندا سىلكىنىسكە، وزگەرىسكە ۇشىرايدى. سونداي وقيعا ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس بولدى. الەم بويىنشا 70 ميلليوننان استام ادام قازا بولعاننان كەيىن، جەر بەتىندەگى پروبلەمالاردى سوعىسپەن شەشۋ دەگەن تۇسىنىك ماعىناسىن جوعالتا باستادى.
بۇكىل دۇنيەجۇزىنىڭ ىرگەلى مەملەكەتتەرى جابىلىپ ارەڭ جەڭگەن، وتكەن تاريحتاعى ماقتاۋلى باسقىنشىلار سەكىلدى الەمدى قالتىراتقان گيتلەردى ەشكىم جاقسى كورە المادى. باسقىنشىنىڭ، شىن مانىندە، كىم ەكەنىن ەندى تانىدىق. ويتكەنى ونىڭ شاپقىنشىلىعىنان زارداپ كورمەگەن ادام جوقتىڭ قاسى ەدى. «ە، سەن وسىنداي ەكەنسىڭ عوي» دەگەن وي جۇرتتىڭ كوكىرەگىنە ۇيالاعانداي بولدى.
مەملەكەتتەر اۋماعىنىڭ تۇتاستىعىن، شەكارالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەتىن قۇجاتتار قابىلدانىپ، حالىقارالىق نورمالاردىڭ بۇزىلماۋىن قاداعالايتىن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى قۇرىلدى.
وسىنىڭ ءبارى تاريحقا، تاريحي تۇلعالارعا، بۇگىنگى ومىرگە - ادام حاقى، ادامنىڭ بوستاندىعى مەن ءومىرى دەگەن تۇسىنىك تۇرعىسىنان قاراۋعا مۇمكىندىك بەردى. ⅩⅩ عاسىردىڭ سوڭىن الا كەڭەس وداعى تارادى. الەمدىك دەموكراتيانىڭ سالتاناتى بارىمىزگە جاقىنداعانداي بولدى. لەنيننىڭ، ءستاليننىڭ كۋلتى دالادا قالدى دەپ ويلادىق. الايدا كوپ نارسە ءبىز ويلاعانداي بولمادى. ورتا عاسىر ەشقايدا كەتپەپتى. يمپەريا، فاشيزم، ۇلتشىلدىق، وزگەلەردى جەك كورۋ، باسقىنشىلاردى كوككە كوتەرۋ يدەيالارى الەمدى ءالى كەزىپ جۇرگەنىنە كوز جەتكىزدىك.
رەسەيدە، اشتىقپەن، قۋعىن سۇرگىنمەن ءوز حالقىن قىرعىنعا ۇشىراتقان ستالين، يۆان گروزنىيلارعا ەسكەرتكىش ورناتىلدى. جاقىندا عانا كانە ۋەست دەگەن ميللياردەر، ءانشى، كومپوزيتور گيتلەردى جاقسى كورەتىنىن ايتىپ، بۇكىل ا ق ش- تى دۇرلىكتىردى. ەلىمىزدىڭ ءبىر دەپۋتاتى ۋكراينا حالقىن قىرىپ، قالالارىن قيراتىپ جاتقان رەسەيدىڭ باسقىنشىلىق سوعىسىن قولدايمىن دەپ جار سالدى. وسىندايلاردى كورگەندە، ءوزىڭدى ناقۇرىستار ەلىندە ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەندەي سەزىنەسىڭ.
شىڭعىسحاندى قازاق قىلىپ، بابام دەپ كوككە كوتەرىپ شۋلاعانىمىزعا بىرنەشە جىل بولدى. ەشقاشانداي دالەلدەنبەيتىن، مامان تاريحشىلار عىلىمي نەگىزى جوق ەكەنىن قانشا ايتسا دا، ءبىر تولاستامايتىن اۋەسقويلار داۋىنا ارالاسقىم كەلمەيدى. مەنى تولعاندىراتىن باسقا ماسەلە - شىڭعىسحاننىڭ تاريحي بەينەسىن قولدان بۇرمالاپ، ونى ءادىل دە جاناشىر حان ەتۋگە تىرىسىپ، ءپىر تۇتقان جالعان دا قاتەرلى كوزقاراس.
بىرىنشىدەن، دۇنيە ءجۇزىن جاۋلاپ الۋ - ادىلدىك ەمەس. «ادىلدىك جوعالعان جەردە ادام بالاسىنىڭ ومىرىنە قادىر-قاسيەت بەرەتىن ەشتەڭە دە قالمايدى» (يممانۋيل كانت). شىڭعىسحان - اگرەسسيانىڭ، يمپەريانىڭ سيمۆولى. جارتى الەمدى قانعا بوكتىرگەن، ميلليونداعان ادامدى اياۋسىز قىرعان، مادەنيەت وشاعى بولعان قالالاردى جەرمەن-جەكسەن ەتكەن، وركەنيەتتى جويعان قاتىگەز تيران - بۇگىنگى ХХІ عاسىردىڭ ادامىنا كۋمير بولا الا ما؟ ەگەر بولا السا، شىڭعىسحان سەكىلدى كوپتەگەن مەملەكەتتى باسىپ الىپ، ولشەۋسىز قاتىگەزدىك كورسەتكەن گيتلەردى نەگە ايىپتايمىز؟ ⅩⅨ عاسىردا زەڭبىرەكپەن حالقىمىزدى قىرىپ، قالالارىمىزدى قيراتىپ، جەرىمىزدى تارتىپ العان پاتشالىق رەسەيدىڭ باسقىنشىلىعىن نەگە كىنالايمىز؟
بۇگىندە ۋكراينا جەرىندە ءجۇرىپ جاتقان ادىلەتسىز قاندى سوعىسقا قالاي قارايمىز - جاڭاعى دەپۋتات سەكىلدى وزبىرلىق جاعىنا شىعامىز با؟ سوندا ءبىز كىم بولدىق؟
بىزگە ءبىر زاتتى انىق ءتۇسىنۋ قاجەت. فاشيزم باس كوتەرە باستاعان قازىرگى بەيمازا گەوساياسي جاعدايدا اگرەسسيا، يمپەريا يدەيالارى ءبىز سەكىلدى شاعىن حالىقتارعا اسا قاۋىپتى. بۇگىنگى زاماننىڭ شىڭعىسحاندارىنىڭ قۇربانى ەڭ الدىمەن ءبىز بولامىز. ۇلتتىق سانا گۋمانيزمگە نەگىزدەلۋى كەرەك.
تاريحقا دا، بۇگىنگى شىندىققا دا سايكەس كەلمەيتىن، ورتا عاسىردى ۇلگى ەتىپ، وركەنيەتتى جوققا شىعاراتىن قيالي يدەيالارمەن حالىقتىڭ باسىن قاتىرمايىق. «ادامداردى قۇتقاراتىن ادەت-عۇرىپ تا، الدە ءبىر قۇپيا كۇش تە ەمەس، ءارتۇرلى ءدىني سەنىمدەر دە ەمەس، ادامداردى ءومىر تۋرالى ايقىن دا انىق تۇسىنىك قانا قۇتقارا الادى»، دەيدى ۇلى جازۋشى لەۆ تولستوي.
تاريحتى ءبىلۋ بار دا، تاريحتى تانىپ، ءتۇسىنۋ بار. ءبىلۋ - دەرەكتەر جيىنتىعى، ال دەرەكتەردى وبەكتيۆتى تۇردە قورىتا ءبىلۋ، تاريحتى تانۋعا، تۇسىنۋگە اكەلەدى. توينبيشە ايتقاندا «پوستيجەنيە يستوري». ءبىراق تاريحتى ۇلتتىڭ ابىرويىن اسقاقتاتاتىن، قالا بەردى رۋدىڭ اتىن شىعاراتىن ناسيحات قۇرالى ەسەبىندە قابىلدايتىن ادام، وعان ەشقاشاندا وبەكتيۆتى تۇردە قاراي المايدى.
قاتە كوزقاراس قاتە تاريحتى قالىپتاستىرادى. قاتە تاريح دەگەنىمىز - جالعان تاريح. جالعان تاريح جالعان گەرويلاردى، جالعان كوسەمدەردى، جالعان پاتريوتيزمدى قالىپتاستىرادى.
قاتە كوزقاراس دەمەكشى، ءبىز 30 جىل بويىنا ەۋرازيا يدەياسىن قولداپ، ەۋرازيالىق وداق قۇرىپ، يمپەريالىق كونتسەپتسيانىڭ (دوكترينا دەۋگە دە بولادى) قولشوقپارى بولىپ كەلدىك.
ەۋرازيا يدەياسى ⅩⅩ عاسىردىڭ 20-30-جىلدارىندا ەۋروپادا ورىس ەميگرانتتارىنىڭ اراسىندا پايدا بولدى. نەگىزىن سالۋشىلار - لينگۆيست ن. س. ترۋبەتسكوي (ۋكراين ءتىلىن مويىنداماعان ادام)، پ. ن. ساۆيتسكي تاعى باسقالار. يدەيانىڭ ءمانى - ەۋروپا مادەنيەتىنەن باس تارتۋ، ورتالىق ازيا، ءسىبىر حالىقتارىنىڭ باسىن قوسىپ «ورىس الەمى» دەپ اتالاتىن بولەك وركەنيەت جاساۋ. 1925-جىلى ن. ترۋبەتسكوي «رەسەي - كيەۆ رۋسىنىڭ ەمەس، موڭعول يمپەرياسىنىڭ مۇراگەرى» دەپ جار سالدى. ەۋرازيا يدەياسىنىڭ ىرگەتاسى - سلاۆيانوفيلستۆو، پراۆوسلاۆيە جانە يمپەريا، ياعني ورىس يمپەرياسى. 30-جىلداردىڭ اياق كەزىندە بۇل قوزعالىس ءوزىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىن توقتاتتى.
وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارىندا لەۆ گۋميليەۆتىڭ باستاماسىمەن بۇل يدەيا قايتا جانداندى. ل. گۋميليەۆ پ. ساۆيتسكيمەن جاقسى تانىس بولعان، حات جازىسقان، ءوزىن «ەڭ سوڭعى ەۋرازيسپىن» دەپ جاريالاعان.
جاڭا ەۋرازيا قوزعالىسىنىڭ ەكىنشى ۇلكەن وكىلى - الەكساندر دۋگين. ونىڭ پىكىرى بويىنشا، ەۋرازيا مەملەكەتىندە (رەسەيدە) قوعامدى يدەولوگيالىق باقىلاۋدا ۇستاۋ ءۇشىن ديكتاتۋرا، توتاليتارلىق جۇيە بولۋعا ءتيىستى. ول 1990-جىلدارى، فاشيزمدى ساقتاپ قالا الماعانى ءۇشىن يتاليان فاشيزمى مەن نەمىس ناتسيزمىن سىنعا الدى.
ەۋرازيا يدەياسى ورىس قوعامىنداعى ۇلتشىلدىق اۋرۋىنا شالدىققان يمپەرياشىل توپتاردىڭ كوڭىلىنە مايداي جاقتى. «ورىس الەمى» دەپ اتالاتىن بۇل يدەيا رەسەي مەملەكەتى باسشىلىعىنىڭ ساياسي تەمىرقازىعىنا اينالدى. سوعان بايلانىستى رەسەي يپەرياسىنىڭ اۋماعىن قالپىنا كەلتىرۋ جوباسى باستى ماسەلە بولىپ ەسەپتەلدى.
رەسەي باسشىلىعىنا جاعىنۋ جاعىنان الدىنا جان سالمايتىن ءبىز استانامىزداعى ەڭ ۇلكەن ۋنيۆەرسيتەتكە قازاقستان تاريحىنا قاتىسى جوق، ءتىپتى كەلىپ كورمەگەن ل. گۋميليەۆتىڭ اتىن بەردىك. رەسەيدىڭ وزىندە گۋميليەۆ اتىندا ءبىر كوللەدج جوق. حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ساياساتكەرلەر «رۋسسكي ناتسيست» دەپ اتاعان الەكساندر دۋگيندى شاقىرىپ، وسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ «قۇرمەتتى پروفەسسورى» اتاعىن بەرىپ، الاقانعا سالعانداي ەتىپ سىيلادىق.
ءبىراق ەۋرازيا يدەياسىن گۋمانيستىك باعىتتاعى ورىس ينتەلليگەنتسياسى قابىلداعان جوق. بەرديايەۆ پەن سولوۆيەۆ، ولارمەن بىرگە د. س. ليحاچيەۆ ونى فاشيزمگە تەڭەدى. بۇل - قاۋىپتى يدەولوگياعا باستايتىن تۋرا جول دەگەن. ەڭ عاجابى، ليحاچيەۆتىڭ گۋميليەۆتى «يستوريك-فانتاست» دەپ اتاعان ءسوزى بار.
جازۋشى، سۋرەتشى، فيلوسوف، وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى ماكسيم كانتوردىڭ پىكىرى: «ەۆرازييستۆو - سلاۆيانوفيلستۆو، مەسسيانستۆو فيلوسوفيالارىنىڭ نەگىزىندە جاسالعان ساياسي ۋتوپيا. ساياسي باعدارلاما، يدەولوگيا. ءوز الدىنا جەكە ەۋرازيالىق وركەنيەت، ەۋرازيالىق مادەنيەت، ەۋرازيالىق فيلوسوفيا، ەۋرازيالىق ەكونوميكا دەگەندەر ومىردە جوق. جالپى، بۇل - وتە قاۋىپتى كونتسەپتسيا. قازىرگى جاعدايدا گەرماندىق فاشيزمگە وتە ۇقساس. بۇل ەشقانداي ەكونوميكالىق بازاسى جوق، بارار جەرى بەيمالىم، انتيفيلوسوفيالىق، انتيگۋمانيستىك تەوريا. ءبىر عانا جۇبانىش - ونىڭ ىسكە اسا المايتىنى».
ەندى اڭگىمەمىزدىڭ جەلىسى فاشيزمگە تىرەلە بەرگەننەن كەيىن، ول تۋرالى دا بىرەر ءسوز ايتا كەتەيىك. فاشيزم ارنايى ىزدەپ بارماساڭ، كورە المايتىن، باسقا جاقتا تۇرعان ءبىر قورعان ەمەس. فاشيزمنىڭ العاشقى ەلەمەنتتەرى كەز كەلگەن ادامنىڭ بويىندا بولۋى مۇمكىن. تەك ولار اسقىنىپ، حالىقتىق سيپات العاندا، زياندى كۇشكە اينالادى.
فاشيزمنىڭ باستى بەلگىلەرى:
ۇلتشىلدىق. راسيزم. قاننىڭ تازالىعىن دارىپتەۋ.
راس، ۇلتتى ءسۇيۋ - تابيعي قۇبىلىس. اتا-انانى، تۋعان جەردى، تۋعان ەلدى جاقسى كورۋ جۇرتتىڭ بارىندە بار. ەندى اڭگىمە ساياسي كەڭىستىككە اۋىسقان كەزدە، ۇلشىلدىقتىڭ سيپاتى وزگەرەدى. ۇلتشىلدىق ساياسي تەرمين رەتىندە سەنىڭ ۇلتتى جاقسى كورەتىن كوڭىلىڭدى ەمەس، ساياسي باعىتىڭدى بىلدىرەدى. الەمدەگى ۇلتشىلدىق ساياساتىن جۇرگىزگەندەر - گيتلەر، مۋسسوليني، ⅩⅩ عاسىردىڭ اياعىندا سەربيانىڭ پرەزيدەنتى بولعان كەزدە كوسوۆوداعى البانداردى قىرىپ، گەنوتسيد جاساعانى ءۇشىن گااگا تريبۋنالىندا سوتتالعان سلوبودان ميلوشيەۆيچ. حالىقارالىق ساراپشىلار ۋكراينا جەرىنە باسىپ كىرىپ، سوعىس جۇرگىزىپ جاتقان رەسەي بيلىگىنىڭ ساياساتىن دا وسى توپقا جاتقىزادى «ورىس الەمى».
وتكەن تاريحتى ەرلىك تۋرالى اڭىزعا اينالدىرۋ «گەرويزاتسيا پروشلوگو».
تاريحتاعى اگرەسسيانى قولداۋ، ناسيحاتتاۋ.
ءوز حالقىنىڭ وكىلى بولسا، تيراندى دا، ۇرى-قارى، الاياقتى دا ماقتان تۇتۋشىلىق ەۋروپا ەلدەرىندە دە بولدى، ءالى دە بارشىلىق. وڭتۇستىك امەريكاداعى جەرگىلىكتى ۇندىستەردى اياۋسىز قىرعان، توناعان قاراقشى حريستوفور كولۋمبتى كوككە كوتەرۋ سان عاسىرلىق يدەولوگياعا اينالدى. كولۋمب اتىندا تۇتاس مەملەكەت، ەلدى مەكەن، تاۋ، وزەن اتتارى بار. ەۋروپانىڭ ايگىلى اقىن-جازۋشىلارى وعان ارناپ ماداق شىعارمالارىن جازدى. قويىلعان فيلمدەر مەن ەسكەرتكىشتەردە ەسەپ جوق. ا ق ش- تا كولۋمب كۇنى مەملەكەتتىك مەرەكە بولىپ ەسەپتەلەدى.
تاريحتان ورىن العان ادىلەتسىزدىك از ەمەس. وڭتۇستىك امەريكاداعى ۇندىستەردى قورعاۋعا بۇكىل ءومىرىن ارناعان، يسپان وتارشىلدارىنىڭ ايۋاندىق ارەكەتتەرىن باتىل سىناعان گۋمانيست-سۆياشەننيك، تاريحشى بارتولومە لاس كاساستى بىرەۋ ءبىلىپ، بىرەۋ بىلمەيدى. ال قاندىقول كولۋمبتىڭ اتاعى جەر جاردى.
ايتسە دە زامان وزگەرگەن سايىن سانا دا وزگەرەدى. بىرتە- بىرتە بولسا دا، تاريح اركىمدى ءوزىنىڭ ورنىنا قويۋعا ءتيىستى. 2020-جىلى ا ق ش- تا بىرنەشە شتات كولۋمب كۇنىن تويلاۋدان باس تارتىپ، جەرگىلىكتى ۇندىستەردىڭ مەرەكەسىن بىرلەسىپ تويلادى. كولۋمبتىڭ ەسكەرتكىشى قۇلاتىلدى. بۇل ءۇردىس ءارى قاراي جالعاسىپ جاتىر.
بۇل اڭگىمەمىزدى مارك تۆەننىڭ: «امەريكانى اشقانى جاقسى-اق، ءبىراق كولۋمب ونى تابا الماي، ءوتىپ كەتكەندە، ءتىپتى جاقسى بولاتىن ەدى» دەگەن سوزىمەن اياقتايىق.
وتكەن تاريح ءوتتى-كەتتى، ونى ۇمىتايىق دەگەن ءۋاج قازىر وزەكتى ەمەس. تاريحتى وزگەرتە المايسىڭ، ءبىراق قاتە كوزقاراستاردى وزگەرتۋگە بولادى.
جاۋ ىزدەۋ. باسقاشا ويلايتىندارعا، وزگەلەرگە دەگەن جەككورۋشىلىكتى ءورشىتۋ. كسەنوفوبيا.
ادامنىڭ حاقىن، بوستاندىعىن، ءومىرىن ەڭ باستى قۇندىلىق دەپ ەسەپتەمەۋ، ونى مەملەكەت مۇددەسىنەن تومەن قويۋ.
ارينە، بۇدان باسقا، بيلىكتى يەمدەنۋ، كوسەم جاساۋ، قۋىرشاق پارلامەنت، ءبىر پارتيا ارقىلى ساياسي، ەكونوميكالىق، اسكەري جانە يدەولوگيالىق ۇستەمدىك جۇرگىزۋ سەكىلدى ساياسي فاكتورلار دا بار، ءبىراق ول بولەك اڭگىمە.
ادامزاتقا ۇلكەن قاسىرەت اكەلگەن ءفاشيزمنىڭ باستى بەلگىلەرىنە توقتالىپ وتىرعان سەبەبىمىز - اقپارات كەڭىستىگىندە بەلسەندىلىك تانىتىپ جۇرگەن ۇلتجاندى جاستارىمىز، قىزبالىقپەن ءارتۇرلى كەساپات پىكىرلەرگە ۇرىنباي، جامان مەن جاقسىنى قاپىسىز ايىرىپ، ىزگىلىك باعىتىنان اجىراپ قالماي جۇرسە ەكەن دەگەن تىلەك.
ەلدىڭ بولاشاعىنا قاتىستى پىكىر ايتۋعا اركىمنىڭ دە حاقى بار. ءبىراق سول پىكىرىنىڭ دۇرىس-بۇرىسىن ابدەن تارازىلاپ، سابىرعا جۇگىنىپ، جاۋاپكەرشىلىكپەن ايتسا، قۇبا-قۇپ. حالىق - كەيدە دانا، كەيدە بالا. ناسيحاتقا تەز كونەدى. قاتە بولسا دا، ۇلتتىڭ وزىمشىلدىك ينستينگىن قوزدىراتىن ءبىر اڭگىمە باستاپ بەرسەڭ، ودان كەيىن ونى توقتاتا المايسىڭ. «بالەنشە تۇگەنشەنى سويىپ سالدى، ءولتىردى، نامىستى قولدان بەرمەدى» دەگەن توڭىرەكتەگى سوزدەر جۇرتقا كوبىرەك ۇنايدى. ال شىن مانىندە، نامىس دەگەن بىرەۋگە ءا دەسە، ءما دەپ، بەت قاراتپاي جاۋاپ قايتارۋ ەمەس، نامىس - قاتاردان قالماۋ، ءوزىڭنىڭ ەشكىمنەن كەم ەمەس ەكەنىڭدى ىسىڭمەن مويىنداتتىرۋ.
ءبىز ءارقاشان كىسىلىگى بيىك، مادەنيەتتى، ءبىلىمدى، وتىرىك ايتپايتىن، وزگەلەردىڭ دە قامىن ويلاي بىلەتىن، قايىرىمدى ادامدى جاقسى كورەمىز. حالىق تا سونداي جاقسى بولۋى كەرەك. ءوز مۇددەسى ءۇشىن كۇرەسە الاتىن، ادىلەتتەن اتتامايتىن، كوزى اشىق، ەستيار، كەڭپەيىل ۇلتتى وزگەلەر دە سىيلايدى. فرانتسۋزدىڭ ۇلى جازۋشىسى ۆيكتور گيۋگو ايتقانداي، ادامنىڭ ۇلىلىعى ونىڭ بويىنىڭ بيىكتىگىمەن ولشەنبەيتىنى سەكىلدى، حالىقتىڭ دا ۇلىلىعى ونىڭ سانىمەن، جەرىنىڭ كولەمىمەن ولشەنبەيدى.
ادامزاتتىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن، نەگىزىنەن، ءۇش قۇندىلىق بار: ادىلدىك، شىندىق، ادامگەرشىلىك. ۇلتتىق يدەولوگيا، ساياسات وسى قۇندىلىقتارعا نەگىزدەلۋى كەرەك. سوندا عانا وركەنيەتتىڭ تىرەگى بولىپ وتىرعان ەلدەرمەن ءبىر بولامىز. ساياساتتى قۋلىق، الداپ- ارباۋ، ساياسي ويىن دەپ تۇسىنەتىن كوزقاراس ەسكىرگەن. مەملەكەت تازا جۇرەكپەن، ادال اقىلمەن باسقارىلۋعا ءتيىستى.
ءبىز وتكەن تاريحتى عانا زەرتتەۋشىلەر ەمەسپىز، بۇگىنگى تاريحتى دا جاساۋشىلاردىڭ ساناتىنا جاتامىز. ونىڭ باعاسىن كەلەشەك ۇرپاق بەرەدى. ولار ءبىز تۇرعىزعان كۇماندى ەسكەرتكىشتەردىڭ تالايىن قۇلاتۋى مۇمكىن.
تولەن ابدىك،
جازۋشى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى
Egemen Qazaqstan
