كوكەك ايى نەگە «ءساۋىر» دەپ اتالدى؟
«ءساۋىر اتاۋى بىزگە 90 -جىلدارى رەسمي باسپا سوزدە قولدانىسقا ەنگەن، كەيىن بۇكىل قازاق ەلى كوكەكتى وسىلاي اتاپ كەتكەن»، - دەيدى زەرتتەۋشىلەر. ول جايىندا ناقتى فاكت، دەرەكتەر دە كوپ.
بۇل ايدىڭ باعزىدان كەلە جاتقان ناقتى اتى - كوكەك. ايدىڭ «كوكەك» دەپ اتالۋ سەبەبى - كوكتەمنىڭ ءبىر بەلگىسى رەتىندە كوكەك قۇسىنىڭ شاقىراتىن ۋاقىتىمەن بايلانىستى. كوشپەلى تۇرىكتەر بۇل ايداعى قۇس ءۇنى مەن جۇلدىزدار وزگەرىسى، اسپان الپەتى، جەر جاعدايى، ءتاڭىر ءتاپسىرى، وتكەن زامان تۇيتكىلىنە قاراپ الداعى جازدى، كۇزدى قىستى بولجادى.
جۇلدىز جۇزىنەن سىر ىزدەپ، جورىق دابىلىن قاققان نەمەسە جورىق تۋىن تۇسىرگەن…
تۇرىك قاعاناتى داۋىرىندە اي اتتارى «ءبىرىنشى، ەكىنشى، ءۇشىنشى اي…» دەپ ون ەكى ايدى سانمەن دە تاڭبالادى. اتاقتى كۇلتەگىننىڭ كوك تاسىندا: «التىنشى ايدىڭ جيىرما ەكىسىندە، ساقالباياننان سال جاساپ، سەلەنگىدەن كوش وتكىزدىك…» دەگەن تىركەس بار.
يسلام ءدىنى كەلگەن سوڭ «ءساۋىر امالى» دەگەن تۇسىنىك پايدا بولا باستادى. «ءساۋىر بولماي، ءتاۋىر بولماس» دەگەن سياقتى جاڭا ماقالدار شىقتى.
امال تۇرلەرى كوپ، وتامالى، بەسقوناق، سارىاتان- ءزاۋزا، ءساۋىر امالى، قۇرالايدىڭ سالقىنى… امالدار تىزبەگى وسىلاي كەتە بەرەدى.
اقساقالدار «ءساۋىر امالى» وتپەي ءتۇرىپ، ساۋرىك ايعىرلاردى (3-4 جاسار ايعىر) پىشۋگە تىيىم سالادى. اۋا رايى كەنەت بۇزىلسا، سۋىقتان ەنى ءىسىپ ولەدى.
«ءساۋىر بولماي، سايران بولماس،
سايران بولماي، ايران بولماس.
ءساۋىر بولسا كۇن كۇركىرەر،
كۇنمەن بىرگە كوك دۇركىرەر»، - دەيدى اتام قازاق.
كوكەك ايى قۇتىمەن، مامىر ايى ماڭعاز، مايلى ىرىسىمەن كەلسىن!
جازبا اۆتورى: ۇلاربەك دالەي ۇلى
