يممۋنيتەتتىڭ باستى «جاۋى» - كۇيزەلىس
تاعى 10 پايىزى تۋا ءبىتتى يممۋنيتەت تاپشىلىعىنا ۇشىراعاندىقتان، بۇلار وتە ءجيى اۋىرىپ قالادى. حالىقتىڭ قالعان 80 پايىزىندا يممۋندىق جۇيەسىنىڭ كۇشى ءومىر سالتى مەن الەۋمەتتىك جاعدايلارىنا بايلانىستى.
سونىمەن 2002 -جىلدان بەرى جىل سايىن 1-ناۋرىزدا دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ باستاماسىمەن دۇنيەجۇزىلىك يممۋنيتەت كۇنى اتاپ وتىلەدى. نەلىكتەن 1-ناۋرىز؟ ويتكەنى كوكتەمنىڭ باسىندا اعزاداعى يممۋندىق جۇيە السىرەي باستايدى.
الايدا يممۋندىق جۇيە انا قۇرساعىندا قالىپتاسىپ، تۋعاننان باستاپ انا سۇتىمەن نىعايادى. ادام ءوسىپ جاتقان كەزەڭدە ۇيقىسىنىڭ دۇرىس بولماۋى، تەڭشەلمەگەن تاماقتانۋ، دۇرىس تاڭدالماعان فيزيكالىق بەلسەندىلىك، ەكولوگيا مەن سالاماتتى ءومىر سالتىنان باس تارتۋ يممۋندىق جۇيەنىڭ قىزمەتىن السىرەتەدى.
وسى ماسەلەگە وراي، كارديولوگيا جانە ىشكى اۋرۋلار عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتى رەسپۋبليكالىق اللەرگولوگيالىق ورتالىعىنىڭ باسشىسى، اللەرگولوگ- يممۋنولوگ دارىگەر اراي باتىربايەۆا ءبىر دەرەكتى العا تارتتى. ول كلينيكالىق يممۋنولوگتەر قاۋىمداستىعىنىڭ زەرتتەۋلەرى بارلىق ەلدىڭ 7-15 پايىز تۇرعىنى يممۋنيتەت السىرەۋىنەن زارداپ شەگەتىنىن انىقتاعانىن ايتتى.
كىمدەر تاۋەكەل توبىنا جاتادى دەسەك، جاڭا تۋعان نارەستەلەردە يممۋنيتەت جەتىلمەگەندىكتەن، 6 ايدان 12 ايعا دەيىنگى بالانى قورعاۋدا انا ءسۇتى مەن ديسباكتەريوزدىڭ الدىن الۋ ۇلكەن ءرول اتقارادى. كوبىنەسە يممۋنيتەت كۇيزەلىس پەن اۋىر تاپسىرمالاردان تومەندەيدى. سوندىقتان تاۋەكەل توبىنان الدىمەن عارىشكەرلەر، ۇشقىشتار، ىسكەرلەر، كاسىبي سپورتشىلار تابىلادى. سونىمەن قاتار تاۋەكەل توبىنا ماماندىعىنا بايلانىستى ۇيقىسى ۇنەمى قانبايتىن، تاماقتانۋ رەجىمىن ساقتاي المايتىن ادامدار جاتادى. قارت ادامدار دا وسى توپقا كىرەدى.
يممۋنيتەت ساۋلىعى قانداي بولاتىنى ءبىز تاڭداعان ءومىر سالتىنا شامامەن %50 بايلانىستى. يممۋنيتەتتى ءجيى تورىعۋ، كۇيزەلۋ، دۇرىس تاماقتانباۋ، ۇنەمى ۇيقىنىڭ بۇزىلۋى، تىم كوپ فيزيكالىق بەلسەندىلىك پەن كەرىسىنشە جاتىپىشەرلىك تە تومەندەتەدى. ارينە، ونىڭ ىشىندە زياندى ادەتتەر - تەمەكى شەگۋ، الكوگول، ەسىرتكى دە بار.
- ءبىرىنشى يممۋنومودۋلياتور - يممۋندىق جۇيەنى ىنتالاندىراتىن زات انا ءسۇتى. انا سۇتىندە جاسۋشالاردىڭ پايدا بولۋىنا قاجەتتى زاتتار - قورعاۋشىلار بار. ولار بالانىڭ دەنەسىن ونىڭ يممۋندىق جۇيەسى قالىپتاسقانشا قورعايدى. يممۋنيتەت يممۋندىق جۇيەنىڭ «جاسۋشالارىنىڭ» 80 پايىزى ورنالاسقان ىشەكتىڭ جۇمىسىنا دا بايلانىستى. بۇل ءبىز جەيتىن نارسەنىڭ ءبارى كوزگە كورىنبەيتىن قورعاۋشىلارىمىزدى السىرەتەدى، ياكي كۇشەيتەدى. كوكونىستەر مەن جەمىستەر، وسىمدىك تاعامدارى اس ءمازىرىنىڭ 50 پايىزىن قۇراۋى كەرەك. قۇرامىندا بيفيدو، لاكتوباكتەريا بار اشىتىلعان ءسۇت ونىمدەرى پاتوگەندىك ميكروبتارعا قارسى قورعانىس توسقاۋىلىن جاسايدى. تازارتىلعان قانتتىڭ ارتىق بولۋى يممۋندىق جۇيەنى تومەندەتەدى، ينفەكسيالارمەن كۇرەسەتىن انتيدەنەلەردىڭ بەلسەندىلىگىن تومەندەتەدى، - دەيدى ا. باتىربايەۆا.
انتيبيوتيكتەردى باقىلاۋسىز قابىلداۋ يممۋندىق جۇيەگە دە پايدا اكەلمەيدى. ەڭ باستىسى، ءوزىن- ءوزى ەمدەۋگە بولمايدى. ءدارى-دارمەكتى تەك دارىگەر تاعايىنداي الادى.
يممۋنيتەتتىڭ باستى «جاۋلارىنىڭ» ءبىرى - كۇيزەلىس. ەڭ قاۋىپتىسى - ادام ءوز ەموتسياسىنا قارسى تۇرا المايتىن ءسات. پسيحيكالىق كۇيزەلىستەردەن قۇتىلۋدىڭ باستى قۇپياسى، ەگەر ءسىز باسقا تۇسكەن سىناقتى وزگەرتە الماساڭىز، ونى ادەتتەگىدەي قابىلداڭىز.
ايناش ەسالي
egemen.kz
