اۋزىڭا قاراپ وتىر قالىڭ كەدەي - ازىلدەر
- ەلىكتىڭ لاعىنداي بولعان بۇل قاي بالا؟! - دەپ سۇقتانىپ سۇراپ جاتىر.
- بيىلعى تۇسكەن ناكەڭنىڭ كەلىنى عوي.
- ايتپا دەيمىن، داۋا جوق! بۇل جۇرتتىڭ ايەلى تۇرماق، كەلىنىنە دەيىن كەلىستى، كەرەمەت بولىپ كەلە قالادى، - دەپ بولەكباي ىرزالىعىن سەزدىرىپ جاتىر.
ۇزىنى نە، تورىسى نە؟
«ابجان ءابىلتاي ارقالىق قالالىق اكىمشىلىگىندە بىرەر جىل ءتىل ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەدى. قايتادان گازەتكە كەتەيىن دەسە، اكىمشىلىك بوساتپايتىن كورىنەدى. سول كەزدەگى قالا اكىمى مارات مۇستافين قىپشاقتىڭ تورى تارماعىنان دا، ءابجان ۇزىنىنا جاتادى ەكەن. سوندا بىلاي دەپ ولەڭ جازىپتى:
قىپشاقتىڭ ۇزىنى نە، تورىسى نە،
كوكجالدىڭ كۇشىگى نە، ءبورىسى نە؟
شىدەرلەپ ۇستاي بەرمەي جىبەر مەنى،
ءوزىمنىڭ وسكەن ورتام - ورىسىمە.
اكىم اقىندى سوندا عانا ءتۇسىنىپ، ورىسىنە بوساتىپتى.
اۋزىڭا قاراپ وتىر قالىڭ كەدەي
اعىتايدىڭ عالىمگەرەيى ءابجانمەن دوس-جاران، قالالىق مادەنيەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ەكەن. بىردە ەرتەڭگىلىك قاسىندا ءوزى سياقتى باسى اۋىرعان ەكى-ءۇش جولداسى بار. عالىمگەرەيدىڭ كەڭسەسىنە كىرسە، ول اماندىق-ساۋلىقتان اسا قويماي، الدىنداعى قاعازدارىن اقتارىپ وتىرا بەرىپتى. سوندا شىدامى تاۋسىلعان اقىن:
بىردەڭە دەمەيسىڭ بە، عالىمگەرەي،
اۋزىڭا قاراپ وتىر قالىڭ كەدەي.
باسى ىسكەن بايعۇستاردى شىنىمەنەن،
شىعارىپ سالامىسىڭ تاعى ۇندەمەي؟! - دەپ ولەڭمەن ءوبىپ، مىزعىماي، مىزباقپاي وتىرعان دوسىن ءجىبىتىپتى.
اينا الدىندا
- ابەكە، ساقال-مۇرتىڭىزدى الىپ-سالىپ قىرىق كۇندە مىڭ قۇبىلاتىنىڭىز نە؟ - دەگەن سۇراعىمىزعا: «قوعام دا بىرەسە سوسياليزم، بىرەسە كاپيتاليزم بولىپ قۇبىلىپ جاتادى. ادام دا كيىمىن جاڭارتقانداي ساقال-مۇرتىن دا جاڭارتىپ وتىرعانى دۇرىس» دەيتىن ابەكەڭ بىردە ساقال، مۇرت قويىپ، اينانىڭ الدىندا وزىمەن-ءوزى بىلايشا ازىلدەسىپ وتىر دەيدى:
بىردەڭە دەيىن دەسەم،
جاتا قاپ شامدانايىن دەپ تۇرسىڭ.
ايتپەسە، ساقالى دوڭگەلەنگەن
ءاپ-ادەمى شال بولايىن دەپ تۇرسىڭ.
زەينەتاقى وسپەسە ەكەن
- زەينەتاقى، جاردەماقى، شاكىرتاقى دەگەندەردى وسىرمەسە ەكەن! قالامايمىن! - وۋ، نەگە؟! سوندا ايدان ايعا سىعىرايىپ، سىقسىپ سوعان قاراپ اۋزىن اشىپ وتىرعان جۇرتتى نەگە ويلامايسىڭ؟ - وپەراسيادان كەيىنگى اۋىزعا سۋ جالاتقانداي پايداسى شامالى سونىڭ. وسسە بولدى، ىلە-شالا سۋ، گاز، ەلەكتر جارىعى، تەلەفون، راديو، جانارماي، كەروسين، تاماق، جولاقىلار، اقىر اياعى كيىم-كەشەكتەرگە دەيىن ءبارى-ءبارى قىمباتتاپ شىعا كەلەدى.باقتاعى ارام شوپتەردەيءبارى ورە تۇرە كەلگەندە، شايلىق اقشامدى تىعارعا جەر تاپپاي قالام.
ات باسى مەن وتباسى
- تۇزدە باتىرمىز، ۇيدە قاتىنبىز. قاتىن اۋرۋ، بالا جاس، تارى ءتۇيىپ جاتىرمىز، - دەپ، ەرتەدە ءبىر باتىر بابامىز ايتپاقشى، بۇگىندە ايەلدەر الا دوربا ارقالاعالى، «ەكى قولعا ۇستار ءبىر كۇرەك بولماعالى» ەرلەر ۇي كۇشىك بوپ ۇيدە جۇر مە، قالاي؟!
- قىشىعان جەرىمدى قاسىدىڭ عوي، باۋىرىم، ونىڭ سىرتىندا قازىر گەندەرلىك ساياسات تا سىنالاپ كىرىپ، ايەلدەر ات باسىندا دا، ەرلەر وتباسىندا وتىرىپ قالعانداي-اۋ، وسى.
«بانكتەر ءۇشىن جارالدىم»
- و، مارالدىم، مارالدىم. بالەنشە ءۇشىن جارالدىم، - دەپ بەلگىلى ءاننىڭ ماقامىمەن شارۋا قوجالىعى باسشىسىن ايتىپ اندەتكەن اۋىل ايەلدەرى سياقتى... - سەن كىم ءۇشىن جارالىپ ءجۇرسىڭ؟! - بەلگىلى ەمەس پە ەندى؟! كوبىمىز بانكتەر ءۇشىن جارالدىق ەمەس پە؟! وتباسىنداعى كامەلەتكە تولىپ، جۇمىس ىستەگەندەرىمىزدىڭ ءارقايسىسىمىزدا 2-3 بانكتە نەسيەمىز بار. بانك ءۇشىن ەڭبەك ەتىپ، بانك ءۇشىن ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز.
«5 - جاتاقحانانىڭ» كومەندانتى - ەرماحان شايحى ۇلى
دەرەككوز: «ايقىن» گازەتى
