ق ر پرەزيدەنتى ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ دارىگەرلەرى روبوتتى وتاعا قالاي پايدالانىپ ءجۇر

استانا. قازاقپارات - دارىگەر جۇرەگىنىڭ ناۋقاسقا دەگەن جاناشىر پەيىلى مەن اسسيستەنت روبوتتىڭ قاساڭ ولشەمگە قۇرىلعان دالمە-ءدال ارەكەتى ۇيلەسكەن تۇستا وتانىڭ ءساتتى ءوتۋ ىقتيمالدىعى ەسەلەپ ارتادى.

بۇعان ءبىز ق ر پرەزيدەنتى ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ دارىگەرلەرى مەن روبوت بىرلەسىپ جاساعان وتاعا قاتىسقان كەزدە كوز جەتكىزدىك، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

قۇلتەمىردىڭ قابىلەتى - دارىگەرگە تاپتىرماس دەمەۋ

ۋاعدالى كۇنى ءبىز دارىگەرلەردى وتا بولمەسىنەن تاپتىق. ناۋقاستىڭ جاتىرى مەن سول جاقتاعى انالىق بەزىنە وتا جاساۋعا دايىندالىپ جاتىر ەكەن. ناركوزدىڭ كومەگىمەن تەرەڭ ۇيقىعا كەتكەن ايەلدىڭ اينالاسىندا اق جەلەڭدى ماماندار قاۋمالاپ تۇر. تىڭعىلىقتى دايىندىقتان كەيىن كلينيكالىق روبوتتىڭ كومەگىمەن وتا باستالدى. دارىگەرلەر ءىس اراسىندا بىزگە روبوت وتانى باستان-اياق ءوزى جاسايدى دەپ ءتۇسىنۋ قاتە ەكەنىن ءتۇسىندىرىپ ۇلگەردى. بەينەلەپ ايتساق، ول دا - حيرۋرگتىڭ قولىنداعى پايدالى قۇرالدىڭ ءبىرى عانا. ءبىراق روبوتپەن وتا جاساۋدىڭ ۇلكەن ارتىقشىلىعى بار. دوكتور پارمەنىن ءمىنسىز ورىندايتىن روبوتتى وزىنە جايلى ورىننان باسقارادى. ياعني، ساعاتتاپ اياقتان تىك تۇرىپ، تەرلەپ تەپشىمەي-اق، روبوتتىڭ كومەگىمەن وتانىڭ ءاربىر ارەكەتىن ميلليمەترلىك دالدىكپەن اتقارىپ شىعادى. روبوت - ادام ەمەس. ونىڭ وتا كەزىندەگى باستى ارتىقشىلىعى دا وسىندا. ءتىرى جان يەسىنىڭ اعزاسىنا پىشاعىن سۇڭگىتكەن ءساتتىڭ وزىندە تيتتەي دە قوبالجىپ، جۇرەكسىنىپ جاتپايدى. سوندىقتان دا وتانىڭ ءاربىر ءساتى اسقان دالدىكپەن اتقارىلادى.

گينەكولوگ دارىگەر گۇلبارام باشاروۆا روبوتتى وتادا ءمىنسىز جۇمساۋ ءۇشىن لاپاروسكوپيالىق تاسىلمەن وتا جاساۋعا ابدەن ماشىقتانۋ كەرەكتىگىن ايتادى. قاراپايىم تىلمەن ايتساق، وتا جاسالاتىن تۇستى كەسكىلەمەي-اق، ءبىر عانا ساڭىلاۋ ارقىلى قاجەتتى شارۋانى تىندىرۋ دەپ سيپاتتاۋعا بولادى.

وتاشى روبوتتى پايدالانۋ اسىرەسە ۋرولوگيا، گينەكولوگيا مەن جالپى حيرۋرگيادا وتە ءتيىمدى. ءبىزدىڭ كەيىپكەرلەرىمىز جوعارىدا ايتقان لاپاراسكوپيالىق ءتاسىل مەن اسسيستەنت روبوتتىڭ مۇمكىندىكتەرىن قاتار پايدالانا الادى. سونىڭ ارقاسىندا وتا الاڭىن ءۇش دەڭگەيدەگى ولشەمدە باقىلاپ، وتا جاسالاتىن تۇستى بىرنەشە ەسە ۇلكەيتىپ قاراي الادى. اسسيستەنت روبوتتىڭ ارقاسىندا وتا كەزىندە ۆيرۋس جۇقتىرۋدىڭ قاتەرى مەيلىنشە ازايادى. مۇنداي وتادان كەيىن ناۋقاس تەز ساقايىپ كەتەتىن كورىنەدى.

وتا - ورتاق جاۋاپكەرشىلىك

گۇلبارام باشاروۆا بۇل كلينيكادا 2015-جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ ءجۇر. روبوتتىڭ كومەگىمەن وتا جاساۋدى العاش بولىپ مەڭگەرگەندەردىڭ ءبىرى دە وسى كىسى. 2018-جىلى اسسيستەنت روبوتتىڭ كومەگىمەن وتا جاسايتىن ورتالىق اشىلعان كەزدە يتاليانىڭ ميلان قالاسىندا وقۋدان ءوتىپ، سەرتيفيكات الىپ قايتقان ەكەن. سونىڭ وزىندە العاشقى وتالارىن جانۋارعا جاساپ باستاعانىن ايتادى.

«روبوتپەن وتا جاساۋعا قالىپتى وتاعا قاراعاندا ۇزاق دايىندالامىز. ونىڭ وتەۋىن وتا كەزىندە كورەمىز. وتا الاڭىن 16 ەسە ۇلكەيتىپ قاراعاندا نازىك تامىرلاردىڭ ءوزىن ايقىن اڭدۋعا بولادى. مۇنىڭ ءبارى جۇمىستى ايتارلىقتاي جەڭىلدەتەدى»، - دەيدى گينەكولوگ.

بۇل جولعى وتاعا روبوتتان بولەك ءۇش حيرۋرگ، انەستەزيولوگ، مەيىربيكەلەر، سانيتارلار جۇمىلدىرىلدى. وتانىڭ ءساتتى ءوتۋى وسىنداعىلاردىڭ ورتاق جاۋاپكەرشىلىكپەن ىسكە كىرىسۋىنە بايلانىستى ەكەنىن ايتادى گۇلبارام باشاروۆا.

«ءبىز ءبىر-ءبىرىمىزدى اۋىستىرا الامىز. وتا الاڭىندا سانيتارلاردىڭ دا ماڭىزى زور. ءبىز ولارعا تاۋەلدىمىز دەسەك تە بولادى. قىسقاسى وتا الاڭى ءبارىمىزدى ءبىر-بىرىمىزگە كىرىپتار ەتە تۇسەدى»، - دەيدى مامان.

جاتىردى سىلىپ تاستاۋ وتاسى 1 ساعاتتان استام ۋاقىت الدى. دارىگەرلەر ناۋقاستىڭ وتا جالعىز ساڭىلاۋ ارقىلى جاسالعاندىقتان قان كوپ كەتپەگەنىن ءتۇسىندىردى.

«جاتىرمەن بىرگە وڭ جاعىنداعى قوسىمشا وسكىندەردى، انالىق بەزدى سىلىپ الدىق. سول جاعىندا جاتىر تۇتىكشەسىن عانا سىلىپ، ءبىر انالىق بەزدى قالدىردىق. مۇنداي وتانى ۇنەمى جاساپ جۇرسەك تە، اياقتالار تۇستا قوبالجىعان ەدىم. وتا اياقتالعاننان كەيىن نەسەپاعار جولداردى تەكسەرەمىز. بۇل جولى دا ءبارى قالىپتى ەكەنىن كورىپ كوڭىلىم ورنىنا ءتۇستى. ناۋقاستىڭ جاعدايى جاقسى، الدەن ويانىپ الىپتى. دەگەنمەن وتادان كەيىن ەكى ساعات ناركوزدان ەس جيۋ ءۇشىن ارنايى بولمەدە جاتۋى كەرەك. جىلدار وتكەن سايىن تاجىريبە ارتاتىنى راس. ءبىراق تاجىريبە ارتقان سايىن جاۋاپكەرشىلىك تە ارتادى ەكەن. ويتكەنى سونشالىق ءوتىلىڭ بولعاندىقتان قاتەلەسۋگە قاقىڭ جوق»، - دەيدى دارىگەر.

اق جەلەڭدى جاندار سىلىپ الىنعان جاتىردىڭ عىلىمي ماقساتقا قولدانىلاتىنىن ايتتى.

«ءتىپتى وتا كەزىندە الىنعان تيتتەي ورگاننىڭ ءوزىن پاتولوگ- اناتوميالىق زەرتحاناعا جىبەرەمىز. پاتولوگ-اناتومدار سىلىپ الىنعان ورگاننىڭ ءار جارىنەن ءتىن كەسىپ الىپ، ميكروسكوپقا سالىپ قارايدى. سول ارقىلى قاتەرلى ىسىكتىڭ بەلگىلەرىن ىزدەيدى. وسىلايشا 20-30 كەسىك جاساپ، ابدەن زەرتتەپ بولعاننان كەيىن عانا وتا قالدىعىن زالاسىزداندىرادى. مۇنداي زەرتتەۋلەر ناۋقاستىڭ وتادان كەيىن وزىنە قالاي كۇتىم جاساپ، اۋرۋىنان قۇلان-تازا ايىعۋى ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن انىقتاۋعا كومەكتەسەدى»، - دەيدى گۇلبارام باشاروۆا.

روبوت قاتىسقان وتادان كەيىن اسقىنۋ تىركەلىپ كورمەپتى.

«ۋرولوگيا سالاسىندا اسسيستەنت روبوت ۇلكەن ىسىكتەردى سىلۋ ءۇشىن، بۇيرەك پاتولوگيالىق دەڭگەيگە ءتۇسىپ كەتكەندە، قۋىق بىتەلگەندە، اعزاعا تاس بايلانعاندا پايدالانىلادى»، - دەيدى ۋرولوگ دارىگەر باقتيار قاسىموۆ.

2018-جىلدان بەرى ق ر پرەزيدەنتى ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسىنا قاراستى اسسيستەنت روبوتپەن وتا جاساۋ ورتالىعى زامان بەتالىسىمەن قاتار دامىپ كەلەدى. روبوتتاندىرىلعان حيرۋرگيا باعدارلاماسىنا الەمگە تانىمال دوكتورلار كەڭەسشىلىك جاسايدى. اتتاي قالاپ الدىراتىن ماماندار ەكى اي سايىن وسىنداعى دارىگەرلەمەن بىرگە وتا جاساپ، شەبەرلىك ساعاتىن وتكىزەدى.

«بيىل روبوتتىڭ كومەگىمەن 278 وتا جاسالدى. ءبارى ءساتتى ءوتتى. اسقىنۋ تىركەلگەن جوق. وتانى اشىق ادىسپەن جاساپ ۇيرەنگەن اعا بۋىن ساڭىلاۋدان وتا جاساۋدى بالانىڭ ويىنىنا بالاپ، اپپاراتپەن سىعالاپ اۋرە بولعانشا اشىق جاساۋ جەڭىل دەگەندى ايتىپ قاسارىسقان. ءبىراق قازىر وتالاردىڭ %98 لاپاروسكوپيالىق تاسىلمەن جاسالادى. مىنا روبوتپەن 5 جىل جۇمىس ىستەپپىز. عىلىم، تەحنولوگيا ءبىر ورنىندا تۇرمايدى عوي. كەلەشەكتە حيرۋرگ ەشقانداي كومەكشىلەرسىز روبوتپەن بىرلەسىپ قانا وتا جاساي بەرەتىن تاسىلدەر پايدا بولاتىن شىعار» ، - دەيدى وسى ورتالىقتىڭ جەتەكشىسى تالعات ورازوۆ.

تەحنولوگيا - ادام يگىلىگى ءۇشىن

اسسيستەنت روبوت دەگەندى ەستىگەندە كوبى مۇنداي وتا ۋداي قىمبات شىعار دەپ ويلايدى. ق ر پرەزيدەنتى ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ ماماندارى مۇلدە ولاي ەمەس ەكەنىن ايتادى. بۇل ورتالىقتا دا پورتال ارقىلى كەزەككە تۇرىپ، تەگىن وتا جاساتۋعا بولادى.

سونداي-اق، اقىلى ءبولىم دە بار. دارىگەرلەر ونىڭ باعاسى استاناداعى وزگە اقىلى كلينيكالاردىڭ باعاسىمەن قارايلاس ەكەنىن ايتادى.

«ەمدەلۋشىلەر ءبىزدىڭ ورتالىق ق ر پرەزيدەنتى ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنا قاراستى بولعاندىقتان قىزمەتتىڭ ءبارى قىمبات دەپ ويلايدى. شىن مانىندە بىزدەگى باعا قالاداعى وزگە اۋرۋحاناداعى باعالارداي عانا. بىزدە وتا جاساتقان ناۋقاستار ۇيلەرىنە ەرتەرەك شىعادى. ال وتانىڭ ءىزى دەنەدە قالمايدى. بۇل، اسىرەسە، ايەلدەرگە وتە ماڭىزدى. بىزگە كەلگەن ناۋقاستاردىڭ كوبى وتادان كەيىن باعاسىن ەستىپ تاڭعالىپ جاتادى. ءبىزدىڭ كومەگىمىزگە مۇقتاج كەز كەلگەن ناۋقاسقا ەسىگىمىز اشىق»، - دەيدى گۇلبارام باشاروۆا.

ورتالىق بازاسىندا وقۋ ورتالىعى بار. وندا كلينيكالىق روبوتتىڭ بالاماسى ورناتىلعان. ۇيرەنۋشىلەر سونىڭ كومەگىمەن دوڭىزعا وتا جاساپ ماشىقتانادى.

تەحنولوگيالار قارىشتاپ جەتىلگەن سايىن ورتالىق تا قۇرال-سايماندارىن جەتىلدىرىپ وتىرۋعا تىرىسادى. ەندىگى جوسپاردا كامەرانى جەتىلدىرىپ، كەسكىن ساپاسىن جاقسارتۋ ماقساتى تۇر.

«وڭىرلەردەگى ستۋدەنتتەردى بىزدەن وقۋعا شاقىرساق دەيمىز. ولارعا روبوتتاردى، جاڭا چيپتەرىمىزدى كورسەتكىمىز كەلەدى. روبوت جابدىقتارىن شىعاراتىن كومپانيامەن ودان ءارى تىعىز ىنتىماقتاستىق ورناتۋعا نيەتتى جاس ماماندار كوپ. بىرتىندەپ قولمەن جاسالاتىن حيرۋرگيادان باس تارتۋ كەرەك. مەديتسينا ءبىر ورىندا تۇرمايدى. تەحنولوگيالار جىلدام جاڭارىپ جاتىر.

جاڭا قۇرالدار، جاڭا مۇمكىندىكتەر پايدا بولىپ جاتىر. قازىر مەديتسينا مەيلىنشە جاراقاتسىز قىزمەت كورسەتۋگە باعىتتالعان. ءبىز ەمدەلۋشىلەردىڭ بۇل تالابىنا يكەمدەلىپ وتىرامىز. دەگەنمەن، روبوت كومەكتەسە المايتىن، بىلىكتى دارىگەردىڭ شيپالى قولى عانا ەم دارىتاتىن كۇردەلى وتالار بولاتىنىن ۇمىتپاۋ كەرەك. ياعني، اشىق ادسپەن وتا جاساۋ تۇبەگەيلى قولدانىستان شىقپايدى. تەك ونىڭ ۇلەسى قازىرگىدەن الدەقايدا ازايادى»، - دەدى بىزگە تالعات ورازوۆ.