مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا ستاندارتىندا قانداي وزگەرىستەر بار
«كوپ جىل بويى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باسىم باعىتى بالالاردى بارىنشا كوبىرەك قامتۋ ءۇشىن جاڭا مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردى اشۋ بولدى. بۇل باعىتتا از قامتىلعان وتباسىلاردان شىققان بالالاردى دا قامتۋدى كەڭەيتۋگە باعىتتالعان جۇمىستى جالعاستىرىپ كەلەمىز.
بۇگىن مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى مەن ساپاسى ماسەلەلەرى باعىتىنداعى وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ سوڭعى باستامالارى جايىندا ايتقىم كەلەدى.
بۇل تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىن تۇبەگەيلى وزگەرتەتىن ەڭ ۇلكەن رەفورما دەپ ايتۋعا بولادى»، - دەيدى مينيستر.
ونىڭ سوزىنشە، بيىل مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋدىڭ جاڭا مەملەكەتتىك ستاندارتى مەن ۇلگىلىك باعدارلامالاردىڭ قابىلدانۋى وسى ماسەلەدەگى باستى قادام بولدى. بالانىڭ بارلىق اسپەكتى بويىنشا «تولىق دامۋى» ءبىرىنشى ورىنعا قويىلعان. ونىڭ ىشىندە ينتەللەكتۋالدى، قۇندىلىق، الەۋمەتتىك-ەموتسيونالدى جانە فيزيكالىق دامۋ بار.
وسى ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ستاندارتتا ءبىرقاتار وزگەرىس بار.
ءبىرىنشى. وقۋ جوسپارىنىڭ يكەمدىلىگى كەستەنى جانە ساعات جۇكتەمەسىن قاتاڭ رەتتەۋدى بولدىرماۋ ارقىلى قامتاماسىز ەتىلدى. ەندى مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدار ەركىن كۇن ءتارتىبىن ازىرلەي الادى. بۇل تاربيەشىلەرگە ءار ءتۇرلى وقىتۋ تاسىلدەرىن قولدانۋعا، مينۋت سايىن قاتاڭ كەستەگە بايلانباي، كۇنى بويى بالالار ءۇشىن ويىن جانە وقۋ جاتتىعۋلارىن ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ەكىنشى. جاڭا ستاندارت «ويىن ارقىلى وقىتۋ» قاعيداسىنا نەگىزدەلگەن ەرتە جاستاعى بالالاردى دامىتۋدىڭ نەگىزگى ادىستەمەسىنە ورالۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇرىن ۇلگىلىك وقۋ جوسپارلارىندا ساعات سانى قاتاڭ كورسەتىلەتىن. مۇنداي ءادىس ساباقتى كەستە بويىنشا مەكتەپ ساباقتارى سياقتى رەسمي تۇردە وتكىزۋگە اكەلدى. وعان قوسا، بۇل بالاباقشالارعا اتتەستاتسيا بەرۋ كەزىندە تەكسەرۋ نىساناسىنا اينالدى، ويتكەنى ستاندارتتىڭ ورىندالۋى جۇمىس ىستەگەن ساعات سانى بويىنشا قاتاڭ تەكسەرىلدى. ساباق تۇرىندەگى مۇنداي وقىتۋ وسى جاستاعى بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس كەلمەيدى.
ءۇشىنشى. جاڭا ۇلگىلىك وقۋ جوسپارىندا ءبىز مۇعالىمدەر مەن بالالار اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ نەگىزدەرىن قاراستىردىق. ولارعا بالالاردىڭ سويلەۋىن دامىتۋ، كىتاپ وقۋ، ماتەماتيكا نەگىزدەرىن ۇيرەتۋ، شىعارماشىلىق جانە زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن اينالىسۋ بويىنشا كۇندەلىكتى جۇمىس كىرەدى.
بۇل قىزمەت تۇرلەرىن ءۇي جاعدايىندا دا دامىتۋ ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. مىسال كەلتىرە كەتەيىن. TIMSS 2019 زەرتتەۋىنىڭ ناتيجەلەرى كورسەتكەندەي، اتا-اناسى ەرتە جاستان كىتاپ وقۋعا، تانىمدىق ويىندارعا، جازۋعا، ساناۋعا جانە سىزۋعا «جيى» ۇيرەتەتىن 4-سىنىپ وقۋشىلارى اتا-انالارى «اندا-ساندا» عانا اينالىساتىن بالالارعا قاراعاندا ماتەماتيكادان 15 ۇپايعا جوعارى جينايدى.
ءتورتىنشى. سونىمەن قاتار ستاندارتتا بالالاردىڭ بويىنا قۇندىلىقتاردى ءسىڭىرۋدىڭ تاسىلدەرى مەن ادىستەرى بار.
بۇل ۇلتتىق، وتباسىلىق قۇندىلىقتار، پاتريوتتىق سەزىم، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، قوعامداعى مىنەز- قۇلىق ەرەجەلەرى، قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى جانە ت. ب. تاربيەشى بالانى نەنىڭ دۇرىس، نەنىڭ بۇرىس ەكەنىن تۇسىنۋگە، سىپايى جانە مەيىرىمدى بولۋعا، دوس بولۋعا، قۇرمەتتەۋگە، كومەكتەسۋگە، بولىسۋگە، قىزىعۋشىلىق تانىتۋعا، قورشاعان الەمدى باقىلاۋعا، زەرتتەۋگە جانە ت. ب. ۇيرەتەدى. بۇل قۇزىرەتتىڭ بارلىعى جەتەكشى ەلدەردىڭ، سونىڭ ىشىندە فينليانديا، گونكونگ، ەستونيا، وڭتۇستىك كورەيانىڭ باعدارلامالارىندا ناقتى كورسەتىلگەن.
«قورىتا كەلگەندە، بالالاردى تاربيەلەۋ مەن وقىتۋدا بۇرىنعى ستاندارتتا شەكتەۋ قويۋ، بەلسەندى ويىندارعا ۋاقىتتىڭ جەتكىلىكسىزدىگى، «پارتادا» ۇزاق وتىرۋ باسىم بولعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى. جاڭا ستاندارت مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدارعا ىڭعايلى بولۋعا، قۇندىلىقتار مەن قۇزىرەتتىلىكتەردى دامىتۋعا جانە جاس بالالار ءۇشىن تابيعي ويىن ۇلگىسىن كەڭىنەن قولدانۋعا باعىتتالعان.
مۇنىڭ ءبارى بالانىڭ مەكتەپتە وقۋ دايىندىعىن جانە الداعى ءبىلىم جولى مەن ومىرىندە جەتىستىككە جەتىپ، جان- جاقتى دامۋىنا اسەر ەتەدى» ، - دەپ جازدى اسحات ايماعامبەتوۆ.
