قازاقستاندا جاس عالىمدارعا ارنالعان قانداي جوبالار بار

استانا. قازاقپارات - وتاندىق عىلىمدى دامىتا ءتۇسۋ مەن جاس عالىمداردى قولداۋ شارالارىنا قاتىستى عىلىمي كوميتەتتىڭ الداعى جوسپارى بەلگىلى بولدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى عىلىم كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى دارحان احمەد-زاكي كەلتىرگەن مالىمەتكە ساي، كوميتەت 2023-2025-جىلدارعا ارنالعان 3 عىلىمي گرانت بايقاۋىن جاريالادى.

الدىمەن عىلىم سالاسىنا ەندى كەلگەندەرگە ارنالعان «جاس عالىم» جوباسى. جوبانىڭ بيۋجەتى 3 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايدى. ەكىنشى جوبا دا جاس عالىمدارعا ارنالىپ وتىر. ناقتى ايتقاندا، عىلىمي-تەحنيكا سالاسىنا 2023-2025-جىلدارى 9 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلىپ وتىر.

ودان بولەك، جالپى عىلىم جانە عىلىمي-تەحنيكالىق جوبالارعا تاعى 74 ميلليارد تەڭگە بولىنبەك.

«جوعارىدا اتالعان ءۇش عىلىمي بايقاۋدىڭ جالپى بيۋجەتى 86 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايدى. بۇل 2020-2022-جىلدارعا قاراعاندا 4 ەسە كوپ دەگەن ءسوز. «سيفرلاندىرۋ، عىلىم جانە يننوۆاتسيالار ەسەبىنەن تەحنولوگيالىق سەرپىلىس» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا جانە ۇلتتىق عىلىمدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنا سايكەس جالپى عالىمدار سانىن 1,5 ەسە نەمەسە 34 مىڭ دەيىن ۇلعايتۋ مىندەتى قويىلدى. سونىمەن قاتار جاس عالىمداردىڭ ۇلەسىن %50 عا كوبەيتۋ كەرەك. ءبىز جاس عالىمداردى قولداۋ جانە تالانتتى جاستاردى عىلىمعا تارتۋ باسىمدىققا يە ەكەنىن تۇسىنەمىز»، - دەدى دارحان احمەد-زاكي و ك ق- دە وتكەن بريفينگتە.

ونىڭ ايتۋىنشا، جوعارىدا اتالعان جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە وتاندىق عىلىم جىل سايىن 1 مىڭ جاس عالىممەن تولىعا تۇسپەك.

«جالپى عىلىمنىڭ دامۋىنا نەگىزگى ءتورت فاكتور اسەر ەتەدى. بۇل - كادرلىق الەۋەت، قارجىلاندىرۋ كولەمى، عىلىمنىڭ ناقتى سەكتورمەن بايلانىسى جانە عىلىمدى اكىمشىلەندىرۋ ساپاسى. بۇگىندە ەلىمىزدە 22 مىڭنان استام عىلىمي كادر بار. ونىڭ %36 ى 35 جاسقا دەيىنگى جاستار. ەلىمىزدە 1 ميلليون حالىققا 1172 عالىم كەلەدى. بۇل كورسەتكىش 1990-جىلمەن سالىستىرعاندا 2 ەسە از. عىلىمي الەۋەت عىلىمدى قارجىلاندىرۋمەن تىكەلەي بايلانىستى. 2021-جىلى جالپى ىشكى ونىمگە شاققاندا عىلىمدى قارجىلاندىرۋ كولەمى %0,13 دى قۇرادى. الەمدىك تاجىريبەدە عىلىمدى قارجىلاندىرۋ كولەمى جالپى ىشكى ونىمنەن %1 دان اسقان كەزدە ناتيجەلى دەپ سانالادى»، - دەيدى عىلىم كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى.

ايتا كەتەيىك، ەلىمىزدە سوڭعى ءۇش جىل ىشىندە عىلىم سالاسىنا بولىنەتىن قارجى كولەمى 70 پايىزعا ارتقان.

سونداي-اق، عىلىمدى قارجىلاندىرۋعا قاتىستى شەشىمدى عالىمداردىڭ وزدەرى قابىلدايتىنى بەلگىلى بولدى.

ودان بولەك، كوميتەت باسشىسى 1 مىڭنان وتاندىق عالىمنىڭ سالادان كەتۋىنە قاتىستى تۇسىنىك بەرگەن ەدى.